Europa Universalis 4: Skarbiec Europa Universalis IV poradnik, porady

Skarbiec

Budżet sprowadza się tylko do bilansu miesięcznego

W EU IV, w przeciwieństwie do poprzednich części, budżet został ograniczony tylko do zysków/strat miesięcznych. Dzięki temu kwestie finansowe są zdecydowanie bardziej przejrzyste i czytelne. Zyski widoczne po lewej stronie budżetu sprowadzają się głównie do podatków, produkcji i handlu oraz, okazjonalnie, do innych elementów jak cła (jeśli masz kolonie), zyski z wynajmu portów innemu krajowi, kopalni złota, zysków z wasali oraz subsydiów wojennych otrzymywanych jako pomoc od innych krajów (możliwe praktycznie tylko w multiplayerze). Wydatki sprowadzają się głównie do utrzymania wojsk, ale także do wspierania misjonarzy, kolonii, utrzymania doradców, wydatków dyplomatycznych (np. gdy jesteś wasalem lub wspierasz obcych rebeliantów) oraz opłat za porty i odsetek od pożyczek. Chociaż generalnie wraz z pojawieniem się monarch power złoto straciło trochę na wartości, to naturalnie dalej chcesz mieć go jak najwięcej. Używane jest w szczególności do budowy nowych budynków oraz rekrutacji wojsk, więc zawsze powinieneś dbać o dodatni bilans.

Jeśli ekonomia kraju nie jest sobie w stanie poradzić w pełni z generowanymi wydatkami, to należy je ograniczyć. Tu pierwszy pod uwagę powinien być wzięty suwak na utrzymanie armii. W czasie pokoju wystarczy trzymać go mniej więcej w połowie, jeśli nie ma zbyt wielkich problemów z rebeliantami możesz pokusić się o jeszcze drastyczniejsze cięcie wydatków, nawet do 10-15%. Ogólnie, jeśli w najbliższych latach nie zanosi się na żadne działania wojskowe, to rozważ likwidację sporej części już istniejących oddziałów. Drugi suwak, idący na utrzymanie floty, również może być źródłem sporych oszczędności. Tutaj sytuacja jest jednak nieco bardziej skomplikowana, przez wzgląd na handel. Lekkie statki są wykorzystywane do ochrony szlaków handlowych, a zarazem wzmacniania generowanych przez nie zysków. W tej sytuacji mocne obcięcie ich budżetu może wbrew pozorom przynieść więcej szkody, niż pożytku. Jeśli wykorzystujesz wiele statków do ochrony handlu (a powinieneś), to będziesz musiał ręcznie określić o ile obniżyć suwak, tak aby zyski z oszczędności nie były mniejsze niż potencjalne zyski z handlu przy większym finansowaniu floty. Porównuj obie wartości, aż znajdziesz złoty środek, gdy obniżysz trochę wydatki na flotę, ale dalej będziesz miał spory zysk z ochrony szlaków. Natomiast bez większego wahania możesz zlikwidować ciężkie galeony, szczególnie jeśli większość działań wojennych toczysz na lądzie. Naturalnie, w przypadku wojny natychmiast podwyższ oba suwaki do maksymalnej wartości, a ewentualnego wsparcia finansowego szukaj w podatkach wojskowych, pożyczkach lub w traktacie pokojowym.

Pozostałe dwa suwaki prawdopodobnie nie będą aż tak lwią częścią budżetu, ale również można w razie potrzeby wysupłać z nich kilka złotych monet. Pieniądze wydawane na misjonarzy przekładają się bezpośrednio na ich skuteczność podczas nawróceń. W ich przypadku przy odpowiednich ideach istnieje nawet możliwość całkowitego ograniczenia finansowania, a mimo to dalej będą robić postępy i skutecznie nawracać, więc będą pracować de facto za darmo. Sprawdź ręcznie działania każdego duchownego i zobacz o ile procent udaje im się nawrócić w ciągu miesiąca. Dopasuj budżet tak, by robili postępy najmniejszym kosztem. Trochę podobnie sytuacja wygląda w przypadku kolonialnego suwaka, aczkolwiek to jest element, którego zmniejszanie prawdopodobnie powinieneś ograniczyć do minimum. Im lepiej zaopatrujesz kolonię, tym szybciej zamieszka w niej tysiąc osób, co będzie równoznaczne z jej samoutrzymaniem i ogólnym wzrostem generowanym przychodów. Masz tu więc wybór między większym płaceniem krócej, lub mniejszym ale znacznie dłuższym i w perspektywie droższym. Jeśli już musisz ograniczyć finansowanie kolonii to podobnie jak z misjonarzami, istnieje szansa posiadania dodatniego przyrostu mieszkańców nawet przy dużych cięciach. Wykorzystuj do tego odpowiednie idee (np. Land of Oportunity z Exploration). Jeśli będziesz ograniczał budżet, zadbaj by w każdej kolonii, choć minimalnie, dalej wzrastała liczba mieszkańców. Na koniec weź również pod uwagę, że utrzymanie każdej kolejnej kolonii poczynając od trzeciej będzie sukcesywnie coraz droższe, więc może czasem warto ograniczyć się tylko do posiadania dwóch kolonii, póki nie staniesz finansowo na nogi.

W czasie wojny istnieje również opcja podatków wojennych. Wprowadzenie ich w życie nie da bezpośrednio gotówki, zmniejszy natomiast o 20% koszt utrzymania wojsk i floty w zamian za zwiększone tempo zmęczenia wojną oraz o 10% droższą redukcję zmęczenia. Jest to szczególnie przydatne w przypadku szybkich wojen, które skończą się nim zmęczenie osiągnie zbyt wysoki poziom, ale może też posłużyć jako zabezpieczenie w sytuacji, gdy wojna rujnuje budżet państwa. Strzeż się jednak, gdyż długie działanie podatków wojennych wpłynie na wzrost inflacji.

Pożyczki

W razie potrzeby możesz ratować skarbiec pożyczkami (pożyczka zostanie wzięta automatycznie, gdy spadniesz do 0 z finansami). Pożyczki brane są na pięć lat z rocznymi odsetkami zależnymi od aktualnych modyfikatorów (bazowo 4%). Pożyczkę można także zwrócić wcześniej, ale nawet wtedy trzeba zapłacić pełną sumę, tak jak gdyby spłaciło się ją po pięciu latach. Tak więc, przy bazowym oprocentowaniu, jedna pożyczka to aż 20% odsetek! Są to naprawdę spore kwoty, a dodatkowo każda pożyczka zwiększa inflacje o 0,10. Innymi słowy, pożyczek generalnie powinieneś się wystrzegać i odwoływać się do nich tylko w naprawdę alarmującej sytuacji, gdy możesz przegrać wojnę itd. W innych warunkach pożyczki nie są zalecane. Nawet, jeśli jesteś relatywnie pewny finansowo, a chciałbyś pożyczkę np. na budowę manufaktury, to i tak prawdopodobnie w dłuższej perspektywie lepiej będzie po prostu odczekać z budową aż sam uzbierasz odpowiednie finanse, chyba że jesteś absolutnie pewny dużych zysków w najbliższej przyszłości i możesz łatwo zniwelować wzrost inflacji.

Wysokość aktualnej pożyczki i łączna ilość tego, ile możesz ich wziąć zależy głównie od wielkości kraju. Po wykorzystaniu pełnego limitu dostępnych pożyczek, spadnięcie ze złotem do zera będzie równoznaczne z bankructwem. Bankructwo zlikwiduje wszystkie wzięte pożyczki, ceną tego będzie jednak spadek stabilności do -3, wzrost inflacji, utrata wszystkich monarch power oraz potężny spadek prestiżu i legitimacy. Ponadto odejdą wszyscy doradcy oraz najemnicy, a morale pozostałych wojsk spadnie. Wszystkie następne pożyczki będą miały o 10% większe oprocentowanie.

Inflacja

Inflacja zwiększa koszt wszystkiego, co można kupić za pieniądze o swoją wysokość. Innymi słowy 5% inflacji = 5% droższe budynki, wojsko etc. Nietrudno zgadnąć, że jest to coś czego chcesz unikać za wszelką cenę. Inflacja może wzrosnąć przez: eventy, branie pożyczek (0,10% za jedną), podatki wojenne oraz z kopalni złota. To jak bardzo wzrośnie inflacja od złota zależne jest od tego, jak wielki procent ogólnych przychodów stanowią kopalnie tego cennego kruszcu. Jeśli więcej niż 10%, inflacja będzie miesięcznie wzrastać. Jest to szczególnie destrukcyjne wśród krajów Nowego Świata jak Inkowie, którzy mają potężne zastępy złota, przy niskich przychodach z innych źródeł, co skutkować będzie ogromnym wzrostem inflacji na przestrzeni lat. Raz urośnięta mocno inflacja jest ciężka do zbicia. Prócz eventów istnieją tylko cztery sposoby pozbycia się jej, z czego dwie wymagają odpowiedniej idei. Możesz zatrudnić doradcę, który będzie redukował inflację o 0,10% rocznie. Pełne rozwinięcie idei ekonomicznej będzie obniżać inflację o kolejne 0,10% rocznie oraz pozwoli bezpośrednio zlikwidować 1% za cenę 200 punktów administracji, przy minimalnej inflacji na poziomie 3%. Ostatnim sposobem jest budowa budynku Tax Assessor, który będzie obniżać rocznie 0,05% inflacji. Można mieć jednak tylko jeden taki budynek, a dodatkowo dostępny będzie dopiero w bardzo zaawansowanej grze, gdyż wymaga 27 poziomu administracji.

O ile w ostatnich dekadach gry inflacja nie będzie już miała aż tak wielkiego znaczenia, o tyle na początku jest bardzo ciężka do zwalczenia i może niezwykle utrudnić grę. Wystrzegaj się jej nadmiernego wzrostu za wszelką cenę. Staraj się nie brać pożyczek oraz nie buduj ekonomii kraju na indiańskim złocie z Ameryki.