Europa Universalis 4: Dynastia i ustrój - Administracja Europa Universalis IV poradnik, porady
Ostatnia aktualizacja: 30 września 2021
Dynastia i ustrój
W EU IV można wyróżnić dwa podstawowe typy ustrojów - monarchię i republikę. Ponadto istnieje teokracja i ustrój plemienny, który z czasem może ewoluować w bardziej oświeconą formę rządów. Różnica polega oczywiście na tym, że w przypadku monarchii rządzi dynastia, a w republice następca jest wybierany w wyborach.
Jeśli grasz monarchią niezwykle istotnym czynnikiem jest zadbanie o posiadanie następcy tronu. Następca może się narodzić po zawarciu królewskiego mariażu z innym państwem. Jeżeli król umrze, gdy następca jest jeszcze dzieckiem, rządy przejmie rada regencyjna. W tym czasie nie będziesz mógł podejmować żadnych decyzji dyplomatycznych, dopóki młody królewicz nie dorośnie. Znacznie gorzej będzie w sytuacji, gdy król umrze bez potomka. Wtedy zostaniesz połączony unią personalną z krajem, z którym zawarłeś mariaż i aż do śmierci króla będziesz całkowicie zależny. Oczywiście działa to także w dwie strony, więc jest szansa, by samemu łatwo przejąć pokojowo obcy tron, ale jest to hazard. Królewski mariaż to ogólnie potężne narzędzie, które warto umiejętnie wykorzystywać. Szczegóły znajdziesz w rozdziale poświęconym dyplomacji. Najważniejsze jednak, by monarchią zawsze wysyłać swoje 2-3 księżniczki do obcych krajów, gdyż brak dziedzica może być tragiczny w skutkach. Sytuacja jest natomiast znacznie prostsza w krajach islamskich, gdyż te mają +100% szansy na dziedzica. Cóż, haremy robią swoje.
Republika z kolei pozbawiona jest opcji mariaży, co utrudnia twardą ekspansję dyplomatyczną, ale też nie będziesz się musiał przejmować spadkami stabilności i różnymi wojnami o tron. W przypadku śmierci władcy od razu odbywają się wybory nowego lidera.
Dodatkowo oba ustroje mają dwie charakterystyczne wartości wpływające na przebieg gry:
Legitimacy - Prawowitość władcy do posiadania tronu. Mieści się w granicach 0-100%. Im wyższe, tym większe prawo do tronu ma aktualny władca, a co za tym idzie tym mniej ma przeciwników w kraju. Wiąże się to z dodatkowymi bonusami, w postaci, aż do maksymalnie -3 do buntów, +1 tolerancji wszystkich religii oraz +2,5 reputacji dyplomatycznej. Oczywiście więc warto dbać, by była ona jak najwyższa. Wzrasta rocznie w zależności od prestiżu (1 prestiż=0,01% legitimacy) oraz o 0,20% za każdy królewski mariaż. Spada w wyniku eventów (np. gdy się okaże, że król jest bękartem) oraz w momencie podpisania każdego nowego królewskiego mariażu (-2%).
Republican Tradition - tradycja republikańska odzwierciedla ideały demokracji w państwie. Podobnie jak legitimacy określana jest wartością między 0, a 100%. Niska wartość wiąże się z wzrostem ceny za stabilizację, oraz z ryzykiem przywrócenia monarchii (kraj zmieni się automatycznie przy 0%), z kolei przy 100 RT otrzymasz -3 do buntów. Zyskuje się 1 procent rocznie za sam fakt bycia republiką. Traci się 10%, jeśli drugi raz wybierzesz tego samego lidera w czasie wyborów, ale będzie to także wiązało ze wzrostem wszystkich jego umiejętności o +1. Sam fakt, że podczas wyborów decydujesz, którego z dostępnych liderów wybrać również jest dużym plusem republiki. Każda nowa republika zacznie tylko z 1% tradycji. Więc, przy braku eventów, czy decyzji przyspieszających jej rozwój dojście do maksymalnej wartości zajmie 100 lat!
Zmiana ustroju kosztuje 100 punktów administracji Monarch Power oraz 50% posiadanego legitimacy lub tradycji. Wymagany jest także odpowiedni poziom technologii administracyjnej. Monarchie pokojowo mogą przemieniać się tylko w monarchię. Z kolei republika może się zamienić w inny typ republiki, lub w monarchię, jeśli posiada niską tradycję. Dodatkowo każdy kraj może zostać przejęty przez buntowników, których celem może być wprowadzenie monarchii lub republiki.
Monarchie
Absolutna | +10% dyscyplina -1 ryzyko buntu Wymaga 20 poziomu technologii administracyjnej |
Administracyjna | +10% wydajność produkcji +5% modyfikator podatków Wymaga 12 poziomu |
Despotyczna | -1% ryzyko buntu +10% Nieusprawiedliwione żądania. Wymaga 2 poziomu. Republika z niską tradycją, która ciągle wybiera tego samego lidera zmieni się w ten typ monarchii. |
Feudalna | +10% przychód z posiadania wasali +10% zasoby ludzkie Wymaga 2 poziomu. |
Konstytucyjna | -1% bazowy spadek prestiżu +1% legitimacy rocznie +10% szybkość odbudowy zasobów ludzkich Wymaga 22 poziomu. |
Oświecony Despotyzm | +20% obrona przed szpiegami +10% zasoby ludzkie -5% koszt utworzenia rdzennej prowincji. Wymaga 29 poziomu. |
Rewolucyjne Cesarstwo | +1 Tradycja armii +25% zasoby ludzkie +0,5 morale armi Wymaga 31 poziomu. |
Republiki
Administracyjna | +1 tolerancja wszystkich religii +10% wydajność handlu Wymaga 12 poziomu administracji. Wybory co pięć lat. |
Biurokratyczny despotyzm | +1 tolerancja -20% koszt stabilności. Wymaga 29 poziomu. Władca rządzi aż do śmierci. |
Dyktatura | +1 tolerancja +0,1 morale armii Wymaga 20 poziomu. Władca rządzi aż do śmierci. |
Konstytucyjna | +1 tolerancja +20% wydajność produkcji Wymaga 26 poziomu. Wybory co cztery lata. |
Kupiecka | +1 kupiec +10% siła handlu +5% wydajność handlu. Nie wymaga żadnego poziomu technologii. Wybory co cztery lata. Nie może zmienić się w żadną inną formę. |
Rewolucyjna | +2 tolerancja +0,5 morale armii Wymaga 31 poziomu. Wybory co cztery lata. Możliwa tylko w europejskim kraju. |
Szlachecka | +1 tolerancja +0,25 morarle armii Wymaga 7 poziomu. Wybory co 8 lat, jedyna republika zezwalająca na królewskie mariaże. |
Plemienne
Ustroje plemienne mogą przemienić się w zreformowane formy rządu. Wymaga to 200 punktów administracji, +3 stabilności, 90 legitimacy lub tradycji republikańskiej, a także w pełni rozwiniętej idei ekonomicznej albo administracyjnej albo innowacyjnej. Reforma spowoduje utratę 5 punktów stabilności.
Demokracja | +20% zasoby ludzkie +20% limit sił lądowych -100% siła handlu Po zreformowaniu zostaje Republiką Szlachecką. |
Despotyzm | -10 koszt tworzenia prowincji rdzennej +1 ryzyko buntu -100% siła handlu Po zreformowaniu zostaje Monarchią Despotyczną. |
Federacja | +20% zasoby ludzkie +20% limit sił lądowych -100% siła handlu. Po zreformowaniu zostaje Monarchią Feudalną. |
Nomadowie | +100% zasoby ludzkie +100% limit sił lądowych -50% relacje z innymi krajami. Zawsze ma Casus Belli na wszystkich sąsiadów. Bonusy do walk odbywających się w domowych prowincjach pustynnych lub równinnych. Po zreformowaniu zostanie Monarchią Despotyczną. |
Pozostałe
Istnieją także specyficzne ustroje dostępne tylko dla konkretnych krajów, których nie można zmienić. Niektóre mogą zostać aktywowane tylko w przypadku podjęcia odpowiednich decyzji.
Arcyksięstwo | +10% zyski z wasali +1 dyplomata +10% zasoby ludzkie Dostępny tylko dla Austrii, po zaskoczeniu eventu Privilegium Maius. By go aktywować Austria musi kontrolować Święte Cesarstwo Rzymskie, Habsburgowie muszą rządzić w Austrii, a rok musi być po 1500. |
Cesarstwo | +0,25 Morale armii +10% zyski z wasali Dostępny tylko dla Bizancjum, po zaimportowaniu Cesarstwa Bizantyjskiego z konwertera Crusader Kings 2 |
Daimyo | +0,5 morale armii +10% siła piechoty. Dostępny tylko dla wasali Japonii. Nie może rozpocząć wojny przeciwko innym ustrojom Daimyo |
Iqta | +33% zyski z wasali +100% szansy na dziedzica. Iqta to odpowiednik teokracji w państwach muzułmańskich, funkcjonuje np. w Trypolisie. |
Królestwo Niebieskie | -3 globalne ryzyko buntu -przy dodatniej stabilności uzyskuje tzw. Mandat Niebios, który zmniejsza koszt stabilności o 10% i redukuje ryzyko buntu o kolejne 5% Dostępny tylko dla Chin. |
Republika Ambrozjańska | +10% modyfikator podatków +0,20 morale armii Wybory co 3 lata. Dostępny tylko dla Mediolanu w starcie między latami 1447-1449, lub w wyniku eventu w czasie regencji albo przy niskiej legitimacy. |
Republika Zjednoczonych Prowincji Niderlandzkich | +33% limit floty +10% zysk z handlu Władca rządzi do końca życia. Umożliwia mariaże królewskie. Dostępna tylko dla Holandii w starcie po 1581, lub w wyniku rewolty. |
Szogunat | +4 relacje dyplomatyczne Ustrój dostępny tylko dla Japonii |
Teokracja | Tolerancja własnej religii +2 Tolerancja heretyków -2 +0,1 wpływ na papiestwo, jeśli kraj ma religię katolicką. Dostępna tylko dla wybranych krajów typowo religijnych, jak Państwo Kościelne czy Zakon Krzyżacki. Nie może zmienić ustroju. |