Cloud Imperium Games
Niezależne studio deweloperskie, na którego czele stoi legendarny Christopher Roberts. Cloud Imperium Games tworzy gry przeznaczone na komputery osobiste, a jego flagowym dziełem jest rozbudowany symulator kosmiczny pod tytułem Star Citizen. Siedziba firmy mieści się w Los Angeles (Kalifornia, Stany Zjednoczone), jednak posiada ona swoje oddziały również w Austin (Teksas, Stany Zjednoczone), Frankfurcie (Niemcy) oraz Wilmslow (Wielka Brytania).
Historia
Ambitne plany
Firma Cloud Imperium Games została założona w 2012 roku przez Chrisa Robertsa (słynnego dewelopera, w którego portfolio można znaleźć między innymi kultową serię Wing Commander oraz grę Freelancer), Sandi Gardner oraz Ortwina Freyermutha. Pracę nad swoim debiutanckim projektem omawiany zespół rozpoczął jednak znacznie wcześniej; w 2010 roku rozpoczęła się jego pre-produkcja, z kolei w 2011 roku wszedł on w fazę produkcji z wykorzystaniem technologii CryEngine 3.
W październiku 2012 roku doczekaliśmy się oficjalnej zapowiedzi owego enigmatycznego dzieła. Mowa o Star Citizenie przedstawionym światu jako duchowy następca Wing Commandera i Freelancera. 18 października Cloud Imperium Games rozpoczęło zbiórkę funduszy na ów projekt w serwisie Kickstarter, która zakończyła się zdobyciem przez firmę ponad dwóch milionów dolarów (a więc kwoty czterokrotnie wyższej od minimalnego progu). Równolegle deweloperzy wystartowali z jeszcze jedną zbiórką pieniędzy, która z czasem miała stać się dla nich prawdziwą żyłą złota. Nie uprzedzajmy jednak faktów.
Premierę Star Citizena, na którego miała składać się kampania fabularna zatytułowana Squadron 42 (z czasem przekształcona w odrębny produkt), rozbudowany moduł wieloosobowy, czyli Persistent Universe, a także pomniejsze tryby, początkowo zapowiadano na listopad 2014 roku. Okazało się jednak, że dotrzymanie tego terminu było niemożliwe.
Liczne problemy i opóźnienia
W sierpniu 2013 roku Cloud Imperium Games udostępniło graczom pierwszy niewielki element swojego projektu, czyli Hangar Module, w którym mogli przyjrzeć się z bliska wybranym statkom kosmicznym. Jego premiera zapoczątkowała proces wydawania gry w modułach. Drugim z nich był Arena Commander udostępniony (z półrocznym opóźnieniem) w czerwcu 2014 roku. Gracze mogli w nim zasiąść za sterami myśliwców i wziąć udział w pierwszych bataliach. W sierpniu 2014 roku doczekał się on gruntownej rozbudowy, natomiast w grudniu otrzymał wersję 1.0.
Następnym modułem Star Citizena oddanym w ręce graczy miał być Star Marine, zapowiedziany na PAX Australia 2014. Mowa o części gry wyglądającej niczym rasowy FPS, której stworzenie przekazano ekipie IllFonic Games. Star Marine miał zadebiutować w 2015 roku, jednak w międzyczasie wyszło na jaw, że współpraca obu zespołów nie układała się jednak pomyślnie. Z tego powodu w sierpniu umowa została zerwana, a moduł powrócił do deweloperów z Cloud Imperium Games. Choć początkowo jego los pozostawał pod znakiem zapytania, a kolejne opóźnienia zrodziły nawet pogłoski, że prace nad nim zostały wstrzymane, ostatecznie został on udostępniony graczom w grudniu 2016 roku. Jeszcze jednym elementem Star Citizena, zapowiedzianym w 2015 roku, był SATA Ball, w którym gracze mieli rozgrywać mecze w stanie nieważkości.
Co zaś tyczy się Persistent Universe – fani mogli go przetestować w grudniu 2015 roku, po premierze wersji Alpha 2.0 omawianego projektu. Kolejnym krokiem milowym w historii Star Citizena miała być premiera wersji Alpha 3.0. Niemniej w grudniu 2016 roku Cloud Imperium Games oznajmiło, że porzuca technologię CryEngine na rzecz bazującego na niej silnika Lumberyard od Amazon Game Studios. Po tym jak deweloperzy wnieśli do niej autorskie poprawki, zdecydowali się na ochrzczenie jej mianem Star Engine, co, delikatnie mówiąc, nie spodobało się Crytekowi. Choć Alpha 3.0 początkowo miała zadebiutować w tym samym miesiącu, ostatecznie ujrzała światło dzienne dopiero rok później. Z czasem deweloperzy zaczęli udostępniać kolejne pomniejsze aktualizacje, jak Alpha 3.3 oraz Alpha 3.8.
Ostatnim elementem tej skomplikowanej układanki był tryb Squadron 42, który początkowo miał pojawić się pod koniec 2014 roku. Z czasem jednak jego premierę przełożono na rok 2016, a następnie ponownie ją opóźniono na bliżej nieokreśloną przyszłość. W 2018 roku Cloud Imperium Games ogłosiło, że jego wersja beta zostanie udostępniona w pierwszym kwartale 2020 roku, jednak i tego terminu nie udało się dotrzymać.
Wszystkie te opóźnienia sprawiły, że w sieci zaczęły krążyć plotki, jakoby Star Citizen stał się tak zwanym vaporware – produkcją, która utknęła w deweloperskim limbo i nie ma szans na jej ukończenie. Winą za taki stan rzeczy obarczono kiepskie zarządzanie firmą przez Chrisa Robertsa. Projekt porównywano też z pokrewnym gatunkowo Elite: Dangerous, zapowiedzianym mniej więcej w tym samym czasie i wydanym w 2014 roku, a następnie regularnie rozwijanym. Niemniej nie przeszkodziło to społeczności zgromadzonej wokół tego dzieła w hojnym wspieraniu twórców, dzięki czemu projekt szybko zaczął ustanawiać kolejne...
Rekordy
Kampania crowdfundingowa w serwisie Kickstarter była jedynie przystawką do dania głównego, jakim okazała się zbiórka funduszy zorganizowana przez Cloud Imperium Games na stronie internetowej Star Citizena. W 2014 roku gracze wsparli Star Citizena 50 kwotą mln dolarów; poza tym projekt został wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa. W maju 2017 roku ujawniono, że kwota ta wzrosła trzykrotnie, do ponad 150 milionów dolarów. Na tym nie koniec, gdyż w czerwcu 2020 roku twórcy pochwalili się, że zebrali już ponad 300 milionów dolarów. Poza tym autorzy otrzymali wsparcie finansowe ze strony prywatnych inwestorów; na przykład w grudniu 2018 roku miliarder Clive Calder nabył 10 procent udziałów w Cloud Imperium Games za 46 milionów dolarów.
W kolejnych latach Star Citizen wyrastał na coraz większy fenomen. Do końca 2020 roku deweloperom udało się zebrać ponad 340 milionów dolarów, do końca 2021 roku suma wpłat od fanów przekroczyła 426,7 miliona dolarów, zaś bariera pół miliarda dolarów została przekroczona we wrześniu 2022 roku. Na tym nie zatrzymał się licznik, bowiem w grudniu 2023 roku dowiedzieliśmy się, że autorzy otrzymali od graczy łącznie 650 milionów dolarów.
Deweloperskie piekło
Choć Star Citizen był hojnie wspierany przez graczy, premiera jego pełnej wersji nieustannie odsuwała się w czasie. W styczniu 2022 roku deweloperzy poinformowali, że premiera zarówno tej produkcji, jak i gry Squadron 42, nastąpi dopiero w perspektywie kilku kolejnych lat.
Niemniej, projekt regularnie otrzymywał kolejne aktualizacje wprowadzające nową zawartość, a samo studio rosło jak na drożdżach. Dość powiedzieć, że w lipcu 2023 roku, po przejęciu firmy Turbulent, ekipa liczyła 1100 pracowników z całego świata. Niestety raptem kilka miesięcy później, bo w lutym 2024 roku, dowiedzieliśmy się, że przez studio przeszła fala zwolnień, w wyniku której pracę straciła bliżej nieokreślona liczba zatrudnionych w nim osób. Oficjalnie powodem takiego stanu rzeczy była restrukturyzacja, relokacja zasobów ludzkich, a także chęć podniesienia wydajności poszczególnych zespołów.
Kontrowersje, problemy prawne i finansowe
Jesienią 2015 roku światło dzienne ujrzały nieoficjalne doniesienia, zgodnie z którymi Cloud Imperium Games miało popaść w kłopoty finansowe. Kolejne takie pogłoski pojawiły się w czerwcu 2017 roku, jednak deweloperzy szybko je zdementowali. W maju 2019 roku redakcja Forbesa opublikowała natomiast obszerny artykuł potwierdzający owe plotki. Można było w nim przeczytać między innymi o niekompetencji Chrisa Robertsa, którego obsesja na punkcie detali miała kosztować studio ogrom czasu i pieniędzy.
W grudniu 2017 roku studio Crytek pozwało natomiast opisywaną firmę za złamanie umowy licencyjnej dotyczącej wykorzystania technologii CryEngine w Star Citizenie, żądając natychmiastowego porzucenia przez zespół Chrisa Robertsa tej technologii. W odpowiedzi na pozew Cloud Imperium Games stanowczo zaprzeczyło stawianym mu zarzutom. Batalia sądowa zakończyła się dopiero w lutym 2020 roku, kiedy to obu stronom udało się dojść do porozumienia.
Oprócz tego ze względu na liczne opóźnienia trapiące projekt gracze zaczęli ubiegać się o zwroty środków zainwestowanych w Star Citizena. Niemniej w lipcu 2018 roku Cloud Imperium Games przestało rozpatrywać wnioski o zwrot pieniędzy. Studio powoływało się na zmianę regulaminu użytkowania tytułu, a dokładnie – na usunięcie z niego wszystkich sposobów dochodzenia do odzyskania funduszy przez graczy, co miało miejsce w czerwcu 2016 roku.
CitizenCon
Od 2013 roku studio Cloud Imperium Games organizuje coroczne wydarzenie nazwane CitizenCon. Wzorem innych tego typu imprez, jak BlizzCon poświęcony grom firmy Blizzard Entertainment lub QuakeCon organizowany przez id Software, na CitizenConach deweloperzy dzielą się najnowszymi informacjami dotyczącymi ich flagowego dzieła.
