Take-Two Interactive
Amerykański koncern, do którego należą między innymi takie podmioty, jak Rockstar Games, 2K Games, 2K Sports, Firaxis Games czy Zynga. Gry tworzone przez studia znajdujące się pod skrzydłami Take-Two Interactive oraz wypuszczane przez należących do niego wydawców można znaleźć na wszystkich znaczących platformach – od komputerów osobistych, przez konsole, skończywszy na urządzeniach mobilnych.
Take-Two Interactive istnieje od 1993 roku, a jego siedziba główna znajduje się w Nowym Jorku. Na czele firmy stoi Strauss Zelnick, który pełni funkcję prezesa i dyrektora generalnego.
Historia Take-Two Interactive
Prehistoria
Dzieje Take-Two Interactive rozpoczynają się w 1993 roku, kiedy to firma została ona założona przez Ryana Branta. W pierwszych latach działalności koncentrowała się ona na produkcji gier wideo, głównie tworzonych z myślą o komputerach osobistych.
Mowa o takich pozycjach, jak wydane przez firmę GameTek Star Crusader (1994) i Bureau 13 (1995) czy wypuszczone przez Acclaim Entertainment w 1996 roku Iron & Blood: Warriors of Ravenloft oraz Black Dahlia (1998). Z czasem Take-Two zaczęło coraz śmielej poczynać sobie na rynku wydawniczym. Choć początkowo jego nakładem na rynek trafiały tylko tworzone przez niego gry, już w 1996 roku firma zaczęła wypuszczać dzieła innych deweloperów.
Pierwsze duże sukcesy
Odnoszone przez nią sukcesy pozwoliły jej zadebiutować na giełdzie NASDAQ w kwietniu 1997 roku. Pozyskane w ten sposób środki umożliwiły jej przejęcie europejskich oddziałów GameTeka, jego studia Alternative Reality Technologies oraz praw do kilku marek. Z czasem pod skrzydła Take-Two trafił szereg innych firm, z których dwie zasługują na osobną wzmiankę.
Marzec 1998 roku przyniósł jeden z najbardziej przełomowych momentów w historii firmy, bowiem wówczas Take-Two Interactive nabyło aktywa firmy BMG Interactive, na czele z prawami do marki Grand Theft Auto. Jej autorzy, czyli Sam i Dan Houserowie, a także Terry Donovan i Jamie King, pod skrzydłami Take-Two założyli nową firmę – Rockstar Games, która od tej pory miała rozwijać markę GTA. W 1999 roku opisywana firma przejęła zaś studio DMA Design, które z czasem zostało przemianowane na Rockstar North.
Faza przejęć
W kolejnych latach seria Grand Theft Auto stała się prawdziwym bestsellerem, dzięki czemu przychody osiągnięte przez Take-Two do 2003 roku przekroczyły barierę miliarda dolarów. W 2004 roku do grona dużych marek znajdujących się w rękach Take-Two Interactive dołączyło Sid Meier's Civilization. W planach firmy było również przejęcie Vivendi Universal Games, jednak ostatecznie zrezygnowano z tego pomysłu.
Zamiast tego w 2005 roku pod parasolem Take-Two Interactive znalazły się studia Visual Concepts oraz Kush Games, a także stworzone przez nią, nowe wytwórnie wydawnicze – 2K Games i 2K Sports. Ponadto jeszcze 2005 roku opisywany gigant przejął studio Firaxis Games, zaś w styczniu 2006 roku do grona należących do niego zespołów dołączyło Irrational Games. Niedługo później w ich ślady poszło również PAM Development.
Widmo problemów
W międzyczasie Take-Two musiało stawić czoła sporemu kryzysowi, gdyż w wyniku oskarżeń o manipulacje finansowe, w latach 2001-2007 znalazło się pod nadzorem amerykańskiej Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (SEC). W efekcie w październiku 2006 roku szeregi firmy całkowicie opuścił Ryan Brant. Choć ostatecznie przyznał się on do fałszowania dokumentacji biznesowej, uniknął więzienia, w zamian za współpracę z SEC, poddanie się karze grzywny w wysokości 7,3 mln dolarów oraz zakaz zajmowania „stanowisk kontrolnych” w spółkach notowanych na giełdzie.
Drugi kryzys był spowodowany przez Hot Coffee, czyli kontrowersyjną modyfikację do gry Grand Theft Auto: San Andreas, przez którą Federalna Komisja Handlu wszczęła dochodzenie przeciwko Take-Two i Rockstar Games. Choć ostatecznie udało się zawrzeć ugodę, pozwy zbiorowe kosztowały koncern 20,1 miliona dolarów.
W połowie 2007 roku firma została przejęta przez inwestorów; w konsekwencji na jej czele stanął Strauss Zelnick, który został jej prezesem i dyrektorem generalnym. Pokłosiem tych wydarzeń była szeroko zakrojona restrukturyzacja, w wyniku której zwolniono od pięciu do piętnastu procent z około 2100 pracowników. Oprócz tego zamknięto niektóre europejskie biura firmy. Niemniej, jeszcze we wrześniu 2007 roku Take-Two nawiązało współpracę z firmą Nickelodeon, co zaowocowało powstaniem nowej wytwórni – 2K Play, natomiast w grudniu pod skrzydłami koncernu wyrosło kolejne studio deweloperskie, czyli 2K Marin.
W połowie lutego 2008 roku firma Electronic Arts złożyła ofertę nabycia Take-Two Interactive za około 1,9 miliarda dolarów. Choć została ona odrzucona, Zelnick i zarząd zaproponowali jej ponowne omówienie po premierze gry Grand Theft Auto IV. Ostatecznie jednak EA wycofało się z całego przedsięwzięcia.
Powrót do sukcesów
Kolejnym znaczącym wydarzeniem w historii Take-Two Interactive było przejęcie praw do marki WWE od firmy THQ w styczniu 2013 roku; od tej pory kolejne części tej wrestlingowej serii miały pojawiać się nakładem firmy 2K Sports, jako WWE 2K. We wrześniu 2013 roku do sprzedaży trafiła gra Grand Theft Auto V, której gigantyczny sukces artystyczny i komercyjny przyniósł Take-Two szacunkowe 6 miliardów dolarów, a także sprawił, że wartość jego akcji wzrosła o ponad 600 procent.
W 2016 roku Take-Two zostało uwikłane w kolejną batalię sądową, tym razem z Lesliem Benziesem, czyli byłym prezesem Rockstar North, który zażądał od firmy 150 milionów dolarów niezapłaconych tantiem. Ostatecznie zakończyła się ona w poufną ugodą, jaką obie strony zawarły w lutym 2019 roku.
Wielkie przejęcia, nowe otwarcia i zwolnienia
W lutym 2017 roku Ken Levine, czyli „ojciec” serii BioShock, założył nowe studio należące do opisywanej firmy, czyli Ghost Story Games. W grudniu natomiast pod skrzydłami Take-Two Interactive wyrosła nowa wytwórnia wydawnicza. Mowa o Private Division, którego misją było finansowanie i wypuszczanie obiecujących produkcji niezależnych studiów deweloperskich.
W lutym 2019 roku do grona studiów znajdujących się pod kontrolą koncernu dołączyło 31st Union, na którego czele stanął Michael Condrey – były pracownik Sledgehammer Games i Visceral Games. W 2020 roku w jego ślady poszedł wyspecjalizowany w grach mobilnych zespół Playdots, a także ekipa Ruffian Games, która została wcielona do Rockstar Games. W listopadzie na liście nowych nabytków Take-Two miało znaleźć się również Codemasters, jednak oferta omawianej firmy została przebita przez Electronic Arts.
Niemniej, już w marcu 2021 roku pod parasol Take-Two trafiło HB Studios, czyli autorzy gier z serii PGA Tour, z kolei w czerwcu w rękach firmy znalazło się serbskie Nordeus – twórcy gry Top Eleven. W lipcu 2021 roku dział gier mobilnych Take-Two Interactive został przemianowany na T2 Mobile Games.
W maju 2022 roku pod kontrolą Take-Two Interactive znalazła się firma Zynga, za którą opisywany koncern zapłacił 12,7 miliarda dolarów. Pokłosiem tego przedsięwzięcia było zamknięcie Playdots i przekazanie Zyndze kontroli nad marką Two Dots.
Marzec 2024 roku przyniósł natomiast zarówno zwolnienia w Private Division oraz Firaxis Games, jak i wieść o przejęciu przez koncern The Gearbox Entertainment Company (a co za tym idzie – studia Gearbox Software i wydawnictwa Gearbox Publishing.
Niestety w kwietniu 2024 roku gruchnęła wiadomość o tym, że Take-Two Interactive przymierza się do zwolnienia około 5 procent swojej siły roboczej, co oznaczało, że ze swoimi posadami pożegna się około 600 jej pracowników. Ponadto obwieszczono, że kilka projektów powstających pod jej skrzydłami zostanie anulowanych. Wszystkie te zabiegi miały przynieść oszczędności rzędu 165 milionów dolarów rocznie.
Na tym nie koniec, gdyż w maju 2024 roku działająca pod banderą Take-Two Interactive firma Private Division zerwała współpracę z dwoma polskimi studiami. Mowa o One More Level pracującym nad projektem Cyber Slash, a także o Bloober Team, które tworzyło niezapowiedziany jeszcze horror. Ponadto w listopadzie 2024 roku Take-Two Interactive poinformowało o sprzedaży Private Division i wszystkich jego projektów (mowa zarówno o już wydanych dziełach, jak i o produkcjach, które jeszcze wówczas nie doczekały się premiery). Wyjątek stanowiło No Rest for the Wicked od zespołu Moon Studios, które wciąż miało być wspierane przez Take-Two Interactive.
