Recenzja gry Torment: Tides of Numenera – Planescape XXI wieku

Odegraj to jeszcze raz, Sam

Na późnym etapie zabawy w testach zbyt łatwo osiąga się 100% szansy na sukces.

Tam, gdzie widać braki graficzne, tytuł na szczęście nadrabia rozmachem i spójnością fabularną przedstawionego świata. Scenariusz Tides of Numenera to w pewnym sensie hołd dla Planescape’a. Znowu mamy postać zagubioną, nieznającą swojej przeszłości, która dopiero z upływem kolejnych godzin jest w stanie zebrać w całość fragmenty historii dokonań swojego poprzedniego „ja”. Ponownie spotykamy ludzi, którzy znali nas wcześniej – i większość z nich chce wykorzystać naszą ignorancję i „amnezję” do swoich celów. Nie mogło się przy tym obejść bez wątków o znaczeniu wręcz kosmicznym, choć nie mamy tu do czynienia z typowym ratowaniem świata, a co najwyżej z ratowaniem swojej tożsamości.

Torment: Tides of Numenera wzięło na siebie ciężar, by ubrać gatunek w filozoficzne szaty, a przy tym nie zamienić się w twór nadęty i pretensjonalny. Scenarzyści mogą odtrąbić sukces tam, gdzie nie udało się to ich kolegom z działu artystycznego. Torment to kawał kapitalnej historii, która zadaje niebagatelne pytania w bardzo przystępnej i angażującej formie. Duża w tym zasługa wspomnianej spójności świata – główny wątek sprytnie powiązano z zadaniami pobocznymi, natomiast dość liniowa konstrukcja gry sprawia, że zasadniczy cel zawsze pozostaje w zasięgu wzroku. Opowieść ma kilka wybitnych wręcz momentów i nawet najmniejsze mikrozadania wciągają, i wymuszają liczne wybory.

No właśnie. Wybory.

Torment: Tides of Numenera nie jest grą przesadnie długą – pierwsze podejście zajęło mi około 25 godzin – za to zdecydowanie rozbudowaną. Praktycznie każdy problem można rozwiązać na kilka sposobów, a posiadane umiejętności i dobór towarzyszy wpływają na przebieg spotkań z postaciami niezależnymi. W redakcji porównywaliśmy efekty niektórych decyzji (czy zaniedbań, np. przy realizacji zadania na skróty) i liczba opcji przyprawiła o istny ból głowy kolegów z działu poradników. To jedna z nielicznych gier, które potrafią nagrodzić za skrajny pacyfizm i poddanie się przeciwnikowi bądź pakowanie punktów jedynie w umiejętności społeczne.

Wykwit przypomina miasto wzniesione na resztkach kolonii Zergów.

Projekt lokacji waha się od mocno przeciętnych, po całkiem pomysłowe.

Ziemia obiecana pacyfistów

Z pewnością odważną decyzją projektantów było odejście od typowego erpegowego schematu, w którym wzrost siły postaci najmocniej przekłada się na jej potencjał na polu walki. Twórcy Tides of Numenera nacisk położyli na interakcje ze światem, a bohater unikający siłowych rozwiązań może spędzać całe wieczory na rozmowach i eksploracji, ani razu nie wyciągając miecza z pochwy. Podczas mojego pierwszego podejścia, kiedy to kierowałem postacią szelmy i kombinatora, zdarzały mi się nawet dwu- czy trzygodzinne fragmenty, w których nie dochodziło do ani jednego starcia zbrojnego.

Co nie oznacza, że gra nie pozwala przetestować naszych umiejętności i poczuć, że zdobywane doświadczenie przekłada się na konkretne bonusy. Tutaj na scenę wkraczają kryzysy – turowe starcia, nie zawsze polegające na wytłuczeniu konkurencji. Część z tych spotkań mocno zaskakuje formą. Raz staramy się uśpić czujność strażnika, by towarzysz mógł za jego plecami zhakować terminal, innym razem próbujemy załagodzić konflikt między gangsterami a patrolem straży. Są też pomysły nietrafione, jak opcjonalne skradanie się – nie jest to poziom Invisible, Inc. Długi czas oczekiwania na ukończenie tur przeciwników i nieczytelne zasady „ukrywania się” sprawiły, że w tym jednym wypadku postanowiłem porzucić swoje pacyfistyczne ambicje.

Torment ma przy tym pewne zacięcie przygodówkowe – nagradza za pieczołowite badanie każdej lokacji, a gros misji wymaga rozwiązywania prostych zagadek środowiskowych za pomocą zdobytych przedmiotów czy nabytych zdolności. Wszystko to odbywa się w oknie dialogowym, jednak klikając chaotycznie różne opcje, możemy sobie zamknąć drogę do prawidłowego rezultatu. Co niekoniecznie wymaga od razu wczytania poprzedniego stanu gry, bo w Tides of Numenera porażki dają często ciekawszy efekt niż łatwo uzyskane zwycięstwo.

Stare, dobre k20 znowu w użyciu

Kryzys nie zawsze oznacza walkę, a często mamy kilka opcji zakończenia wyzwania.

W tracie rozgrywki na każdym kroku dochodzi do testów atrybutów, co mocno przypomina prawdziwą sesję fabularną, na której mistrz gry stara się pokazać realny wpływ karty postaci na sytuację w fikcyjnym świecie. W ramach okien dialogowych pojawiają się niezliczone mikrodecyzje – jako łotrzyk mogłem odwrócić uwagę sklepikarza, by podwędzić mu towar ze straganu, czy skręcić kark niczego niespodziewającemu się liderowi najemników, aby w zarodku zdusić zarzewie nadchodzącego konfliktu.

To, czy w tych testach odniesiemy sukces, zależy od licznych parametrów – poziomu umiejętności, stopnia skomplikowania, ale przede wszystkim wysiłku, jaki bohater włoży w wykonanie zadania. Szkopuł w tym, że każdy wydatek atrybutu pobierany jest z odpowiedniej, skończonej puli. Dopiero odpoczynek czy specjalne mikstury regenerują te punkty, więc zarządzanie nimi odgrywa dużą rolę w mechanice. W końcu nie chcemy wystrzelać się ze wszystkich atutów zaraz po zjawieniu się w nieznanej lokacji.

Przynajmniej w początkowych etapach gry działa to dobrze – martwimy się o optymalne wykorzystanie naszych możliwości i staramy zachować jakieś punkty na czarną godzinę. Jakby tego było mało, zdarzają się zadania z limitem czasowym, co sprawia, że unikamy przesypiania nocek pod byle pretekstem. Z czasem ma to jednak coraz mniejsze znaczenie. Przy pełnej, czteroosobowej drużynie można doprowadzić do mocnej specjalizacji bohaterów, co ułatwia odbębnianie kolejnych testów. Pod koniec gry przy większości wyzwań bez wysiłku (dosłownie i w przenośni) dobijałem do 100% szans na powodzenie.

Tides of Numenera ma spory problem ze stroną artystyczną. Wiele ilustracji i elementów jest po prostu brzydkich.

Pozostałości pradawnych cywilizacji kryją wiele zagadek, nawet te pod samym nosem nowych mieszkańców.

Mimo tej wady gra pod względem mechaniki pozostaje intrygująca. To pocieszające, że do gatunku można wnieść tyle drobnych, a jednak robiących różnicę nowości. W samym rozwoju postaci każdy „duży” poziom doświadczenia podzielono na cztery segmenty – do nas należy decyzja, czy najpierw rozwiniemy konkretną umiejętność, czy też wpakujemy punkty w pulę atrybutów. W teorii może ma to niewielkie znaczenie, jednak te „ćwiartki” poziomów sprawiły, że czułem się nagradzany częściej niż w przypadku klasycznego systemu w stylu D&D.

Przy tym Torment pozostaje grą dość kameralną, z niskim limitem maksymalnego doświadczenia – nie ma tu mowy o boskim poziomie mocy, niczym w takim Baldur’s Gate II. Ciekawie wygląda też sprawa z tzw. przekształconymi artefaktami i enigmatami – korzystanie z tych pierwszych niesie ze sobą przeważnie nieprzyjemne konsekwencje, a jednorazowego użytku enigmaty grożą zatruciem, gdy ich liczba w ekwipunku przekroczy dozwolony limit. To bardzo zgrabne rozwiązanie, które zachęca do zużywania ich na bieżąco, a nie chomikowania masy przedmiotów na lepszą okazję.

Jedno z opcjonalnych starć zbrojnych. W rzeczywistości nie musiałem ich zabijać.

Warto było czekać

W ostatecznym rozrachunku nowy Torment oferuje więcej, niż się spodziewałem. Kończąc swoje pierwsze podejście do Tides of Numenera, czułem się spełniony – wyprawa do Dziewiątego Świata okazała się przygodą nie z tej ziemi: surrealistyczną, czasem wręcz szaloną, pełną indywiduów i wyborów nieraz tak nietypowych, jak tylko nietypowa może być dla nas wizja świata za miliard lat. Jeśli Pillars of Eternity można nazwać godnym powiernikiem tradycji Baldur’s Gate, tak Torment: Tides of Numenera kontynuuje zamysł fabularnej gry filozoficznej, stawiającej mocno na słowo pisane. Jest tu tych słów w końcu ponad milion. I na szczęście ich liczba idzie w parze z jakością.

Ostatnie lata wydają się wyborne dla fanów gatunku w jego klasycznym wydaniu. Pillars of Eternity w 2015 roku, teraz Torment: Tides of Numenera, w przyszłości kolejne Pillarsy i oby dopracowany Wasteland 3. Jeśli Obsidian i inXile wykorzystają bieżące trendy i nowo zdobyte fundusze, by jeszcze mocniej dopieścić swoje dzieła, to kto wie, ale być może RPG doczekają się swojej kolejnej złotej ery. Błyszcząc nawet mocniej niż kultowe dziś produkcje z przełomu XX i XXI wieku.

Mogę spać spokojnie.