Recenzja gry The Thaumaturge. Urzeka polskością, nuży gameplayem

Zapewne The Thaumaturge szybko zyska obrońców, którzy będą podkreślali, że tutaj najważniejsza nie jest grafika, tylko fabuła. Mogę zgodzić się z takimi głosami, ale nie zmienia to faktu, iż produkcja rodzimego studia Fool’s Theory ma trochę za uszami i choć jej serce bije w szczególności dla polskiego gracza, mogłaby trafić do nas w lepszym stanie. To dobra gra, być może rozpoczynająca cykl o przygodach Wiktora Szulskiego, ale tak niedopracowana pod względem rozgrywki, że ostatnie godziny obcowania z nią mogą okazać się już deczko męczące.

Flashbacki z Wiedźmina

Już demo przypominało mi pierwszego Wiedźmina. Początek akcji zabiera nas w wiejskie rejony, stanowiące przystanek przed tutejszym odpowiednikiem Wyzimy – Warszawą. Mamy okazję zanurzyć się w świat zabobonów i poznać brudne sekrety lokalnej społeczności, przeprowadzić detektywistyczne śledztwo oraz tu i ówdzie poczarować. Jako Wiktor Szulski, tytułowy taumaturg, potrafimy odczytywać emocje z przedmiotów, podążać za cudzymi myślami czy zażegnywać problemy wynikające z ludzkich skaz, takich jak duma lub gniew, przyciągających niebezpieczne istoty zwane salutorami.

Marian, tu jest jakby wiedźminowo!The Thaumaturge, 11 bit studios, 2024.

Nie będzie przesadą stwierdzenie, że zdolności Wiktora bardzo mocno przypominają te wyróżniające Geralta z Rivii. Tu też przychodzi nam sprawdzać poszlaki bądź za pomocą magicznych ruchów dłoni przekonywać rozmówcę do swojej racji. Do tego grafika sprawia, że można poczuć się jak w wehikule czasu – animacje i ogółem wizualia pozostawiają wiele do życzenia, kojarząc się z końcówką pierwszej dekady XXI wieku.

Gdy natomiast pokonamy salutorów, przejmujemy nad nimi kontrolę i sami wykorzystujemy ich zdolności w turowej walce. Tu z kolei The Thaumaturge bliżej do serii Shin Megami Tensei. Te niezwykłe, demoniczne istoty należą do różnych kręgów kulturowych, więc spodziewajcie się i dżina rodem z Księgi tysiąca i jednej nocy, i stworzeń z mitologii słowiańskiej. Stwarza to spore pole do popisu, ale bardziej na przyszłość, bo w tej grze salutorzy nie zostali wystarczająco zgłębieni – bardziej stanowią intrygujący, dekoracyjny smaczek niż stricte fabularne postacie o określonym charakterze i rozbudowanej historii.

Jak przygoda, to tylko w Warszawie

Lwia część wydarzeń dzieje się w Warszawie, którą stopniowo poznajemy coraz lepiej. Zwiedzamy kolejne dzielnice miasta, skrywające szereg rozmaitych sekretów i parę zadań pobocznych. Należy pamiętać, że to stolica z początku XX wieku, dlatego – choć nazwy brzmią znajomo – sceneria może się trochę różnić, zwłaszcza że grafice daleko do realizmu. Niemniej polscy gracze z pewnością docenią miejsce akcji, ponieważ na każdym kroku zapewnia ono doznania bliskie osobom dorastającym i żyjącym w naszej kulturze.

Po Warszawie rozsiane są numery „Kurjera Warszawskiego”, przybliżające lokalne wydarzenia. Z kolei odkrywając miejskie tajemnice i różne pozostawione ślady, możemy poznać codzienne życie mieszkańców – a to ktoś jest fantastycznym opowiadaczem, ktoś organizuje pokaz nowej technologii zwanej „filmem”, zaś pewna grupa panów urządza sobie karcianą rywalizację.

Głos kraju mataczy – to my Polacy!The Thaumaturge, 11 bit studios, 2024.

Nie od razu wiemy, o co chodzi w danej sprawie, wcześniej musimy znaleźć kilka poszlak, poczynić spostrzeżenia, aż te doprowadzą nas do wniosku, a tym samym do wydarzenia. Niestety, tego typu miejskie tajemnice mają jedynie wymiar tekstowy, uzupełniony co najwyżej rysunkiem sytuacji (np. ludzi grających w karty). Sami osobiście nie uczestniczymy w danym zajściu – Wiktor co prawda bierze w nim udział, ale my jako gracze dostajemy jedynie krótkie streszczenie tego, jak bohater spędził kolejne godziny.

Potencjał miejskich sekretów nie jest tym samym w pełni wykorzystywany. Pozwala zawrzeć w grze trochę ciekawostek, ale dystansuje od danego wydarzenia – a przecież do wirtualnego świata wchodzimy nie po to, by o jakiejś scenie przeczytać kilka zdań, tylko żeby w niej aktywnie uczestniczyć, by ją zobaczyć i poczuć się częścią tego wszystkiego. Tymczasem my stoimy z boku i patrzymy na warszawskie słodkości przez szybę wystawową.

Nieme miasto, które w ogóle się nie uczy

Moja dusza raduje się każdym mrugnięciem okiem do polskiego gracza, który załapie nie tylko żartobliwy przytyk sprzedany Henrykowi Sienkiewiczowi, lecz także zauważy współczesne popkulturowe odniesienia. W dialogach i krótkich powiedzonkach mieszkańców Warszawy można nieraz dostrzec akcent humorystyczny, który nadaje całości mniej formalny charakter. Ponownie – trochę jak w Wiedźminie.

W odróżnieniu od produkcji CD Projektu RED The Thaumaturge trawi jednak choroba martwego świata. Na to zjawisko wpływa przede wszystkim brak udźwiękowienia kwestii wypowiadanych przez mieszkańców w trakcie eksplorowania lokacji. Tworzy to wokół wspomnianej czynności niezręczną ciszę – niby są inne dźwięki otoczenia, ale to, że nie słyszymy rozmów ludzi, w połączeniu z przyglądaniem się miejskim tajemnicom z dystansu psuje immersję.

Trudno się nie uśmiechnąć na widok tego tekstu... szkoda jednak, że nie można go usłyszeć.The Thaumaturge, 11 bit studios, 2024.

Niewykorzystany został również rytm dobowy. O różnej porze dnia można natknąć się na odmienne sceny z życia mieszkańców, co jest dobrym pomysłem... Ale wymóg siadania na ławeczce i wybierania odpowiednich opcji, by poczekać do rana, południa czy wieczora i dopiero wtedy przejść do miejskiej tajemnicy, staje się niepotrzebnym, zabierającym dodatkową minutę rytuałem. W przypadku miasta irytują też interakcje, w jakich może uczestniczyć główny bohater. Otóż niemal każde wejście w dyskusję z mieszkańcami kończy się walką.

Zazwyczaj niczego nie da się rozwiązać przy pomocy perswazji, dobrze poprowadzonego dialogu czy pochylenia głowy przed oponentem i przyznania mu racji. Niezobowiązująca pogawędka z paniami siedzącymi na ławce, z góry oceniającymi przechodzących dżentelmenów, prowadzi do starcia – tak jakby sama rozmowa (przecież zabawna!) nie mogła być już rozrywką. To jest aż nienaturalne, że tyle osób wdaje się w bezsensowne bójki z Wiktorem tylko po to, żeby zebrać od niego oklep. Po tylu konfrontacjach pomyślałem, że może w końcu ludzie nauczą się nie zadzierać z protagonistą, ale były to tylko moje pobożne życzenia.

Przy takim poziomie walk chcę być pacyfistą

Może przychylniej patrzyłbym na ciągłe siłowe rozstrzygnięcia codziennych incydentów, gdyby nie słabość potyczek, które cieszą tylko w pierwszych godzinach rozgrywki. Starcia odbywają się w systemie turowym, a odkrycie, jakie techniki pozwalają odnieść zwycięstwo, przychodzi banalnie łatwo. Mój przepis na sukces na normalnym poziomie trudności opierał się na zbijaniu punktów skupienia wroga do zera, żeby potem łatwo wykończyć go dwoma ciosami (a czasem nawet jednym). Taka taktyka umożliwia wykonanie maksymalnej liczby ruchów w danej turze i sprawdza się nawet w przypadku większej grupki oponentów.

Tyle teorii – w praktyce ta prosta strategia w ciągu kilkudziesięciu godzin grania zaledwie kilka razy doprowadziła mnie do powtarzania walki. Skuteczność wybranej metody sprawia, że starcia stają się monotonnym obowiązkiem – wiem, że wygram, wiem, jakie ruchy wykonam i w jakiej kolejności, nic mnie nie zaskakuje, a o sukcesie decydują wyrobione automatyzmy. Do tego animacje poczynań zarówno Szulskiego i jego salutorów, jak i wrogów nie są możliwe do pominięcia. Mimo że to krótkie scenki, oglądane w dużej ilości zaczynają autentycznie irytować i stanowią marnotrawienie czasu.

O bogowie, walka!The Thaumaturge, 11 bit studios, 2024.

Podobno leżącego się nie kopie, ale Warszawa tak często próbowała stawić mi czoła, że nie zamierzam się hamować. Animacje ataków prezentują się co najwyżej średnio. Nie widać w nich dynamiki i zetknięcia się dwóch ciał w brutalnym tańcu – efekt chwilami bardziej przypomina nieudolne próby baletu z udziałem słonia w składzie porcelany. Ponadto udźwiękowienie nie oddaje należycie ciężkości zadawanych ciosów.

Realizm walk też leży, chociaż to jeszcze jestem skłonny przypisać umownej konwencji, w której zwykłe postacie mogą mieć przywrócone punkty życia, mimo że otrzymały wręcz śmiercionośne ciosy. No i wreszcie najważniejsze – w The Thaumaturge nie mierzymy się choćby z jednym sensownym przeciwnikiem. Cały czas atakują nas ludzie pozbawieni jakichkolwiek specjalnych zdolności, bardzo często totalnie anonimowi, a jedynym urozmaiceniem okazuje się to, że część z nich używa pięści, część broni palnej, a niektórzy dysponują młotkiem lub nożem.

Nawet gdy przenosimy się do innego wymiaru i walczymy z salutorami, tak naprawdę nasyłają oni na nas tych samych zwyczajnych wrogów albo – z rzadka – postacie fabularne, tyle że każdy oponent jest udekorowany czerwienią i krwią. A jeśli przeciwnik ma np. sylwetkę siostry bohatera, dla przebiegu walki okazuje się to kompletnie bez znaczenia. Nikt nie używa charakterystycznych dla siebie zdolności, a wspomniani salutorzy co określony czas zsyłają tylko jakieś kary, pozostając z boku i nie uczestnicząc bezpośrednio w starciu. Zwycięstwo osiągamy natomiast właśnie poprzez eliminację nasyłanych na nas anonimowych pachołków.