Recenzja gry Microsoft Flight Simulator 2024 - niezapomniany lot i mocne turbulencje

Witajcie w świecie gier tworzonych przez AI

W MSFS 2020 byliśmy skazani na takie skakanie po świecie bez większego celu, poza samym lataniem i zwiedzaniem – na szczęście w MSFS 2024 jest tryb kariery pilota, która wywołała zdaje się większe kontrowersje niż stan serwerów. Jak w każdej grze, mamy tu system progresji i odblokowywanie kolejnych atrakcji – zadań dla pilota – po spełnieniu określonych wyzwań. Jeśli więc ktoś chciałby od razu przetestować gaszenie pożarów, szukanie rozbitków na morzu czy nawożenie pól – czeka go kilka dni grindowania tych bardziej „nudnych” misji. „Nudnych” oczywiście dla kogoś, kto pragnie akcji, a nie latania samego w sobie, które jakby nie było, nadal jest kwintesencją tej produkcji.

Dla mnie osobiście ten system jest OK – czułem tu efekt marchewki na kiju, by „zapracować” sobie w końcu na te ciekawsze misje i miałem satysfakcję, gdy już to osiągnąłem. A jest naprawdę do czego dążyć, bo lądowania w trudnym terenie do zaginionych turystów, spuszczanie ratownika ze śmigłowca nad szalupą z rozbitkiem czy loty koszące przy nawożeniu pól są zdecydowanie bardziej ekscytujące od przelotów z punktu A do B. Nie ma w tym żadnych arcade’owej uproszczeń i czas potrzebny na odblokowanie tych aktywności zapewne został ustalony przez wzgląd na początkujących, którzy dzięki temu mają okazje do udoskonalenia swoich umiejętności. Wiele typów misji może być naprawdę trudnym wyzwaniem, jak lądowanie przy słabej widoczności, utrzymanie śmigłowca w zawisie czy lądowanie na dachu półciężarówki. Kolejno odblokowywane misje stają się też o wiele dłuższe. Jedne wykonamy w 15 minut, inne w 3 godziny i więcej! Można wprawdzie pomijać niektóre etapy, ale przy tych najdłuższych i tak będzie trzeba sporo się napilotować.

Wisienką na torcie jest założenie własnej firmy i zakup własnego samolotu. Zarobki stają się dużo większe, ale rosną też koszty i zmartwienia – płacimy za eksploatację, amortyzację, ubezpieczenie na różnych warunkach do wyboru – przypomina to trochę karierę w Euro Truck Simulatorze. Ogromną zaletą trybu kariery jest także obudowanie go lekcjami latania – najważniejsze certyfikaty można opcjonalnie poprzedzić serią krótkich i konkretnych lekcji wyjaśniających podstawowe zagadnienia. Jest ich zdecydowanie więcej niż w poprzedniej wersji, w tym również lekcje latania śmigłowcem, ale wciąż za mało – nie pokrywają wszystkich niuansów, również tych wymaganych potem w misjach. Egzaminy na kolejne certyfikaty również nie wspominają o istotnych zagadnieniach, tylko każą latać w kółko nad lotniskiem.

I wszystko byłoby piękne i wspaniałe, gdyby nie fakt, że… tryb kariery to twór stworzony głównie przez AI. Począwszy od syntetycznego głosu w kwestiach dialogowych i cutscenkach (w tym również po polsku, z dużym efektem humorystycznym), przez generowanie misji i system ich oceny - sztuczna inteligencja potrafi tu działać bardzo zawodnie. Zdarzały mi się zadania, w których miałem wylądować w środku lasu, pomiędzy drzewami, a pominięcie kołowania parkowało mój samolot na budynku, co oznaczało natychmiastową kraksę. Dostawałem kary za niewymagane wcześniej czynności, moja reputacja pikowała w dół mimo wykonania misji na 100% albo szybowała w górę po zaliczeniu trzech katastrof w jednym locie. Gra nie informuje w ogóle o tym, czy jest jakiś dzienny limit grindu, bo z jakichś powodów dostaję czasem jakieś 10 procent oczekiwanych kredytów i punktów XP. Albo jest to błąd, albo system kariery coś ukrywa przed nami.

Widać i czuć, że jesteśmy zdani na łaskę jakiegoś algorytmu, który został ustawiony na ilość, a nie jakość. O wiele lepszym rozwiązaniem byłby bardziej liniowy, ale przygotowany w całości świadomie tryb do uzyskania wszystkich certyfikatów, a dalsze misje i prowadzenie firm już mogłoby być generowane przez AI. Mocno rozczarowały mnie też misje medyczne z transportem pacjentów. Darmowy mod do MSFS 2020 robi to sto razy lepiej – ma system dyspozytora, odsyła nas do różnych miejsc wypadków w mieście, pozwala oglądać ratowników w akcji, a potem wybrać szpital i wylądować na jego lądowisku. W wersji od Asobo polega on jedynie na przelocie od lotniska do lotniska – zupełnie jak z transportem pudeł.

Microsoft National Geographic Simulator

Na szczęście tryb kariery to nie jedyne aktywności, jakie można wybrać. Najlepiej udał się chyba tryb fotografa – misje odsyłają nas do różnych ikonicznych miejsc na globie z wyzwaniem zrobienia zdjęć w określonych warunkach, a najciekawsze są te z fotografowaniem zwierząt. Twórcy „pożyczyli” sobie całą menażerię z gry Planet Zoo i nie dość, że cały zwierzyniec prezentuje się znakomicie i realistycznie, to jeszcze reaguje na naszą obecność. Stada dzikich zwierząt zaczynają biegać, gdy nadlecimy nad nie samolotem, tak zachowują się też owce czy krowy – aż dziwne, że nie ma opcji zabawy w lotniczego pasterza zaganiającego owce do zagrody! Idąc na pieszo z aparatem warto nawet kucnąć i zacząć się podkradać do zwierzaków – w symulatorze lotu!

Są też loty na czas przez bramki, lądowania precyzyjne i w trudnych warunkach, a w przyszłości pojawią się widowiskowe zawody Red Bull Racing. W tych trybach najbardziej czuć ducha gier zręcznościowych – odrzuca tylko niejasny system punktacji i rywalizacji w sieciowych tabelkach – zdecydowanie można to zrobić bardziej czytelnie, z jasnym podziałem na regiony lub czas osiągnięty w danym dniu bądź tygodniu.

Jakość maszyn ustępuje ilości i różnorodności

A w czym można robić te wszystkie misje i aktywności? Do dyspozycji mamy największą i najbardziej różnorodną flotę do tej pory. Jest motolotnia, balon, szybowce, sterowiec, śmigłowce, awionetki, samoloty biznesowe, odrzutowe, turbośmigłowe, ogromne pasażerskie Boeingi i Airbusy, bojowy Super Hornet i Warthog, samoloty z II wojny światowej i prototypy elektrycznych maszyn typu EVTOL. Taki wybór to na pewno ogromna zaleta gry – na pewno każdy znajdzie dla siebie choć kilka ulubionych maszyn.

Jest też i druga strona medalu, bo ilości nie zawsze towarzyszy jakość. W tym przypadku są statki powietrzne tworzone i przez Asobo, i zespoły 3rd party, którzy wcześniej produkowali DLC do MSFS 2020 – samoloty różnią się więc jakością pomiędzy sobą, zarówno graficznie, jak i w modelu lotu. Z jednej strony jest dość przeciętnie wykonany A-10C od DC Design, a z drugiej rewelacyjny Draco od małego studia Got Friends. Boeing 737 Max miał być niemal na poziomie „study level”, ale prawdziwi piloci na YouTube już wypunktowali, jak daleki jest on od rzeczywistych parametrów i funkcji. Biorąc pod uwagę, że dobrze wykonany samolot 3rd party kosztuje tyle, co cały symulator MSFS, nie oczekiwałem tu jakichś cudów. Twórcy ewidentnie postawili na „gamepassowych lotników” i marketingowe czarowanie ilością maszyn, które będą oblatywane z widoku zewnętrznego. Te naprawdę dopieszczone „study level” maszyny przyjdą jako opcjonalne, płatne dodatki dla chętnych.

Nie jestem zawodowym pilotem, więc nie mnie oceniać zmiany w fizyce lotu, zwłaszcza że dużo tu zależy od twórców danego samolotu. Na pewno jednak poprawiła się aerodynamika i wpływ różnych czynników zewnętrznych, jakie działają w powietrzu – tu akurat wielokrotnie obserwowałem i czułem zachowanie maszyn dużych i małych jako pasażer, wrażenia wizualne w MSFS 2024 są identyczne, jak w realu. Widać, jak samolot czy śmigłowiec reaguje na wszelkie podmuchy wiatru, prądy wstępujące, dziury powietrzne, czy turbulencje. Rzadko kiedy leci jak po sznurku – potrafi mocno nim szarpać i i nawet lecąc prosto przed siebie można się wykazać kunsztem pilotażu, by utrzymać wysokość, o lądowaniach nie wspominając.

Dużym usprawnieniem jest dodanie EFB – Electronic Flight Bag – czyli tabletu w kokpicie, w którym można znaleźć wszelkie informacje o samolocie, checklisty, stworzyć plan lotu, a nawet wyświetlić mapę każdego lotniska. Gra wykorzystuje tu autentyczny system Lido od Lufthansy. O ile same mapy to te, które wykorzystuje się w realu, tak sam planer potrzebuje jeszcze dopracowania – nie jest tak dokładny i kompleksowy, jak popularny SimBrief. Raz wytyczył mi trasę z Warszawy do Poznania przez Afrykę! Przydałaby się także opcja wyłączenia tabletu, by nie świecił w nocy. Mimo swoich niedociągnięć to i tak wspaniały dodatek, zwłaszcza gdy ktoś chce sprawdzić nieco bardziej zaawansowane możliwości symulatora, a niekonieczne płacić za dodatkowe subskrypcje narzędzi do zabawy z planowaniem lotów.

Mayday nie, ale na pewno pan-pan-pan!

Szkoda, że przy każdej zalecie i zachwycie nad Microsoft Flight Simulatorem 2024 można wymienić jakąś wadę. Dużym problemem okazało się streamowanie z chmury wszystkich danych, a nie tylko terenu. Fakt, objętość gry na dysku zmniejszyła się o 100 GB, ale przy niewydolnych serwerach lub kłopotach z Internetem powoduje to niedoczytane tekstury w kokpitach. Twórcy strzelają tu sobie w stopę, bo gracze pecetowi będą wybierać kupowanie dodatków w innych sklepach niż we wbudowanym Marketplace, mając w ten sposób gwarancję, że dane zawsze będą na ich dysku. Nie dodano zapowiadanej funkcji stworzenia manualnego cache’u z wybraną zawartością, a opcja zablokowania pobierania z chmury już zakupionych dodatków, często starych i zdezaktualizowanych, ma się dopiero pojawić.

Koszmarne, nieintuicyjne zmiany pojawiły się w interfejsie ustawień sterowania. Twórcy chcieli tam wprowadzić rewolucję i wszystko ułatwić, ale w rezultacie wszystko pokomplikowali. Mimo że ustawiłem różne profile jako domyślne, nadal każdy samolot, a nawet jego odmiany, wymagają osobnych ustawień i tworzenia dodatkowych profili.

Immersję latania psują liczne glicze i błędy wizualne – od zupełnie niedziałającego ruchu lotniczego, który generuje kilkanaście identycznych samolotów obok siebie, każe im kołować przez terminale i nasz samolot, po błędy w modelu lotu, które np. katapultują śmigłowiec do góry przy efekcie przypowierzchniowym. Ten błąd był już zgłoszony Asobo we wrześniu, przy pierwszym pokazie – fakt, że nic z tym nie zrobiono dużo mówi o stanie symulatora, przy którym zapewne były jeszcze ważniejsze problemy. Drobiazgi takie jak ukośne ślady zszywania tekstur w terenie, czy wspominane wcześniej błędy w karierze, gigantyczne rośliny na mapie nikną gdzieś w tłumie i zapewne zostaną zepchnięte na dalszy plan w kalendarzu wypuszczania pierwszych łatek.

Czasem turbulencja, czasem zapierający dech widok i emocje

Obecny stan Microsoft Flight Simulatora 2024 zapewne nie odstraszy weteranów simów lotniczych, trochę już przyzwyczajonych do tego, że łatki i aktualizacje w takich produkcjach pojawiają się regularnie przez kolejne lata i nigdzie nie ma granicy ukończenia takiego projektu. W podobny sposób narzekaliśmy przy premierze Flight Simulatora 2020, a DCS World od kilkunastu lat jest w ciągłej fazie ulepszania - niektóre rzeczy nie zostały zaktualizowane od dnia premiery. To oczywiście nie usprawiedliwia niektórych poważniejszych niedociągnięć w MSFS 2024, ale warto też wziąć pod uwagę, że ten gatunek rządzi się własnymi prawami. Dla większości odbiorców jest to platforma - baza, przy której zostaje się na wiele lat, inwestując ogromne sumy w dodatki i rozszerzenia, a nie tytuł do przejścia i zapomnienia.

Zapewne duży sukces gry na konsoli Xbox skłonił twórców do uzupełnienia symulatora o bardziej „grową” zawartość, jak tryb kariery, wyścigi, rankingi do rywalizacji. Ale teraz będą musieli zderzyć się z falą dodatkowej krytyki i pretensji o to, jak to w obecnej formie działa. Czas pokaże, co będzie głównym priorytetem przy naprawianiu, oprócz problemów technicznych – kwestie realizmu symulatora, czy struktura działania kariery, z którą twórcy mierzą się po raz pierwszy.

Microsoft Flight Simulator 2024 na razie przelatuje przez niemałe turbulencje. Jasno udowadnia, że wykorzystanie AI do tworzenia istotnej zawartości w grach nie jest jeszcze dobrym rozwiązaniem. Jednak mimo tych niedociągnięć wciąż potrafi dostarczyć niezapomnianych wrażeń, jakich nie daje żaden inny tytuł na rynku! Lot balonem wokół piramid w Egipcie o zachodzie słońca, powolne wyłanianie się wielkiego kanionu spod połaci iglastego lasu, obchód ogromnego Boeinga 747 na zatłoczonym lotnisku we Frankfurcie, lądowanie gdzieś na środku sawanny, by dalej iść pieszo trzy kilometry i przyglądać się żyrafom, utrzymywanie śmigłowca w zawisie nad rozbitkiem w szalupie na pełnym morzu – to przeżycia i emocje jedyne w swoim rodzaju. Dodajmy do tego tryb oglądania tego wszystkiego w goglach VR i mamy jedno z najbardziej spektakularnych doświadczeń, jakie można znaleźć w grach. I to nie tylko dla fanów lotnictwa, ale i wirtualnych podróżników czy miłośników foto-safari.

MSFS 2024 to silnik gry, który pozwala na zoom kamerą z wysokości, gdzie niebo staje się granatowe, aż do płatków na kwiatach w zaledwie kilkanaście sekund – i to nie na małej, skrojonej do tego mapce, tylko na dosłownie całej kuli ziemskiej. Pozwala spełniać marzenia o zostaniu pilotem i wykonywać taką pracę wedle wszelkich autentycznych procedur albo po prostu bawić się, śmigając nisko w wyścigach i latać nad swoim domem.To nie tyle kolejna gra komputerowa, tylko ogromne przedsięwzięcie z elementami gry. Wprowadza kolejną rewolucję graficzną, a ta, jak każda rewolucja, przebiega na początku nieco burzliwie.

W każdym razie moment, gdy w komputerowym symulatorze jakość terenu na ziemi będzie równie dobra, co w typowych grach z otwartym światem jest znacznie bliżej niż jeszcze niedawno. Stwierdzenie „Widzisz tę górę, możesz na nią wejść!” w MSFS 2024 nabiera zupełnie innej skali.