Sierra

Firma producent wydawca

Sierra to funkcjonująca od 2014 roku marka wydawnicza firmy Activision, będąca bezpośrednim spadkobiercą jednego z najstarszych i najbardziej zasłużonych producentów i wydawców gier wideo, firmy Sierra Entertainment (znanej wcześniej również jako Sierra On-Line oraz On-Line Systems). Oryginalna Sierra Entertainment w roku 2008 stała się własnością holdingu Activision Blizzard, powstałego w wyniku połączenia firm Activision oraz Vivendi Games. Kilka miesięcy po przejęciu firmy, nowy właściciel podjął decyzję o jej zamknięciu. Sześć lat później Sierra została jednak reaktywowana, zachowując prawa do wyprodukowanych wcześniej tytułów.

• Sierra jako producent gier
• Sierra jako wydawca gier
• Historia

Sierra jako producent gier

Jako deweloper, Sierra On-Line dokonała swoistej rewolucji w branży gier wideo, tworząc na początku lat 80. ubiegłego wieku pierwsze komputerowe gry przygodowe posiadające szatę graficzną (wcześniej były one wyłącznie grami tekstowymi). W okresie swej największej świetności, czyli mniej więcej do roku 1995, Sierra dała się poznać przede wszystkim jako twórca kultowych serii przygodowych, takich jak King’s Quest, Police Quest, Space Quest, Leisure Suit Larry, Quest for Glory, Gabriel Knight, Phantasmagoria oraz Shivers. Po rozstaniu z największymi filarami firmy, tj. po roku 1999, Sierra Entertainment praktycznie zaprzestała działalności deweloperskiej, koncentrując się niemal wyłącznie na wydawaniu gier innych producentów.

Do najważniejszych studiów deweloperskich, będących na przestrzeni lat własnością Sierra Entertainment należały (wymienione w kolejności alfabetycznej):

• Coktel Vision z siedzibą w Paryżu (Francja) – utworzone w roku 1985, przejęte w roku 1993, zaś w roku 2005 sprzedane firmie Mindscape; studio odpowiedzialne m.in. za grę Urban Runner oraz serię Gobliiins,
• Dynamix z siedzibą w Eugene (USA) – utworzone w roku 1984, przejęte w roku 1997 i zamknięte w 2001 roku; studio odpowiedzialne za takie gry, jak Betrayal at Krondor i serie 3D Ultra Pinball, EarthSiege, The Incredible Machine oraz Tribes,
• Headgate Studios (obecnie EA Salt Lake) z siedzibą w Bountiful (USA) – utworzone w roku 1992, przejęte w roku 1996, zaś w 1999 roku odsprzedane oryginalnemu właścicielowi, firmie Electronic Arts; studio odpowiedzialne m.in. za gry Front Page Sports: Golf oraz PGA Championship Golf 2000,
• High Moon Studios z siedzibą w San Diego (USA) – utworzone w roku 2001, pięć lat później przejęte przez Vivendi Games, a następnie w roku 2008 przekazane firmie Activision; studio znane głównie z gry Robert Ludlum’s The Bourne Conspiracy,
• Impressions Games z siedzibą w Cambridge (USA) – utworzone w roku 1989, przejęte w roku 1995 i zamknięte w 2004 roku; studio znane głównie z serii strategicznych Lords of the Realm i Caesar oraz jej pochodnych (np. Faraon, Zeus: Pan Olimpu),
• Massive Entertainment (obecnie Ubisoft Massive) z siedzibą w Malmö (Szwecja) – utworzone w 1987 roku, przejęte przez Vivendi Games w roku 2002, a sześć lat później odsprzedane firmie Ubisoft; studio znane z takich gier, jak World in Conflict oraz seria Ground Control,
• Papyrus Design Group z siedzibą w Watertown (USA) – utworzone w roku 1987, przejęte w roku 1995 i zamknięte w 2004 roku; twórcy serii wyścigowych IndyCar Racing oraz NASCAR Racing,
• Radical Entertainment z siedzibą w Vancouver (Kanada) – utworzone w 1991 roku, przejęte w roku 2005 przez Vivendi Games, a następnie w roku 2008 przekazane firmie Activision; studio odpowiedzialne m.in. za grę Scarface: Człowiek z Blizną oraz kilka odsłon słynnej serii Crash,
• Swordfish Studios z siedzibą w Birmingham (Wlk. Brytania) – utworzone w roku 2002, trzy lata później przejęte przez Vivendi Games, a następnie odsprzedane firmie Codemasters w 2008 roku,
• Synergistic Software z siedzibą w Seattle (USA) – utworzone w roku 1978, przejęte w roku 1996 i zamknięte w 1999 roku; studio odpowiedzialne za grę Diablo: Hellfire,
• Yosemite Entertainment z siedzibą w Oakhurst (USA) – utworzone w roku 1998, zamknięte, a następnie sprzedane firmie Codemasters w roku 1999; znane m.in. z gier Quest for Glory V oraz Police Quest: SWAT 2.

Sierra jako wydawca gier

W przeciągu pierwszych dwóch dekad istnienia, Sierra On-Line tylko okazjonalnie wydawała produkcje deweloperów zewnętrznych, koncentrując się niemal wyłącznie na tytułach własnych bądź tworzonych przez studia będące jej własnością. Działalność wydawniczą firma zintensyfikowała jednak pod sam koniec lat 90., kiedy to po rozstaniu z kilkoma kluczowymi twórcami, takimi jak Ken i Roberta Williams, Scott Murphy czy Al Lowe, Sierra praktycznie zaprzestała dalszej działalności deweloperskiej. Do momentu rozwiązania firmy w roku 2008, Sierra Entertainment wydała wiele ważnych gier deweloperów zewnętrznych, wśród których wymienić warto przede wszystkim takie marki, jak:

• gry akcji: Kroniki Riddicka: Ucieczka z Butcher Bay, Men of Valor: Vietnam, TimeShift, cykl No One Lives Forever, a także pierwsze odsłony serii Aliens vs Predator, F.E.A.R. czy Half-Life (wraz z Counter-Strike),
• gry strategiczne: Evil Genius, Joint Task Force, Władca Pierścieni: Wojna o Pierścień, a także serie Empire Earth i Homeworld,
• gry przygodowe: Eragon, The Hobbit, Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia,
• gry platformowe: seria Spyro,
• gry RPG: Arcanum: Przypowieść o Maszynach i Magyi,
• kontynuacje własnych serii, np. Caesar IV czy SWAT 4.

Po reaktywacji firmy w roku 2014, Sierra jako marka wydawnicza koncernu Activision Blizzard zajęła się wydawaniem reedycji swoich klasyków oraz nowych tytułów, tworzonych przez deweloperów zewnętrznych.

Historia

On-Line Systems i pierwsze sukcesy Sierry

Początki Sierry sięgają roku 1979, kiedy to w miasteczku Simi Valley, w stanie Kalifornia (USA) małżeństwo Kena i Roberty Williams założyło firmę On-Line Systems. W owym czasie Ken Williams był programistą w firmie IBM, zaś Roberta w wolnym czasie zagrywała się w przygodowe gry tekstowe na komputerze Apple II. Bezpośrednim impulsem do założenia firmy była zaś chęć wykorzystania graficznych możliwości ówczesnych komputerów domowych, by urozmaicić wrażenia płynące z przygodowych gier wideo. Po pierwszych sukcesach firmy, w roku 1982 On-Line Systems zmieniła nazwę na Sierra On-Line i przeniosła się do nowej siedziby w Oakhurst, w stanie Kalifornia. Dwa lata później Sierra została uznana za dwunastą na świecie firmę, działającą w branży komputerów domowych.

Powstałe na początku lat 80. ubiegłego wieku pierwsze produkcje firmy tworzone były wspólnie przez małżeństwo Williamsów, z których jedno odpowiedzialne było za fabułę i grafikę, zaś drugie za programowanie. Debiutancka produkcja On-Line Systems, czyli należąca do serii Hi-Res Adventures gra Mystery House, przeszła do historii komputerowej rozrywki jako pierwsza gra przygodowa, oferująca prócz tekstu również grafikę. W roku 1983 Williamsowie zwrócili się do firmy IBM z propozycją stworzenia gry na powstające dopiero komputery domowe IBM PC. Oferta została przyjęta, a wydana latem 1984 roku (wraz z autorskim silnikiem o nazwie Adventure Game Interpreter) gra przygodowa King’s Quest: Quest for the Crown stała się pierwszym wielkim sukcesem Sierry, dając początek jednej z najważniejszych serii w historii firmy.

W kolejnych latach szeregi Sierra On-Line powiększyły się o młodych, utalentowanych deweloperów, którzy wykreowali następne ważne dla firmy marki, takie jak Space Quest czy Leisure Suit Larry, której pierwsza odsłona została uznana za najlepszą grę przygodową 1987 roku (choć wsławiła się także jako jeden z pierwszych przykładów komputerowego piractwa). Efektem przyjaźni Roberty Williams z oficerem policji stała się wydana w 1987 roku gra Police Quest: In Pursuit of the Death Angel, która zapoczątkowała kolejną z rozwijanych przez długie lata serii przygodowych Sierry. W roku 1989 zadebiutowała zaś pierwsza część innego ważnego dla firmy cyklu, Quest for Glory, łączącego elementy gry przygodowej oraz RPG. Końcówka lat 80. i początek 90. upłynęły zaś firmie Sierra On-Line głównie na rozwijaniu czterech wspomnianych wyżej marek. W roku 1987 firma rozpoczęła też wydawanie własnego czasopisma poświęconego grom wideo, które jako The Sierra Newsletter, The Sierra News Magazine, a następnie InterAction ukazywało się do roku 1999.

W roku 1990 Sierra wydała grę King’s Quest V: Absence Makes The Heart Go Yonder, która stała się pierwszą produkcją firmy sprzedaną w nakładzie powyżej 500 tysięcy egzemplarzy. W tym samym roku Sierra przejęła też studio Dynamix Jeffa Tunnella, które następnie stworzyło m.in. kultową serię gier logicznych The Incredible Machine. W roku 1991 zapoczątkowana została też inna seria gier logicznych: Dr. Brain, która w kolejnych latach doczekała się kilku udanych kontynuacji. W połowie lat 90. ubiegłego wieku Sierra On-Line zapisała ważny rozdział w historii elektronicznej rozgrywki, wydając pierwsze gry przygodowe wykorzystujące materiały FMV (ang. Full Motion Video) nagrane z udziałem aktorów. Gry takie jak Phantasmagoria czy The Beast Within: A Gabriel Knight Mystery weszły zaś na stałe do kanonu gier wideo, będąc przez długie lata niedoścignionym wzorem przygodówek z elementami horroru. Niezwykle dynamiczny rozwój firmy sprawił, że Sierra On-Line zmuszona była poszukać nowej siedziby i finalnie przeniosła się do miasta Bellevue, w stanie Waszyngton. W poprzedniej lokalizacji, Oakhurst, pozostało jednak jedno z wewnętrznych studiów deweloperskich firmy, przemianowane następnie na Yosemite Entertainment.

Ze szczytu na dno…

W owym czasie w strukturach Sierra On-Line funkcjonowało pięć odrębnych jednostek, odpowiedzialnych za różne aspekty działalności firmy (np. produkcję gier, marketing, dystrybucję i sprzedaż). W niezwykle udanym dla firmy roku 1995, Sierra kupiła m.in. znane z serii Caesar brytyjskie studio Impressions Games oraz amerykańskie Papyrus Design Group – twórców takich serii, jak NASCAR Racing czy IndyCar Racing. Sierra zawarła również umowę z Pioneer Electric Corp. na dystrybucję jej tytułów na terenie Japonii, w efekcie czego w Kraju Kwitnącej Wiśni zadebiutowało ponad 20 wydanych wcześniej w USA produkcji firmy. Rok później Sierra porwana została jednak przez prawdziwą lawinę przekształceń własnościowych. W lipcu 1996 roku Sierra On-Line została wykupiona przez CUC International, a z funkcji prezesa zrezygnował Ken Williams, aby rok później wraz z małżonką opuścić macierzystą firmę. Po odejściu swych założycieli, w listopadzie 1996 roku Sierra przeszła gruntowną restrukturyzację, w wyniku której wydzielono trzy odrębne jednostki organizacyjne. W grudniu 1997 roku CUC International połączyło się z firmą HFS Incorporated, tworząc Cendant Corporation, a kilka miesięcy później Sierra przeszła kolejną reorganizację, w wyniku której wydzielono cztery niezależne oddziały: Sierra Attractions, Sierra Home, Sierra Sports oraz Sierra Studios.

W marcu 1998 roku, w wyniku ujawnionych oszustw podatkowych CUC International, akcje Cendant Corporation drastycznie spadły, a firma odnotowała wielomilionowe straty. W konsekwencji, w listopadzie tego samego roku Sierra On-Line została sprzedana firmie Havas S.A., która jeszcze w tym samym roku została przejęta przez francuskiego giganta mediowego Vivendi. Kilka miesięcy później Sierra przeszła zaś kolejną gruntowną reorganizację, w wyniku której pracę straciło ok. 250 osób, w tym spora część studia Dynamix, a także Al Lowe (twórca serii Leisure Suit Larry) oraz Scott Murphy (twórca serii Space Quest). Zamknięte zostało również studio Yosemite Entertainment, którego pracownicy znaleźli zatrudnienie w Codemasters Software. „Odnowiona” Sierra podzielona została na trzy jednostki biznesowe: Core Games, Casual Entertainment oraz Home Productivity i mimo tak drastycznych zmian, aktywnie kontynuowała swą działalność wydawniczą. W okresie tym ukazały się zaś tak ważne tytuły, jak Diablo: Hellfire, NASCAR Racing 3, Cezar III i Faraon, legendarny Half-Life oraz słynne Homeworld, które zrewolucjonizowało gatunek kosmicznych strategii RTS.

W czerwcu roku 2000, w wyniku przekształceń własnościowych takich firm, jak Vivendi, Seagram oraz Canal +, Sierra-Online stała się spółką zależną nowo utworzonego Vivendi Universal, w ramach którego wydzielony został zajmujący się elektroniczną rozrywką oddział Vivendi Universal Games (w późniejszych latach po prostu Vivendi Games). 19 lutego 2002 roku firma zmieniła też używaną od dwóch dekad nazwę na Sierra Entertainment, Inc., co miało podkreślać jej zaangażowanie na szerokim rynku produktów rozrywkowych, wliczając w to gry na komputery PC i konsole nowej generacji. Po roku 1999 i odejściu największych filarów zespołu, firma była już jednak tylko cieniem dawnej Sierry. Praktycznie zawiesiła też wszelką działalność deweloperską, a jedyną nadal rozwijaną marką była seria Police Quest, która jednak w międzyczasie z gry przygodowej przekształciła się w taktyczną strategię, a finalnie w serię pierwszoosobowych gier akcji SWAT. W roku 2004 próbowano wznowić cykl Leisure Suit Larry, jednakże gra stworzona po raz pierwszy bez udziału ojca cyklu – Ala Lowe’a – okazała się kompletną klapą.

W pierwszych latach XXI wieku Sierra wydała kilka przebojowych tytułów, takich jak Aliens vs Predator 2, Counter-Stike: Condition Zero, RPG Arcanum: Przypowieść o Maszynach i Magyi, strategie Empire Earth, Homeworld 2 oraz Lords of the Realm III, kolejne odsłony serii NASCAR Racing i Spyro oraz trzy gry osadzone w uniwersum fantasy J.R.R. Tolkiena. Wznowiona została też zapoczątkowana jeszcze pod koniec lat 80. seria casualowych gier hazardowych Hoyle Games, firmowana nazwiskiem Edmonda Hoyle’a – osiemnastowiecznego pisarza i autora podręczników do wielu popularnych gier, takich jak szachy, kości itp. Mimo dobrych wyników sprzedażowych ww. tytułów, brak przychodów z działalności deweloperskiej oraz kłopoty finansowe właściciela stały się przyczyną kolejnych cięć w szeregach Sierra Entertainment. Wiosną 2004 roku zamknięte zostały studia Impressions Games oraz Papyrus Design Group, zaś markę Hoyle Games sprzedano zewnętrznemu deweloperowi. Kilka miesięcy później Vivendi Games podjęło decyzję o zamknięciu studia Sierry w Bellevue, zaś ci, którzy zachowali pracę, przeniesieni zostali do nowej lokalizacji we Fresno, w stanie Kalifornia.

Zamknięcie i reaktywacja Sierry

Pod koniec roku 2005 podjęto próbę przywrócenia świetności dawnej Sierry, wraz z marką Sierra On-Line, która koncentrować miała się wyłącznie na tytułach sieciowych. Na przestrzeni kolejnych kilkunastu miesięcy, w struktury Sierry włączone zostało kilka obiecujących studiów, takich jak szwedzkie Massive Entertainment, amerykańskie High Moon Studios, kanadyjskie Radical Entertainment czy brytyjskie Swordfish Studios. Ukazała się też czwarta odsłona cyklu Caesar, której przygotowanie po zamknięciu Impressions Games powierzono ekipie Tilted Mill Entertainment. W latach 2005-2007 Sierra wydała parę prostych gier arcade na platformę Xbox 360, kilka części kultowego cyklu Crash, dwie kolejne odsłony serii Empire Earth oraz kilka innych ważnych tytułów, takich jak F.E.A.R., World in Conflict oraz TimeShift. Latem 2008 roku doszło do połączenia właściciela Sierry, firmy Vivendi Games, z prawdziwą legendą branży gier – firmą Activision, w wyniku czego utworzony został holding Activision Blizzard. W wyniku połączenia Vivendi Games przestał istnieć, a władzę nad jego dotychczasowymi studiami przejęło Activision. Kilka miesięcy później nowy właściciel Sierry podjął decyzję o jej zamknięciu (z ewentualną możliwością późniejszej sprzedaży).

Po blisko sześciu latach niebytu, dnia 7 sierpnia 2014 roku dotychczasowa strona internetowa Sierra Entertainment, która wcześniej przekierowywała do witryny Activision, została zaktualizowana o nowe logo firmy. Podczas targów gamescom 2014 potwierdzono zaś, że Sierra została reaktywowana jako marka wydawnicza firmy Activision. Ujawniono też, że firma skupi się reedycjach swoich dawnych hitów i odświeżeniu wielu kultowych marek, a także na współpracy z innymi deweloperami w tworzeniu nowych, innowacyjnych projektów, przeznaczonych na platformy Steam, PlayStation Network oraz Xbox Live. Pierwszymi zapowiedzianymi grami reaktywowanej Sierry były zaś: zręcznościówka Geometry Wars 3 studia Lucid Games oraz zrealizowany w formie epizodycznej reboot klasycznej serii King’s Quest, przygotowany przez studio The Odd Gentlemen.