Legion - recenzja gry

Podstawowym elementem zaplecza gospodarczego każdego z aspirujących do wygranej jest miasto. Te różnią się od siebie usytuowaniem i zasobami naturalnymi, a tym samym dostępnym miejscem pod rozbudowę oraz możliwymi do postawienia w ich ramach strukturami. Budowli, które można wznosić w swoich miastach jest dość dużo do wyboru, a każda z nich ma ściśle określoną użyteczność. W grze występują trzy surowce, o których dostępność należy zabiegać: jedzenie, ruda i drewno. Pierwsze produkują przede wszystkim farmy, drugą kopalnie, trzecie tartaki – przy czym wszystkie te budynki mogą przybierać formę małych lub dużych i w zależności od rozmiaru dostarczać mniejszej lub większej ilości charakterystycznego dla nich surowca. Poza nimi istnieją jeszcze dodatkowe struktury w rodzaju osad rybackich i łowieckich, targu, łaźni, kapliczki itp., których zadaniem jest również wspomaganie produkcji, albo zwiększanie tempa przyrostu populacji, albo zachęcanie ludności do wydajniejszej pracy. Surowce wędrują do wspólnej puli wszystkich miast i tym samym nie istnieje problem nadmiaru ich w jednym miejscu a niedostatku w drugim.

Obok budynków o charakterze publicznym stawiać można w swoich miastach oczywiście (jeśli nie przede wszystkim) struktury militarne: koszary, forty, szkoły wojskowe czy stajnie. Wszystkie one służą treningowi coraz to bardziej efektywnych, lepiej wyszkolonych oraz liczebniejszych armii. Każda z nacji posiada właściwe jej jednostki, które nieco różnią się własnościami od odpowiadających im jednostek sąsiadów, lecz po prawdzie są to różnice o charakterze kosmetycznym. To, co bardzo istotne w budowaniu czegokolwiek w „Legionie” to czas. Autorzy bowiem przyjęli takie rozwiązanie, iż dowolna konstrukcja – czy to budynku, czy armii – ukończona zostaje na najbliższą wiosnę. Jedna tura w grze trwa przez okres kwartału, stąd czas oczekiwania na zamówioną armię lub budowlę wahać się może od trzech miesięcy do roku.

Dobrze sprawdza się rozwiązanie dostępności czynnika ludzkiego. Każde miasto posiada ograniczenie na wielkość populacji, które można zwiększać za pomocą dedykowanych temu celowi budynków. Mieszkańców można kierować do pracy w kopalniach, tartakach i na farmach, tym samym zwiększając ich wydajność; można ich pozostawić samym sobie, co w naturany sposób zwiększa przyrost populacji; można wreszcie zaciągnąć ich do woja i tą drogą tworzyć nowe oddziały.

Gdy miasta działają jako tako, pula surowców ma tendencję wzrostową, a armie są liczne i wypoczęte, można zacząć myśleć o wyprowadzeniu ich na wojnę. Każda armia składać się może z maksymalnie 8 oddziałów (wyjątkiem są te, które stacjonują w miastach, gdyż im do pomocy dodać można jeszcze obrońców z fortu – do ogólnej liczby 12 oddziałów). Przemieszczanie się po terenie uwarunkowane jest zarówno jego charakterem, jak również prędkością poruszania się najwolniejszej formacji. Zanim jednak zdecydujemy się na zaatakowanie któregokolwiek z sąsiadów, warto uprzednio przyjrzeć się powiązaniom dyplomatycznym pomiędzy pobliskimi narodami oraz ich politycznym sympatiom, antypatiom i innym animozjom. Oczywistym jest, że z sąsiadem, który nas czegoś lubi nie należy przedwcześnie zadzierać, lecz starać się zawiązać sojusz, atakować zaś należy przede wszystkim tych, którzy nas i tak już nie lubią, a jeszcze lepiej, jeśli pozostają w stanie wojny z kimś jeszcze.

Wcześniej czy później dochodzi do bitwy, czyli najciekawszej części każdej gry strategicznej, a w przypadku „Legionu” również tego elementu, który decyduje o względnej jego oryginalności (względnej z powodu podstarzałego już, lecz poniekąd pionierskiego „Centuriona”). Na każdą z bitew składają się dwa etapy: planowania, ustawiania oddziałów i wydawania im rozkazów oraz biernego oglądania efektów naszej strategicznej myśli lub bezmyślności. Pole walki, które – inaczej, niż miało to miejsce w „Centurionie” – jest duże i zróżnicowane, podzielone zostaje na trzy strefy: środkową pustą, lewą pozostającą do dyspozycji gracza i prawą w gestii jego przeciwnika. W zależności od możliwości wywiadowczych gracza informacje o istnieniu i usytuowaniu wroga mogą być mniej lub bardziej dokładne, a co za tym idzie niespodzianka po wyprowadzeniu armii w pole bywa większa lub mniejsza. Zanim jednak do tego dojdzie należy podległe sobie oddziały rozstawić w swojej strefie, nadać im wybrane formacje spośród dostępnych dla danego rodzaju wojska oraz przydzielić rozkazy z puli ośmiu dostępnych: krótki, średni lub długi postój a następnie atak, normalny atak, szybki atak, krótki, średni lub długi marsz zakończony postojem. Nie ma tego zbyt wiele, lecz wobec wspominanego przeze mnie co chwilę „Centuriona” i tak jest to znaczący postęp. Sama walka prezentuje się w miarę atrakcyjnie, chociaż bez przesady. Oddziały posłusznie wykonują wydane im uprzednio rozkazy, starają się atakować najbliższego im przeciwnika, ruszają w pogoń za uciekającymi albo wręcz odwrotnie: pod naporem przeważającej siły giną, wpadają w panikę i rozpierzchają się. A wszystko działa szybko i bez zauważalnych spowolnień, mimo że na ekranie toczą bój setki ludzi.

Bitwę wygrywa ten, kto nie ucieknie. Pokonana armia przestaje istnieć, natomiast w zwycięskiej pozostają te oddziały, które nie zostały całkowicie rozbite. W miarę upływu czasu ich siły (liczebność) się regenerują, a proces ten ulega znacznemu przyspieszeniu w obrębie miast. Zdobyte w starciu doświadczenie pozwala uzyskać wojakom wyższy poziom, co ma niebagatelne znaczenie w późniejszych walkach. Każde zdobyte miasto poszerza granice podległego graczowi terenu, dodaje mu kolejne miejsce w magazynach oraz w zależności od sytuacji dodaje do nich dodatkową ilość surowców lub ujmuje je.

Jak widać – mam nadzieję – z powyższych akapitów, rozgrywka w „Legionie” rządzi się jasno sprecyzowanymi zasadami, których nie ma zbyt wiele, a tym samym są łatwo przyswajalne i już po niedługim czasie zabawy gracz czuje się pewnie i w pełni świadomie. Niestety, ach, niestety, pojawia się w grze mnóstwo banalnych braków, które uprzykrzają zabawę. Przede wszystkim jest to brak czytelnych zestawień, które w sytuacji, gdy nie w każdym mieście można wszystko wybudować stają się kluczowe. Owszem istnieje zestawienie wiernych graczowi miast wraz z ich skrótowym opisem, lecz brak w nim informacji o rozmieszczeniu wojsk, dokładnego opisu wzniesionych w mieście zakładów produkcyjnych, czy armii pozostających na treningu. Sama konstrukcja kolejnych budowli miejskich również pozostawia nieco do życzenia, gdyż gracz widzi naraz jedynie trzy dostępne mu konstrukcje, a ciągłe przewijanie tak krótkiej listy, by się przekonać, czy któryś z budynków stał się już dostepny, jest zwyczajnie nużące. Podobnie rzecz się ma z treningiem nowych armii.

Autorzy również zrezygnowali z podawania graczowi dokładnych informacji o własnościach poszczególnych formacji: ich sile, odporności itp. Ich opis ogranicza się do enigmatycznych określeń: dużo, średnio, mało. Rozumiem zamysł wprowadzenia do gry sporej dozy niepewności, lecz w połączeniu z praktycznym brakiem informacji o sile przeciwnika, niepewność ta przybiera formę zwyczajnej losowości, a to już lekka przesada. Weźmy dla przykładu armię gracza, na którą składają się cztery 25-osobowe legiony oraz cztery 25-osobowe grupy łuczników. Armia taka określana jest mianem dużej. Za jej pomocą atakujemy miasto bronione przez armię nazwaną średnią. Przed atakiem dowiadujemy się, że zwiadowcy nie zdołali rozpoznać głównych sił przeciwnika – trudno, planujemy natarcie uwzględniając posiadane informacje i huzia. Dopiero podczas samej bitwy okazuje się, że wroga armia w samej rzeczy jest średnia – składa się jedynie z sześciu oddziałów: czterech 50-osobowych grup doskonale wyszkolonej kawalerii oraz dwóch oddziałów (50-osobowych oddziałów) łuczników. Do tego dochodzi obsada fortu miejskiego – kolejne dwa silne i liczne grupy obrońców. Reasumując przypuściliśmy atak dużą armią na armię średnią, a trafiliśmy na przeciwnika trzykrotnie silniejszego – za duży rozdźwięk. Tym bardziej, że nie ma możliwości zmniejszenia go. Owszem istnieją techniki (budowa wież obserwacyjnych) zwiększania skuteczności wywiadu, lecz są one niewystarczające, a tak duży element losowy w grze strategicznej doskonale potrafi pomniejszyć przyjemność z gry. Wielka szkoda.

Planowanie bitwy nie jest w stanie tak bardzo przechylić szali, jakbyśmy tego chcieli. Ograniczony zestaw rozkazów oraz niemożność najmniejszej ingerencji w ich wykonanie podczas bitwy uniemożliwia wszelkie bardziej efektowne tudzież efektywne taktyki. Jeszcze raz powrócę do wspomnianego już „Bravehearta”, a konkretnie do pierwszej wygranej przez Szkotów bitwy pod Stirling. Od biedy można napisać, że pierwszą linię szkockich oddziałów stanowili pikinierzy, drugą piechota. Pomijając wstępny i niepotrzebny atak angielskich łuczników, obie formacje górali czekały cierpliwie na atak ciężkiej kawalerii, którą pokotem położyła pierwsza linia obrony. Wówczas obie linie zcaliły się i rzuciły się do ataku na piechotę Brytyjczyków. Szkocka konnica, która uprzednio pozorowała ucieczkę, uderzyła z flanki na pozbawionych osłony angielskich łuczników i było po robocie. Od biedy taki scenariusz można byłoby w „Legionie” zasymulować, gdyby autorzy przewidzieli pewien rodzaj prostych skryptów dla wydawania rozkazów – prezyzyjniejsze punkty czasowe, reakcja na zdarzenia (w przypadku ataku kawalerii to, w przypadku przegrupowania łuczników tamto). Takich możliwości jednakże nie ma i zwykle okazuje się, że krótki postój okazał się za długi i legioniści padają pokornie pod strzałami, a wszesny rozkaz natarcia konnicy okazał się fatalny w skutkach, gdyż przed walką nie mieliśmy żadnych informacji o wrogiej kawalerii schowanej na skrzydłach itd.

By obraz niedopracowania (raczej: niedomyślenia) „Legionu” był pełny, muszę wspomnieć o samym przemieszczaniu się armii po mapie – jest ono sakramencko powolne. Bywa, że w przeciągu tury wojsko jest w stanie przemierzyć zaledwie jedno-dwa pola, a nigdy więcej niż cztery. Po przeliczeniu skali i czasu wychodzi z tego, że rzymskie legiony (i wszystkie inne armie) były w stanie przebyć w przeciągu kwartału średnio sto kilometrów. Gdyby tak było w rzeczywistości, to na Wojny Napoleońskie musielibyśmy czekać do XXX wieku, a wszystkie inne nastąpiłyby już po kolejnym zlodowaceniu. W grze tłumaczy się to na tę przykrość, że wszystko poza samą walką jest zwyczajnie nudne.

Całość zamyka raniące uszy udźwiękowienie gry (nie wiem, czy godzinę trwało nim darowałem sobie muzykę wraz z efektami i pacnąłem włącznik radio), grafika bardzo taka sobie, odbiegająca od współczesnych standardów o parę lat oraz instrukcja do gry napisana po łebkach i jakby na siłę. Wszystko to przyprawia mnie o spory smutek, gdyż pomimo wielu gorzkich słów, które wylałem powyżej wciąż mam niekłamaną ochotę w „Legion” jeszcze pograć. Wiem, że będę się nudził pomiędzy kolejnymi bitwami, wiem, że będę się irytował ilekroć wpakuję się w walkę z przeciwnikiem, który miał być dwa razy słabszy, a okazał się trzy razy silniejszy i wiem, że będę słuchał radio oraz cieszył się, że brzydotę gry rekompensują nieco jej maciupeńkie wymagania sprzętowe. Ale nade wszystko wiem, że będzie mi smutno z tego powodu, że dobry pomysł na grę został zaledwie muśnięty, dobry kierunek został nieśmiało wskazany i mogło być naprawdę fajnie.

Shuck