Sanatorium pod klepsydrą. Najlepsze filmowe ekranizacje książek

Sanatorium pod klepsydrą

Wojciech Has to jeden z tych polskich reżyserów, którzy bez wątpienia podbiliby Hollywood, gdyby tylko mieli trochę więcej szczęścia. Jego niesamowita kreatywność i estetyczne wyczucie pozwalały tworzyć filmy-sny spójne w swojej niespójności i realistyczne w swoim surrealizmie. Pozornie tylko zagmatwany, a tak naprawdę układający się w cudownie zwartą całość Rękopis znaleziony w Saragossie, również jego autorstwa, do dziś wśród fanów gatunku uchodzi za jeden z najlepszych mindfucków w historii kina. W Sanatorium pod klepsydrą Has daje się ponieść swojej wyobraźni jeszcze bardziej.

I nikt nie może mieć mu tego za złe. W końcu autor literackiego pierwowzoru, Bruno Schulz, tworzył całe światy złożone z samych słów. Często nieznajdujących bezpośredniego odzwierciedlenia w rzeczywistości. Skonstruowanie filmu z konkretnych wydarzeń przedstawionych w powieści nie byłoby więc tak naprawdę żadną ekranizacją Schulza, a jedynie kinowym zapisem kilku jej elementów. Hasowi udało się zaś przełożyć wyraziste opisy artysty na język filmu. A jednocześnie wzbogacić je o twory własnej wyobraźni. Czasem nie wiadomo nawet, gdzie kończy się Schulz, a zaczyna Has. I bardzo dobrze, bo obaj byli twórcami wprost szalenie genialnymi.

Kiedy spotykają się tak wybitni i odważni artyści jak Jerzy Pilch i Wojciech Smarzowski, z ich współpracy musi urodzić się coś wielkiego. Takim czymś z pewnością jest Pod Mocnym Aniołem z Robertem Więckiewiczem w roli głównej. Opowiadający o uzależnionym od alkoholu literacie film smuci, przeraża, stawia trudne pytania, ale i koniec końców daje też nadzieję. A jak na Smarzowskiego – szczególnie w przypadku tego ostatniego przymiotu – to naprawdę dużo.