Recenzja gry The Long Journey Home – space-sim dla wytrwałych

Kontakty z tą grą wyglądają jak kontakty z obcymi - ten wielki statek po lewej to obcy, my jesteśmy tym małym punktem po prawej.

Monty Python w kosmosie

Nie zrozumcie mnie źle – ta gra spodoba się niejednemu szaleńcowi, może też zająć nas przez wiele godzin, zwłaszcza że kosmos jest generowany losowo i nasza przygoda w dużej mierze zależy od... no właśnie, od losu. I choć zadania i wydarzenia powtarzają się tak przy pierwszym, jak i drugim podejściu, to jednak świat wygląda inaczej; nigdy nie wiemy, co czeka nas w następnym układzie, do którego wskoczymy.

W trakcie podróży spotykamy duże i małe planety, ogromne promieniotwórcze gwiazdy, skupiska meteorytów, stacje kosmiczne i inne – latające ze zdecydowanie większą wprawą niż my – statki kosmiczne. Z każdym z tych obiektów można wejść w jakąś interakcję – na planetach da się lądować (przy założeniu, że akurat dopisuje pogoda i temperatura), by za pomocą lądownika zbierać drogocenne surowce. W skupiska meteorytów wlatujemy, aby odnajdywać w nich potrzebne materiały (gra przenosi nas wówczas na coś w rodzaju „areny”, na której nasz statek przestaje być minimalistyczną strzałką, a staje się małym kształtem oświetlającym szperaczami mijane skały). Wokół gwiazd należy orbitować, aby zbierać paliwo do skoków nadświetlnych, a z kosmitami dochodzi do bliskich spotkań trzeciego stopnia, które niejednokrotnie kończą się skanowaniem nas pod względem przenoszonych chorób i ogólnego skażenia.

Choć konstrukcja gry roguelike dodaje rozgrywce poważnych tonów, to jednak przyjęta konwencja artystyczna jest raczej niepoważna i przerysowana. Spotykani obcy to nader często zdrowo postrzelone jamochłony, którym przydarzyła się wyjątkowo wielkoduszna ewolucja. Skorupiaki i sardynki rozbijają się więc swoimi kosmicznymi statkami po całej galaktyce, jak chłopaki po wsiach zdezelowanymi golfami, i albo próbują być dla nas podejrzanie miłe, albo – często! – coś nam konfiskują, czegoś zakazują i ogólnie przypominają rozwydrzone dzieciaki, które dobrały się do walizki z nuklearnymi kodami.

Lądowania, spotkania i powroty prezentują krótkie cutscenki generowane na silniku gry - szybko jednak zaczynamy je wyłączać.

Ras jest wiele. Galaktyka The Long Journey Home nie cierpi na syndrom nowego Mass Effecta – zaludniają ją rozmaite cywilizacje, z których każda prezentuje się odmiennie, ma inne nastawienie i zazwyczaj absolutnego fioła na punkcie zagubionych gdzieś w ciemnej przestrzeni artefaktów. Twórcy starali się, by stworzony przez nich kosmos nie był nudny i faktycznie – nie jest. Można się w nim zgubić i nabić sobie guza. Jakież było moje zdziwienie, gdy jedna z zaawansowanych ras najpierw mnie miło powitała (choć nie mogłem pozbyć się wrażenia, że wita mnie tak, jak właściciel wita swojego głupiutkiego psa), a potem – gdy zabrałem obcego pasażera na gapę – porządnie ochrzaniła, wprowadzając upokarzające sankcje i odbierając zgromadzone, a potrzebne mi przedmioty.

Spotykani obcy bowiem niekoniecznie lubią się nawzajem i pomoc jednym może stanowić obelgę dla innych. W którymś momencie za karę byłem zmuszony zainstalować na swoim statku antenę, która odstrasza inną cywilizację – ta natychmiast wypowiedziała mi wojnę. Innym razem pewni kosmici postanowili się ze mną zaprzyjaźnić, aby wspólnie odnaleźć nowy dom. Trzymali się mojego ogona, śledząc każdy mój ruch. Poszło gorzej niż w Andromedzie. Z powodu braku paliwa zdecydowałem się zaryzykować i posadzić lądownik na planecie o niesprzyjających warunkach. Po trudnym powrocie na statek otrzymałem komunikat, że zaprzyjaźnione zielone ludki poszły za moim przykładem i... rozbiły się na owym globie.

Takich elementów jest mnóstwo i gra nieustannie czymś zaskakuje. Raz więc odwiedzamy rozmaite planety (na których zaimplementowano nawet cykl dnia i nocy), innym razem za pomocą tekstowego interfejsu próbujemy przekonać gadające gąbki, że w gruncie rzeczy fajne z nas chłopaki i dziewczyny. Architekci tego kosmosu przygotowali mnóstwo atrakcji. Inna sprawa, że aby ich doświadczyć, należy przeżyć.

Przykład poprawnego orbitowania wokół planety.

Upadek Ikara

Docieramy do sedna problemu. Próg wejścia w tę grę jest tak wysoki, że początkowo skutecznie zabija w nas jakiekolwiek pozytywne uczucia. Wszystko – w zasadzie każdy element – jest trudne nie tylko do opanowania, ale choćby do minimalnego przyswojenia. Określa nas tak wiele parametrów, że stale jesteśmy zagrożeni i gdy uda nam się już uporać z jedną zagwozdką, za chwilę uśmierci nas pięć innych.

Typowa rozgrywka w The Long Journey Home wygląda następująco: lecimy w stronę planety, aby wykopać paliwo i rudę do naprawy poszycia kadłuba. Trzy razy źle wymierzamy trajektorię i wpadamy prosto w planetę. W końcu wchodzimy na orbitę i wysyłamy lądownik, który pomimo świetnych warunków atmosferycznych rozbija się o grunt przy pełnej prędkości. Nasz pilot jest połamany, ale zdolny do dalszego lotu, zbieramy więc wszystko, co tylko się da, i wracamy, by chwilę później pozyskaną rudę wykorzystać do zreperowania lądownika, który przed momentem rozbiliśmy. Przypominamy sobie jednak, że mamy zabraną wcześniej skrzynkę naprawczą, więc możemy wymienić wadliwe moduły statku, które powodują znaczną utratę paliwa.

Niestety, za sekundę skanuje nas nieznana rasa i wykrywa owe narzędzia jako zagrożenie dla ładu wszechświata. Oczywiście możemy się postawić i niczego nie oddawać, ale wtedy zamiast dyplomatów obcy wyślą w naszą stronę wiązki lasera, który rozniesie nasz stateczek w pył. Załóżmy jednak, że przeżyliśmy i ogołoceni lecimy dalej. Na następnej planecie rozbijamy lądownik kolejny raz, pilot się katapultuje, ale ma już cztery urazy (nasi astronauci mogą znieść pięć wypadków), więc chwilę później zabija go zwykły kosmiczny kaszel. Udajemy się do najbliższej stacji, aby móc skonstruować nowy lądownik – bez niego nie zbierzemy surowców potrzebnych do przeżycia. Wkrótce jednak kończy się nam paliwo, a nasza załoga po kolei umiera z braku tlenu, bo systemów podtrzymywania życia nic już nie zasila.

Lądownik - powód wszelkiego cierpienia w kosmosie.

2017: Odyseja tragiczna

To wszystko cecha gatunku, jasne. Roguelike ma nas uśmiercać, a my za każdym razem powinniśmy wracać, by bogatsi o doświadczenie z poprzedniej rozgrywki docierać dalej i dalej. Tak rzeczywiście jest – latanie można jako tako opanować, zadania powtarzać i przy (nie takiej znowu małej) odrobinie szczęścia poczuć się jak kosmonauci w trakcie szalonej wyprawy. O ile jednak np. do stareńkiego tekstowego „rogala” ADOM po kolejnym nieudanym starciu z przerośniętą mrówką wracałem rozpalony z podniecenia, tak przy The Long Journey Home czułem najpierw irytację i przygnębienie, a dopiero potem radość z eksploracji kosmosu.

Dzieje się tak nie w związku z wysokim poziom trudności jako takim, tylko za sprawą czegoś zdecydowanie bardziej poważnego. Sterowanie w tej grze to prawdziwa udręka. I mówcie sobie, ile chcecie, że to symulacja, że kosmos, że NASA – w tej grze w początkowym, a nawet i w późniejszym etapie zwyczajnie nieprzyjemnie się lata i nieprzyjemnie planuje, zaś gracz nie czuje żadnej satysfakcji ze stopniowego opanowywania interfejsu. O ile jeszcze grawitacja potrafi być zjadliwa, bo płynne wystrzelenie z orbity czerwonego karła w stronę skalistej planety w końcu nas ucieszy (choć konia z rzędem temu, kto nauczywszy się latać, wciąż nie wpada w gwiazdy), o tyle lądowanie na planetach to specjalnie zaprojektowany przez psychologów test, który sprawdza naszą tolerancję na agresję.

W czasie spotkań przenosimy się na osobny ekran, w którym widzimy statek obcych z bliska.

Lądownik porusza się tak, jakby (niezależnie od wpływu wiatru i grawitacji) prowadził go pilot po juwenaliach. I to nawet wówczas, gdy na planecie występują dogodne warunki. Niejednokrotnie wchodzimy w atmosferę z taką prędkością (od nas niezależną), że zwyczajnie nie zdążamy wyhamować, by ustrzec się kraksy. Owszem, jest na to sposób, do którego doszedłem po wielu załamaniach nerwowych i rozbitych o ścianę kubkach kawy, ale obawiam się, że większość graczy, nim opanuje ten manewr (w związku z tym, że rozpiera mnie duma, na potrzeby tej recenzji nazwijmy go manewrem Pawlikowskiego), zwyczajnie wciśnie ALT+F4 i odinstaluje grę. A jeśli już w końcu nauczycie się utrzymywać lądownik w powietrzu, zauważycie, że sterowanie nim na boki jest nieintuicyjne, toporne i irytujące. W tym kosmosie zwyczajnie brakuje frajdy.

I w zasadzie problem ten dotyczy każdej minigry w The Long Journey Home. Gdy latamy między asteroidami, nasz statek porusza się jak po tafli zamarzniętego jeziora. Zręcznościowa walka ani nie wygląda spektakularnie, ani nie zachęca do ćwiczenia sprawności, a orbitowanie wokół maleńkiej planety to już próba trafienia w igielne ucho. I powtórzę: można – i pewnie kilku z Was tego dokona – opanować te wszystkie manewry. Twierdzę jedynie, że dla naprawdę wielu graczy okaże się to ceną zbyt wysoką – zbyt, powiedzmy, wystrzeloną w kosmos i niewspółmierną do odczuwanej satysfakcji.

Twarde lądowanie za 3...2...1...

Długa podróż do ideału

Trochę to wszystko przykre, bo choć lubimy czuć się wyjątkowi i zdolniejsi od innych, to jednak należy pamiętać, że tego rodzaju sentymenty niekoniecznie sprawdzają się na rynku, na którym rządzi pieniądz. W przypadku dzieła studia Daedalic można wręcz pokusić się o wniosek, że deweloper nie chciał, aby w kosmos poleciały rzesze. Polecą więc – i docenią tę grę – nieliczni. I wcale nie mam na myśli tylko tych najzdolniejszych, „hardkorowych” graczy. Polecą ci, których cechuje wspomniana wcześniej anielska cierpliwość i wyrozumiałość. Reszta użyźni glebę Marsa.

The Long Journey Home miało być pamiętną i piękną podróżą w kosmos, w który zabierzemy swoje niezrealizowane przez poprzednie produkcje marzenia. Tak się niestety nie stało – gra częściej nas skazuje, niż bawi; obawiam się, że zbyt szybko zabraknie nam tlenu, aby w ogóle móc docenić złożoność i piękno tej pozycji.