Don't Nod / Dontnod Entertainment
Niezależne studio deweloperskie z siedzibą w Paryżu. Firma została założona przez branżowych weteranów, którzy wcześniej pracowali między innymi w Electronic Arts, Criterion Games i w Ubisofcie. W 2016 roku zatrudnienie w Don’t Nod znajdowało 120 pracowników, a jego szefem od 2013 roku pozostaje Oskar Guilbert. Studio koncentruje się na dostarczaniu oryginalnych produkcji korzystających z nieszablonowych rozwiązań. Ponadto firma działa na rynku wydawniczym, wypuszczając zarówno własne produkcje, jak i dzieła innych deweloperów.
Historia Don’t Nod
Początek działalności i nieudana współpraca z Sony
Korzenie DONTNOD Entertainment sięgają 2008 roku, kiedy to firma została założona przez kilku branżowych weteranów: Hervégo Bonina, Aleksiego Briclota, Alaina Damasio, Oskara Guilberta i Jeana-Maxime'a Morisa. Niedługo później zespół rozpoczął pracę nad swoim pierwszym projektem. Akcja Adrift miała zostać osadzona w dotkniętym powodzią Paryżu. Głównym elementem rozgrywki miała być eksploracja – prowadzona przez gracza postać miała przemierzać miasto, poruszając się po wodzie i dachach budynków.
Wydanie gry miała wziąć na swoje barki firma Sony Computer Entertainment (obecnie Sony Interactive Entertainment) – produkcja była przygotowywana jako exclusive dla konsoli PlayStation 3. Niemniej, różnice w poglądach na temat tego, jaki kształt ostatecznie miałby przybrać projekt, doprowadziły do zerwania umowy. Deweloperzy postanowili jednak wykorzystać opracowaną przez siebie koncepcję i dostosować ją do potrzeb kolejnej gry osadzonej w realiach science fiction.
Remember Me i kłopoty finansowe
Remember Me, bo tak nazywał się ów tytuł, powstawało w bólach, głównie ze względu na fakt, że wydawcy nie byli skorzy do wyłożenia pieniędzy na produkcję, w której główną rolę odgrywała kobieta. Ryzyko podjął w końcu japoński Capcom, dzięki czemu w 2013 roku Remember Me pojawiło się na komputerach osobistych, PlayStation 3 oraz Xboksie 360. Pozycja doczekała się umiarkowanie ciepłego przyjęcia ze strony recenzentów, a gracze nie dali jej kredytu zaufania, co odbiło się na kiepskich wynikach sprzedaży. W efekcie firma popadła w kłopoty finansowe – branżowe media donosiły nawet o tym, że znalazła się na skraju upadku. Oskar Guilbert uspokajał jednak, że jego zespół przechodzi jedynie swoistą restrukturyzację, co pozwoli mu na ponowną adaptację do nowej sytuacji. Podjęte wówczas działania przyniosły pozytywny efekt – niedługo później ekipie udało się pozyskać środki niezbędne na opracowanie kolejnej gry. Projektem o nazwie kodowej What If? zainteresowała się firma Square-Enix. Oficjalnej zapowiedzi doczekał się w 2014 roku, już jako Life is Strange.
Droga do sławy
Life is Strange to epizodyczna przygodówka, której pierwszy odcinek zadebiutował w styczniu 2015 roku. Kolejne epizody trafiały do sprzedaży w następnych miesiącach, ku uciesze twórców nie tylko zdobywając wysokie oceny, lecz także osiągając bardzo dobre wyniki sprzedaży. Rok później tytuł został nawet wydany w wersji pudełkowej, a odniesiony przez niego sukces pozwolił paryskiemu zespołowi nabrać nowego wiatru w żagle.
Studio rozpoczęło więc pracę nad jeszcze jedną produkcją, opisywaną jako najbardziej ambitne dzieło w jego dotychczasowym dorobku. Vampyr, oficjalnie zapowiedziany w lutym 2016 roku, to gra RPG akcji, której wydanie wzięła na swoje barki firma Focus Home Interactive. Cechą charakterystyczną tego tytułu jest nie tylko wysokiej jakości oprawa graficzna, utrzymana w mrocznej stylistyce (akcja tej produkcji rozgrywa się w Londynie tuż po I wojnie światowej, którego populację dziesiątkuje epidemia grypy hiszpanki), lecz także głębia rozgrywki – od podejmowanych przez graczy decyzji zależy nie tylko to, jaką ścieżką podąży fabuła, lecz także konstrukcja samego świata.
Vampyr zadebiutował na PlayStation 4, Xboksie One i komputerach osobistych w czerwcu 2018 roku. Choć produkcji udało się odnieść sukces sprzedażowy, autorzy nie zrealizowali wszystkich swoich obietnic, przez co ich dzieło zostało raczej chłodno przyjęte przez recenzentów. Mimo wszystko kilka miesięcy po premierze zapowiedziano konwersję na Nintendo Switch.
Rok 2018 był ważny dla ekipy DONTNOD Entertainment z jeszcze dwóch powodów. Po pierwsze, studio oddało w ręce graczy grę The Awesome Adventures of Captain Spirit, czyli darmowy spin-off serii Life is Strange, oraz zapoczątkowało wydawanie epizodycznego Life is Strange 2. Proces oddawania w ręce graczy kolejnych odcinków tego ostatniego ostatecznie potrwał jednak dłużej, niż początkowo mogło się wydawać, przez co tytuł stał się kompletny dopiero 3 grudnia 2019 roku; tego samego dnia na sklepowych półkach pojawiło się też pudełkowe wydanie tej produkcji. Po drugie, podczas targów E3 2018 zespół zapowiedział kolejną przygodówkę – Twin Mirror – której wydanie wzięła na siebie firma Bandai Namco Entertainment. Początkowo planowano, że gra trafi do sprzedaży w marcu 2019 roku, jednak z czasem doczekała się znacznej obsuwy, przez którą ostatecznie zadebiutowała dopiero 1 grudnia 2020.
W międzyczasie, bo w listopadzie 2019, DONTNOD Entertainment zaprezentowało światu jeszcze jedną przygodówkę swojego autorstwa, czyli Tell Me Why. Gra wydana przez Xbox Game Studios zadebiutowała na komputerach osobistych oraz Xboksie One 27 sierpnia 2020 roku. Projekt czerpał garściami z wcześniejszych dokonań opisywanego zespołu, jednak choć i on został podzielony na epizody, wszystkie trzy ukazały się w tygodniowych odstępach.
Okres zmian
W maju 2020 roku studio otworzyło nowy oddział w kanadyjskim Montrealu, który miał dać zatrudnienie ponad 250 pracownikom. W styczniu 2021 roku rozpoczął się okres wielkich zmian w firmie. Ogłoszono wówczas, że chińska firma Tencent nabyła w DONTNOD Entertainment mniejszościowe udziały za 30 milionów euro, zapewniając sobie możliwość powołania „swojego” członka zarządu. Pozyskany z Chin zastrzyk gotówki miał pozwolić Francuzom na wydawanie swoich gier własnym sumptem oraz na rozszerzenie działalności w Państwie Środka i w sektorze mobilnym. W kwietniu studio ogłosiło, że dołączy do swojego katalogu wydawniczego również dzieła innych zespołów. Wrzesień przyniósł jeszcze jedną znaczącą zmianę w studiu, gdyż zdecydowano się na wprowadzenie zasad pracy zdalnej na stałe dla wszystkich pracowników.
Na tym nie koniec zmian w opisywanej firmie. 31 maja 2022 roku ujawniono, że DONTNOD Entertainment zmienia nazwę na Don’t Nod. Zdecydowano się również na wymianę logotypu na bardziej uniwersalny.
Rozbudowa portfolio i poszukiwania nowego hitu
Pierwszą produkcją „zewnętrzną”, której wydaniem zajęło się Don’t Nod, była gra przygodowa pod tytułem Gerda: A Flame in Winter od duńskiego PortaPlay, która we wrześniu 2022 roku trafiła na komputery osobiste i Nintendo Switch. Wrzesień przyniósł również ogłoszenie, że Don’t Nod zajmie się wydaniem niezapowiedzianej jeszcze wówczas gry RPG akcji od zespołu Tiny Bull.
Don’t Nod nie zamierzało przy tym rezygnować z tworzenia własnych produkcji, a najlepszym tego dowodem była zapowiedź Banishers: Ghosts of New Eden, czyli RPG-a akcji, w którym gracze mieli wcielić się w łowcę duchów oraz przejąć kontrolę nad duszą jego zmarłej małżonki. Zaprezentowana w trakcie The Game Awards 2022 produkcja miała ukazać się pod koniec 2023 roku, jednak ostatecznie nie udało się dotrzymać tego terminu. Co więcej, w międzyczasie światło dzienne zdołały ujrzeć dwa inne dzieła od Don’t Nod.
Pierwszym z nich była narracyjna przygodówka pod tytułem Harmony: The Fall of Reverie, osadzona w śródziemnomorskim miasteczku i boskiej krainie, opowiadająca o dziewczynie imieniem Polly, próbującej walczyć o bezpieczeństwo obu tych światów. Produkcja zadebiutowała na komputerach osobistych i konsolach w czerwcu 2023 roku i doczekała się ciepłego przyjęcia ze strony graczy („w większości pozytywne” recenzje na Steamie) oraz branżowych mediów (według serwisu Metacritic średnia ocen przyznanych jej przez branżowe media mieściła się w przedziale 71-77/100). Niemniej, jej premiera przeszła bez większego echa.
Wyraźnie lepiej poradził sobie Jusant, będący grą przygodowo-zręcznościową, w której wcielaliśmy się w chłopca wspinającego się na szczyt potężnej, skalnej wieży. Tytuł trafił na komputery osobiste i konsole w październiku 2023 roku, a doczekał się „bardzo pozytywnych” ocen na Steamie oraz średniej ocen od branżowych mediów z przedziału 83-85/100 (według Metacritic).
Na premierę Banishers: Ghosts of New Eden trzeba było zaczekać do lutego 2024 roku. Gra doczekała się „bardzo pozytywnych” recenzji na Stamie i wysokiej średniej ocen od branżowych mediów, która według serwisu Metacritic mieściła się w przedziale 78-81/100. Jeśli chodzi o wyniki sprzedaży tego tytułu, to nie rozbił on banku; dość powiedzieć, że na platformie Steam w szczytowym momencie bawiło się w nim niespełna 4 tysiące graczy jednocześnie, a na przestrzeni kolejnych miesięcy ich liczba regularnie spadała.
Szeroko zakrojona restrukturyzacja
Pod koniec marca 2024 roku Don’t Nod ujawniło swoją nową strukturę organizacyjną. Od tej pory studio miało zostać podzielone na trzy gałęzie, wyspecjalizowane kolejno w grach RPG, narracyjnych grach przygodowych oraz przygodowych grach akcji. Wewnętrzny podział zespołu miał adresować jego mocne strony i pozwalać poszczególnym deweloperom czerpać inspiracje z dotychczasowych sukcesów studia, a także zapewnić im większą autonomię oraz stymulować ich kreatywność. Ponadto Don’t Nod ujawniło wówczas, że przygotowywało pięć nowych projektów, zaś dwa kolejne powstawały w innych studiach deweloperskich; omawiana firma miała zająć się ich wydaniem.
Banishers: Ghosts of New Eden oraz Jusant nie były komercyjnymi hitami, radząc sobie poniżej oczekiwań studia. Z tego względu w pierwszym półroczu 2024 roku Don’t Nod poniosło stratę na poziomie miliona euro. Chcąc przeciwdziałać takim sytuacjom w przyszłości, firma podjęła szereg kroków, rezygnując z jednego ze swoich nadchodzących projektów, tymczasowo wstrzymując dwa kolejne, a także zmieniając sposób projektowania dwóch następnych, by zdołały one „dotrzeć do szerszej publiczności”. W bliższej perspektywie nadziei na poprawę swojej sytuacji finansowej deweloperzy upatrywali w Lost Records: Bloom & Rage, czyli narracyjnej przygodówce, której pierwszy odcinek miał zadebiutować w lutym 2025 roku.
Na tym nie koniec, gdyż w połowie października 2024 roku firma złożyła wniosek o zawieszenie notowań na giełdzie. Niedługo później obwieszczono kolejną fazę restrukturyzacji, która, jak można było przeczytać w oficjalnym oświadczeniu, mogła „wpłynąć na nawet 69 miejsc w pracy”.
Widmo zwolnień w Don’t Nod popchnęło pracowników studia do zorganizowania strajku. Protestujący domagali się od kierownictwa firmy porzucenia planu redukcji etatów, wpływu na podejmowane decyzje oraz obecności Oskara Guilberta na negocjacjach. Ponadto w opublikowanym przez nich liście otwartym można było przeczytać o „serii zaniedbań” i „absurdalnych decyzjach” kierownictwa czy rzekomych „urojeniach wielkości” oraz „myśleniu krótkoterminowym”, jako powodach problemów, z którymi musiała zmierzyć się ekipa.
