Early Access, czyli zapłać połowę za produkty chałowe. Smutny przypadek World War 3

Early Access, czyli zapłać połowę za produkty chałowe

Jak zapewne zauważyliście, w naszej branży każdy finansowy sukces oznacza, że wszyscy wokół zaczynają myśleć o tym, jak go powtórzyć. Tak było z Wolfensteinem 3D, Warcraftem, DOT-ą, PUBG, dystrybucją cyfrową, modelem F2P i z wczesnym dostępem. Gdy Minecraft okazał się kurą znoszącą złote jaja, uznano, że sprzedawanie gier na wczesnym etapie produkcji to dobry pomysł.

Właśnie dlatego w 2013 roku Valve ruszyło z programem Early Access. Na start na platformie zaoferowano takie gry:

1. Arma 3 Alpha – za 24,99 euro (ok. 104 zł)
2. Kerbal Space Program – za 21,99 euro (ok. 91 zł)
3. Prison Architect – za 20,99 euro (ok. 87 zł)
4. Gnomoria – za 5,99 euro (ok. 25 zł)

Nie brakowało wtedy sceptycznych i zgryźliwych komentarzy. Przypomnijmy jeden z nich – spod naszego newsa na ten temat.

Arma 3 była jednym z tytułów startowych programu Early Access.

Minęło ponad pięć lat, a usługa Early Access stała się normalną częścią branży, tak samo jak pudełkowe wersje gier z pustą płytą i kluczem na Steama czy możliwość kupienia nowych skarpet dla cyfrowego bohatera. Wciąż nie brakuje narzekania na tę formę sprzedaży, ale karawana idzie dalej i nic nie wskazuje na to, żeby gry z wczesnym dostępem miały zniknąć z rynku.

Trudno się zresztą dziwić. Z punktu widzenia twórcy (zwłaszcza jeśli to mała firma bez finansowania wydawcy) ma to wiele korzyści. Gra szybciej zaczyna zarabiać na siebie, a odzew społeczności pojawia się, zanim wszystko jest gotowe, co oznacza, że nie trzeba jej rozwijać na ślepo. Z punktu widzenia gracza sprawa nie jest jednak równie oczywista.

DOBRE PRZYKŁADY

Warto pamiętać, że jest wiele świetnych gier, które zaczynały w programie Steam EA (niektóre dalej w nim tkwią, choć już teraz są warte zakupu) i mogłoby nigdy ich nie być, gdyby nie ten niestandardowy model biznesowy. Do tego worka możemy wrzucić następujące tytuły:

1. They Are Billions
2. Dead Cells
3. Divinity: Original Sin
4. Factorio
5. RimWorld
6. Subnautica
7. Besiege
8. The Long Dark
9. Darkest Dungeon
10. i wiele innych

Sklepowa ruletka

Przeciwnicy kupowania niedokończonych gier chętnie podają przykłady katastrof, takich jak Godus, The War Z czy The Stomping Land. Potwierdzają one dość oczywiste ryzyko – kupując niedokończoną grę, możemy nigdy nie doczekać jej ostatecznej wersji. Być może sprzedaż będzie zbyt niska i twórcy porzucą swe dzieło, a może zamiast je dokańczać, zaczną pracować nad płatnymi DLC (tak, piszę o Ark: Survival Evolved).

Można śmiało powiedzieć, że zakup gry we wczesnym dostępie jest jak wejście do kasyna. Być może właśnie nabywasz przyszły hit, w którym razem z milionami graczy będziesz bawić się bez końca, a być może obiecujący tytuł, którego pogrążony w depresji twórca miesiąc później porzuci branżę, żeby ruszyć na wolontariat do Bangladeszu. Twoje ryzyko.

Steam teoretycznie ostrzega graczy, że dany tytuł należy do oferty Early Access, ale nie powiadamia o wspomnianym wyżej ryzyku na stronie gry. Szkoda, bo to informacja, która naprawdę mogłaby wpłynąć na decyzję o zakupie.

Uwaga: ta oferowana w formie wczesnego dostępu gra nie jest ukończona i może się zmienić do momentu pełnego wydania. Jeśli nie ekscytuje cię myśl o zagraniu w nią w jej obecnym stanie, sugerujemy zaczekać, aż prace nad nią zostaną ukończone.

Dopiero gdy klikniemy na „dowiedz się więcej”, pojawia się dalszy w opis programu. Tam, gdzieś na dole strony, znajdziemy zdanie: „Miej na uwadze, że niektórzy nie będą w stanie »ukończyć« gry”.

Czy to jest moralne?

Jako umiarkowany liberał odpowiedziałbym, że towar został oznaczony i opisany, więc kupujemy go na własne ryzyko. Z drugiej strony twórcy, wydawcy i sam Steam nie robią wiele, żeby pokazać, na jakim etapie produkcji znajduje się dana gra. Biorąc za przykład World War 3, od którego zaczęliśmy, w sklepie widzimy dwa dynamiczne, bardzo ładne trailery i sporo grafik, stylizowanych na screeny. Do tego mamy opis gry:

Takie screeny przyciągają uwagę znacznie bardziej niż ramka z ostrzeżeniem o wczesnym dostępie.

Zachęceni screenami i opisem wydajemy więc 100 złotych, lekceważąc ostrzeżenie (bo przecież nikt by nie sprzedawał gry, która nie działa, prawda?) i okazuje się, że z tym dołączaniem do walki nie jest wcale tak prosto. Early Access to bardzo klasyczny przypadek, gdy ważne informacje na temat tego, co kupujemy, są dostępne, ale napisano je „drobnym drukiem na dole strony”. Tak jak wspomniałem wyżej, to jest jak kasyno. Problem polega na tym, że neon nad wejściem nie świeci dość jasno i nie każdy wie, dokąd wchodzi. Dlatego postanowiłem, że dobrze będzie o tym przypomnieć i wszystkich ostrzec. Kupując gry we wczesnym dostępie, zachowajcie ostrożność.