autor:
Komputer w rozwoju dziecka
Artykłuł omawiający zagadnienia znaczenia gier komputerowych w rozwoju najmłodszych, doboru treści i formy jej przekazu oraz pozytywnego negatywnego wpływu gier na osobowość dziecka, wygłoszony na spotkaniu prasowym dziennikarek pism kobiecych.
Poniższy tekst został nadesłany przez naszego czytelnika i został opublikowany w oryginalnej formie.
Ostatnio, nową na rynku grą, łączącą wyżej wymienione cechy jest „Modi i Nanna Sprytne Smyki”. Gra pobudza do myślenia przy pokonywaniu kolejnych zadań dzięki ciekawie zaprojektowanym rozwiązaniom. Są one oparte na zasadach logicznego wnioskowania z odpowiedniej sekwencji zdarzeń, wymyślania i kreowania skutecznych rozwiązań (labirynty, zastosowanie dostępnych przedmiotów, wykorzystanie informacji z przekazów werbalnych). Jednocześnie gra sprzyja kształtowaniu właściwych postaw społecznych. Autorzy całkowicie wyeliminowali okrucieństwo, „krwawą przemoc”, brutalne rozwiązania. Bohaterowie nie zadają cierpień innym, im samym również nie dzieje się krzywda. Atakujące ich stwory doznają jedynie przejściowego osłabienia. Modi i Nanna popełniając błędy (np. spadając w przepaść) nie doznają żadnych urazów. Po prostu wracają na początek planszy. Przede wszystkim jednak poprzez podkreślenie pozytywnych wartości, autorzy pomagają dzieciom w przyswojeniu norm moralnych. Akcentując znaczenie bezinteresownego niesienia pomocy, okazywania przyjaźni, życzliwości, współczucia, uwrażliwiają dzieci na problemy innych i utrwalają w nich właściwy wzorzec działań społecznych. W wielu planszach bohaterowie gry, potrafią dostrzec postaci potrzebujące pomocy i sami z siebie im ją proponują (np. pomoc sześciu uśpionym gnomom – każdemu w innej planszy). Niesieniu pomocy towarzyszy życzliwy przekaz podkreślający zainteresowanie uczuciami innych (pytania typu: „Jak się czujesz?”, „Dlaczego jesteś smutny?”, „Co się stało?”) i chęć działania („Pomogę Ci”).
Utrzymanie gry w konwencji baśni, uczy podobnie jak one, przełamywania strachu i lęku przed nieznanym i walki z przeciwnościami nawet w sytuacji, gdy jest się potencjalnie słabszym. Powierzenie Modiemu i Nannie (dzieci) roli jedynych wybawicieli wioski, podkreśla znaczenie dzieci w świecie dorosłych. Okazywane w taki sposób zaufanie, przy dyskretnym wsparciu ich poczynań, pozwala uwierzyć dzieciom we własne możliwości oraz własną samodzielność i zaradność. Również rodzicom pomaga w uświadomieniu potrzeb dzieci i zaakceptowaniu ich dążeniu do niezależności (ojciec – Tyr stara się przekazać dzieciom wszelkie przydatne umiejętności, tak aby mogły samodzielnie sprostać trudnościom długiej wędrówki).
„Modi i Nanna – Sprytne Smyki” stanowi unikalny przykład gry o wielokierunkowym pozytywnym wpływie na dzieci. Doceniając walory tej gry nie można jednak zapominać o zagrożeniach płynących z niekontrolowanego obcowania dziecka z komputerem. Zbyt wiele czasu spędzanego przed monitorem, pomijając szkodliwość dla zdrowia, może ograniczać rozwój dziecka. Może doprowadzić do unikania kontaktów ze światem zewnętrznym, co gorsza niekorzystnie wpływa na umiejętność rozwiązywania problemów. Komputer, gdy coś dzieje się nie po myśli, można po prostu wyłączyć - rzeczywistych sytuacji nie. Należy też pamiętać o licznych programach mogących niekorzystnie wpłynąć na dziecko. Wiele gier bowiem, lansuje przemoc jako sposób na rozwiązanie kłopotów, epatuje krwawymi scenami. Takie gry mogą spowodować brak wrażliwości na uczucia innych, obojętność wobec prawdziwej przemoc, a także wzrost agresywności u dzieci. Dobrze więc sprawdzić czy na instrukcji załączanej do oprogramowania nie ma ograniczeń wiekowych. Także Internet może być nośnikiem szkodliwych treści. Dlatego ważne jest, aby korzystanie z niego było kontrolowane przez rodziców, choćby poprzez odpowiednie ustawienie komputera, który po prostu „odmówi” dostępu do niepożądanych stron. Przede wszystkim jednak uważajmy, aby fascynacja komputerem nie pozbawiła naszych dzieci energii i chęci do czytania książek, których wartości nie można niczym zastąpić (ale to już temat na inny artykuł).
Opracowanie: Urszula Moszczyńska
O Autorce:
Urszula Moszczyńska, psycholog, od 24 lat pracuje w poradniach dla dzieci i rodziców. Od 1991 pracuje z dziećmi, rodzicami i nauczycielami, jako dyrektor publicznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 19 Warszawa-Natolin. Prezes Stowarzyszenia Mali i Duzi, członek Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Konsultant merytoryczny wielu pozycji książkowych z zakresu problematyki rozwoju psychologicznego dzieci. Ukończyła studia na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego ze specjalnością Stosowana Psychologia Kliniczna w zakresie Psychologii Klinicznej Dziecka. Prywatnie mama czwórki dzieci w zróżnicowanym wieku.