Inspiracja czy plagiat? Zaskakujące przypadki z soundtracków - muzyczny cykl Adama

Źródło fot. Midjourney.

i

Muzyka bardzo często odgrywa w grach wideo rolę narracyjną, wskazując na pełne emocji wydarzenia w fabule, nadając radosny ton w zabawnych momentach, czy zagrzewając do walki. Zaryzykuję stwierdzenie, że waga ścieżki audio była większa dawniej, pod koniec lat 80. i w latach 90. XX wieku, kiedy większość produkcji opowiadało historię za sprawą napisów.

Można zatem przypuszczać, że kompozytorzy wylewali siódme poty, aby tworzyć unikalne motywy muzyczne. Czasami muzyka z gier tak bardzo przypomina jednak utwory znanych wykonawców, że aż zastanawiam się, czy to nadal inspiracja, czy już plagiat. Przedstawię Wam 5 motywów muzycznych z gier, przy których mówiłem sobie: „gdzieś to już słyszałem”.

Chrono Trigger nas „rickrollowało”, zanim to było modne

Chrono Trigger to niewątpliwie jedna z najważniejszych produkcji w historii gatunku jRPG. Tytuł, który zadebiutował na PS1 w 1999 roku, oferował złożony aspekt narracyjny, wiele zapadających w pamięć postaci, a także przepiękną oprawę muzyczną. Jak to w przypadku produkcji od Square bywa, każdy z kierowanych przez nas bohaterów posiada własny motyw audio, służący jako jego swoista wizytówka. Na pewnym etapie gry poznajemy Robo, tajemniczą mechaniczną istotę, która została zreperowana przez Luccę, przyjaciółkę Chrono.

Motyw muzyczny tej postaci jest znacznie mniej tajemniczy. Prawdę mówiąc, wsłuchując się w niego ciężko nie odnieść wrażenia, że bazuje na kultowym przeboju Never Gonna Give You Up Ricka Astleya.

1. Motyw przedowdni Robo
2. Never Gonna Give You Up – Rick Astley

Doom II jest grunge’owy

Grając w Doom II, przychodzi nam wysłuchać kilku zapadających w ucho kompozycji. Mowa tu jednak nie o pięknych balladach, lecz utworach zagrzewających do walki. Nic zatem dziwnego, że gra jest pełna żywiołowych riffów, przy których można czerpać niezdrową satysfakcję z eliminowania hord przeciwników.

Kompozycje muzyczne w drugiej odsłonie Dooma bardzo mocno inspirowane były rockowym nurtem lat 90. XX wieku. Był to doskonały okres dla zespołów grających muzykę z gatunku grunge, takich jak Soundgarden czy Alice in Chains. W dyskografii tej drugiej kapeli znajduje się utwór Them Bones, bazujący na zaskakująco prostym i jednocześnie chwytliwym riffie napisanym przez Jerry’ego Cantrella.

Muzykę do Dooma 2 skomponował Robert Prince, będący z zawodu prawnikiem. W swoich dziełach czasami celowo korzystał z oryginalnych utworów rockowych i metalowych, wiedząc przy tym, na jak wiele może sobie w tej kwestii pozwolić, aby uniknąć plagiatu. Doskonałym przykładem tego typu zapożyczenia jest kompozycja Bye Bye American Pie, bazująca na utworze Them Bones wspomnianego Alice in Chains.

1. Bye Bye American Pie
2. Them Bones – Alice in Chains

Iron Ninja Gaiden Man

Pozostajemy w klimatach rockowych i gier retro. Spora część fanów produkcji, które zawitały na automatach, pewnie kojarzy tytuł Ninja Gaiden. Gra ta jest dobrze znana choćby ze względu na wysoki poziom trudności, jakim charakteryzowała się rozgrywka. Kierujemy w niej przyodzianą w strój ninja postacią i walczymy z wymagającymi przeciwnikami, a to wszystko przy akompaniamencie charakterystycznej, energicznej muzyki.

Na drugim poziomie gry podczas walki z bossem możemy usłyszeć kompozycję, którą z pewnością skojarzą fani zespołu Black Sabbath. Utwór bazuje na utworze Iron Man wspomnianej kapeli i rozpoczyna się od głównego riffu, wraz z pełnym energii wejściem perkusji. Dopiero później linia basowa wprowadza nieco zmian, ale to nadal stary, dobry utwór metalowy, napisany przez Tony’ego Iommiego, gitarzystę i założyciela Black Sabbath.

1. Ninja Gaiden Arcade – Stage 2 Boss Theme
2. Iron Man – Black Sabbath

Clint Eastwood w stylu jRPG

Wild Arms to interesujący przedstawiciel gatunku jRPG, który łączy w sobie popularne dla tego rodzaju gier schematy z przypominającą Dziki Zachód oraz średniowiecze otoczką. Muzyka w tej produkcji pełni swego rodzaju rolę narracyjną i współtworzy atmosferę gry, toteż nic dziwnego, że kompozycje mogą kojarzyć się właśnie ze wspomnianymi wyżej klimatami.

Jeden utwór w tej inspiracji zaszedł tak daleko, że po jego wysłuchaniu można odnieść wrażenie, że za chwilę zza budynku wyjdzie ubrany w swoje legendarne ponczo Clint Eastwood w roli bezimiennego rewolwerowca z filmu Dobry, Zły i Brzydki.

We wspomnianej klasyce kina westernowego możemy usłyszeć znaną niemal każdemu kompozycję spod ręki mistrza Ennio Morricone – The Ecstasy of Gold, która dla wielu fanów kina stanowi wizytówkę filmów przedstawiających Dziki Zachód. W Wild Arms podczas podróżowania po świecie usłyszymy kompozycję, która zaczyna się niemal identycznie, tylko nieco bardziej energicznie, z mniejszą pompą i trochę bardziej na wesoło.

1. Wild Arms – World Map Theme
2. Ennio Morricone – The Ecstasy of Gold

Nobuo Uematsu i mistrz gitary klasycznej

Na koniec zostawiłem mój ulubiony przykład, z którego zdałem sobie sprawę po latach, podziwiając kunszt mistrza Francisco Tarregi. Dotyczy on muzyki z Final Fantasy 7, o której napisałem osobny artykuł. W produkcji Squaresoftu (teraz Square Enix) nie brakuje wspaniałych kompozycji, które doskonale budują klimat gry. W grze jest pewien utwór, który występuje tylko raz. Po pewnym czasie można poznac historię Tify i Clouda z czasów ich dzieciństwa i wówczas usłyszymy dzieło On The Other Side of the Mountain. Ta delikatna i prosta w budowie melodia doskonale kreuje poczucie melancholii i nostalgii, czyli czegoś, co często można spotkać w utworach mistrzów gitary klasycznej.

Jednym z takich artystów był Francisco Tarrega, który skomponował dzieło Lagrima. W On the Other Side of The Mountain usłyszymy cały wstęp tego gitarowego arcydzieła i należy tu zaznaczyć, że nie został on w żaden sposób zmodyfikowany.

1. Final Fantasy 7 – On The Other Side of the Mountain
2. Francisco Tarrega – Lagrima (w wykonaniu Pepe Romero)

Inspiracja czy plagiat?

W przypadku powyższych utworów z gier ciężko mówić o plagiacie, ponieważ wykorzystują one jedynie fragmenty znanych kompozycji, a te zazwyczaj i tak są zmieniane na etapie aranżacji. Dobitnie widać to na przykładzie muzyki z gry Doom 2, podczas tworzenia której Robert Prince, z zawodu prawnik, doskonale wiedział, na ile może sobie pozwolić w kwestii zapożyczenia. Mowa tu zatem o inspiracji, bardzo silnej, zauważalnej na pierwszy rzut oka, czasami szokującej, ale jednak inspiracji, która nierzadko jest sposobem na puszczenie oka przez twórców w kierunku graczy.