Volition Inc.

Firma producent

Amerykańskie studio deweloperskie z siedzibą w Champaign w stanie Illinois, które działało w latach 1996-2023. Volition tworzyło gry przeznaczone na komputery osobiste i konsole, a do jego najważniejszych dzieł należą serie Red Faction oraz Saints Row. W latach 2000-2013 studio należało do firmy THQ, w latach 2013-2022 znajdowało się pod skrzydłami firmy Deep Silver, z kolei od sierpnia 2022 roku funkcjonowało pod parasolem Gearbox Entertainment. Volition zakończyło działalność 31 sierpnia 2023 roku.

Historia

Prehistoria

Korzenie studia sięgają 1993 roku, kiedy to dwóch deweloperów – Mike Kulas i Matt Toschlog – postanowiło założyć własną firmę. Nim Parallax Software, bo takie miano nosiło ich studio deweloperskie, przystąpiło do pracy nad swoim debiutanckim projektem, Toschlog tymczasowo przeprowadził się z Bostonu do Champaign w stanie Illinois, gdzie mieszkał Kulas, a koszty życia były niższe. Deweloperzy szybko zatrudnili pierwszych pracowników i przygotowali prototyp swojej gry – Inferno.

Przez pierwszych siedem miesięcy procesu produkcji projekt był finansowany przez firmę Apogee Software. Gdy wydawca zrezygnował z dalszego finansowania, autorzy zaczęli rozglądać się za nowym wydawcą, którym ostatecznie stała się firma Interplay. Po pewnym czasie fundusze przekazane twórcom przez nowego wydawcę również zostały wyczerpane, jednak Kulas i Toschlog postanowili wyłożyć brakujące pieniądze z własnych kieszeni. Na szczęście strzelanka, która ostatecznie została przemianowana na Descent i zadebiutowała w marcu 1995 roku, odniosła sukces artystyczny i komercyjny.

Po jej premierze studio zaczęło rosnąć i przygotowało odświeżoną wersję swojego debiutanckiego dzieła; wydana na płycie CD pozycja zawierała lepszą oprawę graficzną, przerywniki filmowe, udoskonaloną warstwę audio oraz dodatkowe poziomy. Pozycja była dystrybuowana przez Interplay Productions jako Descent II i powtórzyła sukces pierwowzoru.

Rozłam Parallax Software Corporation i powstanie Volition Inc.

W trakcie pracy nad „drugim” Descentem, Toschlog postanowił wyprowadzić się z Champaign do Ann Arbor w stanie Michigan, gdzie wraz z kilkoma deweloperami otworzył drugi oddział Parallax Software Corporation. Po premierze wyżej wspomnianej gry założyciele firmy doszli jednak do wniosku, że praca nad tymi samymi projektami na odległość nie przynosi zbyt dobrych rezultatów. Po nieudanej próbie znalezienia miejsca na wspólne biuro, twórcy uznali, że lepiej będzie podzielić firmę na dwa niezależne od siebie byty. Od tej pory firma zarządzana przez Toschloga miała nosić miano Outrage Entertainment, z kolei Kulas wybrał dla swojego zespołu nazwę Volition Inc. (co ciekawe, zaczerpnął ją ze słownika, który przeglądał w poszukiwaniu inspiracji). Oficjalnie nowe studio zaistniało na branżowej mapie w październiku 1996 roku.

Zespół Kulasa ochoczo zabrał się do pracy nad swoim nowym dziełem, którym był kosmiczny symulator zatytułowany Descent: FreeSpace – The Great War (znany również jako FreeSpace). Produkcja zadebiutowała na komputerach osobistych w 1998 roku, odnosząc sukces artystyczny i komercyjny. Po nabraniu wiatru w żagle, autorzy rozpoczęli pracę nad czterema kolejnymi projektami, czyli FreeSpace 2, Descent 4, Tube Racer oraz Summoner. Pierwszy z wymienionych tytułów powstał w ciągu roku, jednak przez pośpiech twórców (do którego zostali zmuszeni przez wydawcę – Interplay), cierpiał na szereg bolączek i nie odniósł wielkiego sukcesu. Prace nad Tube Racers ostatecznie zostały wstrzymane.

Przejęcie przez THQ i narodziny Red Faction

W trakcie pracy nad Summonerem, czyli pierwszą grą RPG w dorobku opisywanego studia, zostało ono przejęte przez firmę THQ. Produkcja, która zadebiutowała jako tytuł startowy konsoli PlayStation 2, a następnie trafiła na komputery osobiste, nie odniosła zbyt wielkiego sukcesu. Co ciekawe, w 2002 roku THQ przejęło również Outrage Entertainment, jednak studio Toschloga przetrwało pod skrzydłami nowego właściciela zaledwie przez dwa lata.

Czwartym projektem, nad którym Volition Inc. pracowało po premierze FreeSpace’a 2, był Descent 4. Z uwagi na fakt, że trzecia część serii, za którą stało Outrage Entertainment, nie doczekała się szczególnie ciepłego przyjęcia, wydawcy nie byli nią zainteresowani, toteż ostatecznie również sami deweloperzy zdecydowali się zrezygnować z pracy nad tą pozycją. To, co zostało już zrobione, miało zostać wykorzystane w nowym projekcie.

Tym była osadzona na Marsie strzelanka FPP pod tytułem Red Faction, która zadebiutowała na komputerach osobistych i PlayStation 2 w 2001 roku. Produkcja, której mocną stroną była destrukcja otoczenia, odniosła upragniony przez twórców sukces (nawet pomimo tego, że jej konsolową wersję trapiły problemy techniczne). Zachęceni tym ostatnim twórcy postanowili raz jeszcze zmierzyć się z gatunkiem RPG, czego owocem była wydana w 2002 roku gra Summoner 2. Co prawda ów tytuł prezentował wyższy poziom od poprzednika, jednak znalazł mniejsze od niego grono odbiorców. Deweloperzy mieli jednak jeszcze jednego potencjalnego asa w rękawie, czyli grę Red Faction II; podczas gdy Volition Inc. opracowało wersję na PlayStation 2, Outrage Entertainment stworzyło edycje na komputery osobiste i Xboksa, z kolei Cranky Pants Games stało za konwersją na konsolę Nintendo GameCube. Jako że Red Faction II nie odniosło ani sukcesu artystycznego, ani komercyjnego, seria została odłożona przez twórców „na półkę”; podobnie miały się sprawy z cyklem Summoner.

Przeprowadzka do gangsterskiego świata

Kolejnym projektem studia miała być gangsterska strzelanka zatytułowana Underground, jednak po dwunastu miesiącach pracy nad nią, a zwłaszcza po premierze gry Grand Theft Auto III, deweloperzy zrozumieli, że nie są w stanie sprostać oczekiwaniom firmy THQ, w związku z czym podjęli decyzję o jej anulowaniu. W następnej kolejności opisywane studio zajęło się grą The Punisher, która trafiła na komputery osobiste i konsole w 2005 roku.

Nową „trampoliną” dla studia okazał się jednak dopiero jego następny projekt, czyli wyraźnie inspirowana nowymi odsłonami cyklu GTA gra Saints Row. Choć wydana w 2006 roku produkcja powstawała w bólach (wielu członkom zespołu nie przypadła do gustu jej tematyka, w dodatku przesiadka z PlayStation 2 na Xboksa 360 generowała liczne problemy techniczne), ostatecznie odniosła na tyle duży sukces komercyjny, że dała początek serii mającej być nowym oczkiem w głowie opisywanych deweloperów. Jej druga część, zatytułowana po prostu Saints Row 2, w 2008 roku pojawiła się na na konsolach, a w 2009 roku trafiła na komputery osobiste.

Następnie Kulas i jego ekipa postanowili powrócić do marki Red Faction; wydaną w 2009 roku grę Red Faction: Guerrilla osadzono w otwartym świecie i pozwolono w niej graczom zrównać z ziemią wszystkie napotkane konstrukcje. Jej kontynuacja, czyli wypuszczona dwa lata później gra Red Faction: Armageddon, przeniosła graczy do marsjańskich tuneli, co nie przypadło im do gustu i negatywnie odbiło się zarówno na jej ocenach, jak i na wynikach sprzedaży.

Twórcom nie pozostało więc nic innego, jak oddać w ręce graczy trzecią część swojej nowej flagowej serii. Pełne absurdalnego humoru Saints Row: The Third zadebiutowało na komputerach osobistych i konsolach w 2011 roku, odnosząc sukces artystyczny i komercyjny. W międzyczasie, bo w grudniu 2010 roku, reżyser Guillermo del Toro ogłosił, że nawiązał współpracę z Volition Inc., której owocem będzie horror zatytułowany Insane. Niestety produkcja, która w założeniach miała rozpocząć trylogię, nigdy nie ujrzała światła dziennego, a jej projekt ostatecznie został anulowany przez THQ w sierpniu 2012 roku.

W kwietniu 2011 roku Mike Kulas odszedł z Volition Inc., a cztery lata później wraz z Mattem Toschlogiem założył nowe studio deweloperskie – Revival Productions – które opracowało duchowego następcę serii Descent, zatytułowanego Overload.

Przejście pod skrzydła Koch Media...

Wracając jednak do historii Volition Inc. – w grudniu 2012 roku firma-matka studia, czyli THQ, ogłosiła bankructwo. W efekcie licytacji, opisywany zespół trafił pod skrzydła koncernu Koch Media (a dokładnie – firmy Deep Silver) i został przemianowany na Deep Silver Volition. Choć Koch Media przejęło również prawa do marki Saints Row, serie Red Faction oraz Summoner trafiły w ręce firmy Nordic Games.

Pod parasolem nowego właściciela omawiana ekipa opracowała czwartą odsłonę serii Saints Row, która ujrzała światło dzienne w 2013 roku. Saints Row IV doczekało się rozszerzenia w postaci wypuszczonego w 2015 roku Saints Row: Gat out of Hell. Kolejne dzieło studia, czyli osadzona w tym samym uniwersum gra Agents of Mayhem, pojawiło się w 2017 roku, jednak nie zdołało nawet zbliżyć się do wyników osiąganych przez przygody „Świętych”.

...i Embracer Group

W lutym 2018 roku Koch Media zostało przejęte przez koncern Embracer Group. Tym samym studio Volition Inc. oraz marki Red Faction i Summoner po raz kolejny znalazły się pod jednym dachem. W styczniu 2019 roku do Volition Inc. powrócił natomiast jego założyciel – Mike Kulas.

Choć po premierze Agents of Mayhem przez Volition Inc. przeszła fala zwolnień, ekipa zdołała nie tylko utrzymać się na powierzchni, lecz również opracować reboot serii Saints Row. Produkcja, którą zatytułowano po prostu Saints Row, pojawiła się w sierpniu 2022 roku. Osiągnięte przez nią wyniki były na tyle kiepskie, że koncern Embracer Group zdecydował się na przeniesienie studia spod skrzydeł grupy operacyjnej Deep Silver pod parasol grupy Gearbox. Co ciekawe, był to pierwszy takich ruch w historii szwedzkiego giganta. Zespół szybko przystąpił do pracy nad aktualizacjami oraz dodatkami do Saints Row: w maju 2023 roku gracze otrzymali DLC zatytułowane The Heist & The Hazardous, w lipcu do sprzedaży trafił Doc Ketchum’s Murder Circus, z kolei w sierpniu pojawiło się A Song of Ice & Dust.

Zamknięcie studia

Niestety Saints Row okazało się ostatnią grą studia. 31 sierpnia 2023 roku zespół Volition poinformował, że padł ofiarą szeroko zakrojonej restrukturyzacji rozpoczętej przez koncern Embracer Group. Tego samego dnia firma-matka Volition podjęła decyzję o jego natychmiastowym zamknięciu.