Seria Final Fantasy - seria gier
Seria gier jRPG, osadzonych w rozmaitych uniwersach łączących elementy fantasy i science fiction. Cykl został wykreowany przez japońskie studio Square i stanowi jedną z najważniejszych marek w portfolio koncernu wydawniczego Square Enix.
Twórcą serii jest Hironobu Sakaguchi. Pierwsze Final Fantasy zostało wydane w 1987 roku na konsolę Nintendo Entertainment System. Zgodnie z branżową legendą, tytuł Final Fantasy (ang. Finałowa Fantazja) miał wskazywać, że jest to ostatnia gra borykającego się z problemami finansowymi studia Square, a zarazem ostatnia nadzieja na ratunek dla tego zespołu. Sukces komercyjny gry uratował firmę przed bankructwem i jednocześnie pozwolił na rozwinięcie pomysłu, który finalnie przekształcił się w jedną z najdłużej rozwijanych serii w historii gier wideo. Na przestrzeni blisko 40 lat ukazało się nie tylko kilkanaście gier zaliczanych do głównego nurtu (oznaczonych rzymskimi cyframi), lecz również kilkadziesiąt pobocznych odsłon (spin-offów, sequeli, prequeli itd.), a także szereg remasterów i remaków. Cykl zagościł na kilkunastu najpopularniejszych platformach sprzętowych, przy czym najczęściej są to konsole stacjonarne (a od premiery Final Fantasy VII – platformy sygnowane logo PlayStation).
Premiera Final Fantasy VII (1997) była przy tym jednym z najważniejszych wydarzeń w historii nie tylko serii, lecz również całej branży gier wideo. Tytuł odniósł spektakularny sukces artystyczny i komercyjny i jest powszechnie uznawany za jedną z najlepszych produkcji wszech czasów. Kolejnym ważnym momentem była premiera trzynastej odsłony cyklu – Final Fantasy XIII. Wydana w 2009 roku gra otworzyła cykl Fabula Nova Crystallis Final Fantasy, który – choć uwzględniał wiele zróżnicowanych światów i bohaterów – zasadniczo opierał się na wspólnej mitologii, a centralną rolę odgrywał motyw potężnych kryształów powiązanych z konkretnymi bóstwami. Ze względu na jej rozmiary, produkcja została podzielona na trzy oddzielne gry, jednak z wypracowanej bazy kosmogonicznej korzystały także późniejsze odsłony serii.
W 2016 roku ukazała się piętnasta pełnoprawna odsłona serii – Final Fantasy XV. Z jednej strony była to pierwsza produkcja spod tego szyldu przeznaczona na konsole ósmej generacji (Xbox One i PlayStation 4); z drugiej ekipa deweloperska zdecydowała się na wprowadzenie szeregu nowości w mechanice rozgrywki. W omawianej grze uproszczono elementy RPG oraz zrezygnowano z turowego systemu walki (charakterystycznego dla wcześniejszych odsłon ) na rzecz starć o bardziej dynamicznym i zręcznościowym charakterze.
W roku 2020 doczekaliśmy się natomiast pierwszego epizodu remaku siódmej części cyklu, zatytułowanego Final Fantasy VII Remake. Choć celem twórców było zachowanie ducha oryginału (co było możliwe dzięki obsadzeniu najważniejszych stanowisk produkcyjnych twórcami pierwowzoru, z Yoshinorim Kitase na czele), jednocześnie zdecydowali się oni na zastąpienie przestarzałych mechanik (na czele z systemem walki) bardziej aktualnymi rozwiązaniami. Ponadto autorzy nie omieszkali wprowadzić pewnych zmian w fabule. Podzielenie tytułu na kilka epizodów umotywowano chęcią rozwinięcia wszystkich elementów znanych z wersji z 1997 roku, co znacznie wydłużyło proces twórczy.
Na osobną wzmiankę zasługują gry Final Fantasy XI (2003) oraz Final Fantasy XIV Online (2013). Choć główne części serii są produkcjami przeznaczonymi do zabawy w pojedynkę, wyżej wymienione pozycje to pełnoprawne (a przy tym – odnoszące sukcesy) MMORPG-i. Jako ciekawostkę należy dodać, że pierwsza wersja czternastej odsłony cyklu zadebiutowała znacznie wcześniej (2010), jednak ze względu na jej fatalny stan, musiała ona wrócić na stół kreślarski; wprowadzenie niezbędnych usprawnień zajęło twórcom aż trzy lata.
Wspólnym mianownikiem gier z serii Final Fantasy jest mieszanie motywów fantasy z elementami science fiction. Główne gry z cyklu nie są bezpośrednio połączone, przedstawiając całkowicie odrębne światy, historie i bohaterów. Jak przystało na gatunek jRPG, warstwa fabularna bywa bardzo złożona, a wiele wątków i motywów, jakimi kierują się poszczególne postacie, wyjaśnia się dopiero w samej końcówce.
Początkowo gry z serii Final Fantasy odznaczały się prostą, dwuwymiarową grafiką oraz akcją prezentowaną z lotu ptaka. Wraz ze wzrostem możliwości technicznych, pojawiły się w niej bardziej złożone animacje, a z czasem także w pełni trójwymiarowa oprawa wizualna. Jedną z cech rozpoznawczych cyklu stały się liczne prerenderowane przerywniki filmowe, które zwłaszcza w najnowszych odsłonach cyklu sprawiają fotorealistyczne wrażenie.
Marka doczekała się także wielu adaptacji w formie kinowych filmów animowanych (także w technice animacji komputerowej, jak Final Fantasy: The Spirits Within) oraz mangi. Z okazji premiery Final Fantasy XV zorganizowano wyjątkowo dużą akcję medialną: zadebiutowało wówczas anime Brotherhood: Final Fantasy XV oraz wykonany w technice CGI film Kingsglaive: Final Fantasy XV. Obie produkcje poszerzały wątki poruszone w grze, przedstawiając wydarzenia poprzedzające jej kampanię fabularną.