Criterion Games

Firma producent

Brytyjskie studio deweloperskie z siedzibą w Guildford. Criterion Games, początkowo znane jako Criterion Studios, istnieje od 1996 roku, a światową sławę przyniosła mu seria gier wyścigowych pod tytułem Burnout. Od 2004 roku studio należy do firmy Electronic Arts.

Historia

Korzenie Criterion Games sięgają grudnia 1993 roku, kiedy to David Lau-Kee oraz Adam Billyard założyli pod skrzydłami europejskiego oddziału firmy Canon studio Criterion Software. Zespół miał zająć się opracowaniem narzędzi multimedialnych przeznaczonych do przetwarzania dwuwymiarowej i trójwymiarowej grafiki. Jeszcze w tym samym roku Criterion Software udostępniło pierwszą wersję swojej autorskiej technologii – RenderWare – umożliwiającej mapowanie i renderowanie tekstur. By zaprezentować jej możliwości, ekipa przygotowała również swoje pierwsze interaktywne demo zatytułowane CyberStreet. RenderWare co prawda odniósł sukces, jednak konkurencja ze strony Argonaut Software (później przemianowanego na Argonaut Games), które nie tylko opracowało technologię o podobnych możliwościach, lecz także tworzyło wykorzystujące ją gry, zmobilizowała deweloperów do zakasania rękawów, zatrudnienia nowych pracowników i utworzenia zespołu mającego za zadanie tworzenie własnych produkcji.

Pierwsze gry wideo

Criterion Studios, bo tak nazywała się owa ekipa, rozpoczęło działalność w 1996 roku. Pierwszą produkcją jego autorstwa była strzelanka Scorched Planet, wydana jeszcze w tym samym roku przez firmę Virgin Interactive. Dwie kolejne gry od Criterion studios pojawiły się w 1997 roku; mowa o Speedboat Attack wydanym przez Telstar Electronic Studios, oraz Sub Culture, czyli przygodowej grze akcji, której wydaniem zajął się Ubi Soft (późniejszy Ubisoft). W 1998 roku Criterion Studios stworzyło swoje pierwsze wyścigi, czyli Redline Racer, które zarazem były jego pierwszym dziełem wydanym (ponownie przez Ubi Soft) nie tylko na komputery osobiste, lecz również na konsolę Dreamcast. Ze sprzętem firmy Sega autorzy „polubili się” na tyle, że w latach 1999-2000 stworzyli na niego jeszcze dwie produkcje, czyli TrickStyle (Acclaim Entertainment) oraz Deep Fighter (Ubi Soft). Po premierze tego pierwszego pieczę nad Criterion Studios powierzono Fionie Sperry (która dołączyła do zespołu w 1997 roku) i Alexowi Wardowi (który wcześniej pracował w Acclaim Entertainment); w międzyczasie firma zmieniła też nazwę na Criterion Games. W 2001 roku studio oddało do dyspozycji posiadaczom platformy PlayStation 2 poświęconą sportom ekstremalnym grę AirBlade.

Epoka Burnouta i przejście pod skrzydła EA

Ponadto w 2001 roku nakładem firmy Acclaim Entertainment na PlayStation 2, Xboksie i konsoli GameCube pojawił się Burnout, czyli widowiskowe wyścigi, które na tle konkurencji wyróżniały się za sprawą niebywale efektownych kraks. Tytuł odniósł sukces komercyjny i artystyczny, toteż idąc za ciosem, w 2002 roku Criterion Games przygotowało jego kontynuację. Burnout 2: Point of Impact sprzedał się bardzo dobrze nawet pomimo tego, że jego wydawca (którym również była firma Acclaim Entertainment) nie zadbał o należytą kampanię promocyjną (zwłaszcza na terenie Stanów Zjednoczonych). Trzecia część serii, o podtytule Takedown, trafiła na PlayStation 2 oraz Xboksa w 2004 roku, a jej wydanie wzięła na siebie firma Electronic Arts. W październiku tego samym roku ta ostatnia nabyła Criterion Software (oraz Criterion Games) od europejskiego oddziału Canona za 68 milionów dolarów. Choć technologia RenderWare miała nadal być dostępna dla zewnętrznych deweloperów, z czasem zaczęło brakować na nią chętnych.

Pod skrzydłami Electronic Arts studio Criterion Games mogło rozwinąć skrzydła i skupić się na rozwoju swojej flagowej serii. W 2005 roku na konsolach stacjonarnych pojawiła się gra Burnout Revenge, z kolei na handheldy (PSP, NDS) trafił Burnout Legends. Swoistą odskocznię dla twórców stanowiła bardzo ciepło przyjęta strzelanka pod tytułem Black, wydana w 2006 roku na PlayStation 2 oraz Xboksa. W 2007 roku z Criterion Games odeszli założyciele firmy, czyli David Lau-Kee oraz Adam Billyard. Rok 2008 przyniósł natomiast premierę Burnouta Paradise, czyli pierwszej prawdziwie next-genowej odsłony cyklu, która pojawiła się na PlayStation 3, Xboksie 360, a później również na komputerach osobistych. Dla niektórych ów tytuł stanowił prawdziwe opus magnum opisywanego zespołu.

W 2010 roku ogłoszono, że Electronic Arts przekazało Criterion Games pieczę nad rozwojem serii Need for Speed. Owocem tego posunięcia były dwie gry opracowane w całości przez to studio, czyli Need for Speed: Hot Pursuit (2010) oraz Need for Speed: Most Wanted (2012), a także jedna część serii przygotowana we współpracy z ekipą Ghost Games – Need for Speed Rivals (2013).

Czarne chmury...

W kwietniu 2013 roku Electronic Arts ujawniło, że to wspomniane już Ghost Games przejmie od Criterion Games pałeczkę w kwestii rozwoju cyklu Need for Speed. We wrześniu 2013 większość członków omawianego zespołu przeszła do tamtego studia; w firmie pozostało jedynie 17 pracowników. W listopadzie 2013 roku Alex Ward i Fiona Sperry poinformowali o swoim rychłym odejściu Criterion Games.

Z perspektywy gracza wyglądało na to, że Criterion Games jest stopniowo spychane przez Electronic Arts na boczny tor. W 2016 roku światło dzienne ujrzała gra Star Wars: Battlefront, do której omawiane studio stworzyło darmowy dodatek – Łotr 1: Misja VR X-Wing. Następnie ekipa współpracowała przy grach Star Wars: Battlefront II oraz Battlefield V.

...i powrót do pierwszej ligi

W lutym 2020 roku firma Electronic Arts podała jednak do wiadomości, że po premierze i umiarkowanie ciepłym przyjęciu gry Need for Speed: Heat odpowiedzialne za nią studio Ghost Games zostanie przemianowane na EA Gothenburg i skupi się na wsparciu inżynieryjnym pozostałych zespołów znajdujących się pod jej skrzydłami. Pieczę nad rozwojem tej wyścigowej serii po raz kolejny przekazano natomiast ekipie Criterion Games (zasilonej między innymi byłymi pracownikami Ghost Games). Zespół ochoczo zabrał się do pracy i jeszcze w tym samym roku zaprezentował jej pierwsze efekty w postaci dema technologicznego swego nowego projektu. W maju 2022 roku dowiedzieliśmy się, że Criterion Games wchłonęło studio Codemasters Cheshire, które wcześniej dostarczyło grę DiRT 5.

Pierwsze plotki na temat nowego Need for Speeda wskazywały na to, że deweloperzy zamierzają wprowadzić do swojego dzieła kreskówkowe elementy. Jak się później okazało, autorzy owych doniesień byli dobrze poinformowani. 6 października 2022 roku doczekaliśmy się oficjalnej zapowiedzi gry Need for Speed: Unbound. Obok wspomnianych już elementów rodem z kreskówek (mowa o modelach postaci i rozmaitych efektach wizualnych towarzyszących walce o miejsce na podium), produkcja miała wyróżnić się na tle poprzedniczek między innymi za sprawą bardziej realistycznego modelu jazdy i rozbudowanej fabuły. Need for Speed Unbound zadebiutował na komputerach osobistych, PlayStation 5 oraz Xboksach Series X/S 2 grudnia 2022 roku. Produkcja doczekała się umiarkowanie ciepłego przyjęcia – według serwisu Metacritic średnie ocen przyznanych jej przez branżowe media mieściły się w granicach 73-77/100 (w zależności do platformy). Gracze potraktowali ten tytuł chłodniej – średnie ich ocen we wspomnianym agregatorze wahały się pomiędzy 5.3 a 6.6/10 (również w zależności od platformy, przy czym najwyższą średnią cieszyła się wersja na PS5).

Niedługo później, bo 18 grudnia, Criterion Games opuściło pięciu weteranów. Ze studia odszedł wiceprezes i główny menadżer firmy, czyli Matt Webster; producent wykonawczy – Peter Lake; reżyser techniczny – Andrei Shires; szef działu produkcji – Alan McDairmant; szef działu treści – Steve Uphill. Po ich odejściu nową producentką wykonawczą marki została Charity Joy, która wcześniej zajmowała się serią EA Sports UFC, natomiast starszym dyrektorem ds. Rozwoju został Geoff Smith, który wcześniej czuwał nad cyklami DiRT oraz GRID.