Oczy a granie | Jak dbać o oczy przy komputerze?
Często słyszymy, że od przesiadywania przy komputerze oślepniemy. Jest w tym ziarnko prawdy, warto więc nauczyć się, jak dbać o swoje oczy; przy okazji można poznać i docenić niezwykłe zdolności naszego narządu wzroku.
Spis treści
W dzisiejszych czasach, kiedy przesiadujemy wiele godzin przed ekranami monitorów (czy to dla rozrywki, czy pracując), warto pamiętać, że oczy też mają swoje limity. Postaramy się przedstawić kilka prostych porad, które pozytywnie wpłyną na funkcjonowanie narządu wzroku.
Jak dbać o oczy przed monitorem
- Ćwiczenia dla oczu i ich odpowiednie nawilżanie
- Oświetlenie, antyrefleks, dieta dla oczu
- Przygotowanie zdrowego miejsca pracy
Gamingowe okulary?
Świetną okazją, żeby przypomnieć Wam ponadczasowy artykuł Mateusza sprzed dwóch lat, stała się premiera bardzo nietypowego gadżetu. Jego ideę początkowo niemiłosiernie wyśmiałem, bowiem pomysł na „gamingowe okulary” wydał mi się skokiem na kasę graczy, którzy śpią na pieniądzach odkąd nie mogą kupić w sklepie wymarzonej PS5 czy RTX 3060/3070/3080. Zresztą widząc napis „Oakley Prizm Gaming” oczami wyobraźni przedstawiałem sobie gogle rodem z Mad Max: Na drodze gniewu, tyle że okraszone obowiązkowym podświetleniem RGB (odsyłam do śmieszkowego felietonu Ile musisz mieć RGB, żeby być prawdziwym graczem).
No dobrze, ale czy zaprojektowane z myślą o graczach, streamerach i e-sportowcach okulary faktycznie mają sens? W teorii zmniejszają o 40% emisję niebieskiego światła (choć pojawiają się głosy, że nie jest ono wcale tak szkodliwe, jak pierwotnie zakładano) w zakresie 380-500nm, a zastosowana w nich technologia poprawia kontrast, wzmacnia kolory i ostrość widzenia. A jak to działa w praktyce? Miałem okazję przekonać się na własne oczy.
Przede wszystkim – nie mają podświetlania RGB (na szczęście?). Zaprojektowane z myślą o graczach i osobach spędzających dużo czasu przed wyświetlaczami, soczewki są kompatybilne z kilkoma seriami oprawek firmy Oakley. Same szkła mają lekko widoczny żółty odcień, do którego (o dziwo) w ogóle nie musiałem się przyzwyczajać. Zmiana jest odczuwalna w takim samym stopniu, jak gdybyśmy włączyli w Windows 10 wyświetlanie nocne (na domyślnym poziomie), tyle że dotyczy wszystkiego co widzimy, nie tylko ekranu.
Jednak warto wspomnieć, że wszelkie systemowe czy oferowane przez monitory tryby „blokowania” światła niebieskiego, zdaniem ekspertów tak naprawdę jedynie kalibrują wyświetlany obraz za pomocą zmiany temperatury kolorów z niebieskiego na bardziej żółty. Tym samym nic się nie zmienia w oddziaływaniu światła niebieskiego na oczy. Technologia zastosowana w Oakley Prizm Gaming ma to naprawiać. Nie posiadając specjalistycznych narzędzi do weryfikacji tych informacji, mogę jedynie powiedzieć, że pracując przez kilka dni w tych szkiełkach odczułem wyraźnie mniejsze zmęczenie oczu po 8 godzinach przed monitorem. Całkiem przyjemnie prowadzi się też w nich auto na długiej trasie, chociaż nie wiem, czy przez zastosowane w Oakleyach „mumbo-jumbo” nie stwarzałem w jakiś sposób zagrożenia na drodze…
Generalnie każdy zainteresowany może wypróbować to rozwiązanie, gdyż dostępne są nie tylko szkła korekcyjne dopasowane do indywidualnych wad wzroku, ale także tzw. „zerówki”. Ja poczułem pewną różnicę, ale też nie wiem czy jest ona na tyle duża, żeby kupować osobne okulary do komputera. Decyzję zostawiam Wam. Soczewki i odpowiednio dopasowane do nich oprawki dostępne są w sieci salonów Optique lub online.
Michał Ostiak
Cud inżynierii genetycznej
Aby docenić nasze oczy, powinniśmy zrozumieć, jak niezwykle są skonstruowane – można je uznać za cud inżynierii genetycznej. Choć ich funkcję można porównać do kamer, przesyłających obraz do mózgu, to właśnie one zużywają sporą część jego „mocy obliczeniowej” (i to właśnie on generuje obraz w naszym umyśle).
Przez źrenicę (to czarne na środku) do wnętrza oka wpada światło, które trafia na soczewkę, a dzięki niej obraz zostaje odbity na siatkówce, znajdującej się z tyłu gałki ocznej. Następnie informacja z siatkówki transportowana jest do naszych zwojów mózgowych, gdzie poddana zostaje odpowiedniej obróbce – i dzięki temu widzimy.
Spora część siatkówki zbudowana jest z milionów pręcików, które odpowiedzialne są za wyłapywanie ruchu (jakże przydatne w FPS-ach!). Za kolory odpowiada środkowa części siatkówki, a ich rozpoznawaniem zajmują się czopki. Najliczniejsza armia tych światłoczułych receptorów znajduje się w plamce żółtej. Rozpoznają 3 podstawowe kolory, czyli zielony, niebieski oraz czerwony; padające na nie światło jest analizowane, dzięki czemu postrzegamy też inne barwy.
Monitory – czy psują wzrok?
Jako że stare monitory CRT (cathode ray tube – to te wielkie pudła) były oskarżane o negatywny wpływ na oczy użytkownika, do sprzedaży szybko trafiły filtry polaryzujące, mające zmniejszyć ilość emitowanego promieniowania oraz ograniczyć negatywny wpływ migotania ekranu. Czy były skuteczne? Wiele osób uważało, że niekoniecznie, aczkolwiek coraz nowsze modele monitorów posiadały już wbudowane filtry i teoretycznie ograniczały do minimum negatywne skutki wpatrywania się w ekran.
Dzisiaj posiadamy monitory zupełnie innego typu – czy to przy PC, czy w laptopie. W ekranach LCD obraz jest generowany dzięki sterowaniu komórkami panelu zawierającymi substancję ciekłokrystaliczną, która pochłania promieniowanie emitowane przez źródło światła. W nowszych rozwiązaniach tym źródłem są diody LED; coraz popularniejsze są monitory wyposażone w matryce OLED.
Praktycznie każda barwa wyświetlana na monitorze powstaje ze zmieszania trzech kolorów – czerwonego (R), zielonego (G) i niebieskiego (B). Najbardziej szkodliwe dla oczu jest niebieskie światło, które wywołuje zmęczenie oczu. Dlatego w wielu monitorach oraz systemach operacyjnych pojawił się tryb nocny, który w redukuje obecność tego koloru, zmniejszając dyskomfort użytkownika.
Nie zmienia to jednak faktu, że narząd wzroku może się męczyć przy kilkugodzinnym kontakcie z ekranem. Podczas pracy przy komputerze częstotliwość mrugania znacząco się obniża, co uniemożliwia wystarczające nawilżenie spojówki i rogówki. Ponadto przed monitorem oczy użytkownika pozostają przez dłuższy czas skupione na jednym obiekcie. Prowadzi to do osłabienia zdolności akomodacyjnych i osłabienia mięśni oka.
Już czas zmienić monitor na nowszy? Sprawdź najlepsze oferty
Na kolejnych stronach poznacie szczegółowe rady, które pomogą Wam zachować komfort widzenia nawet podczas wielogodzinnych sesji przed monitorem.
