Windows XP skończył 22 lata, to jeden z najbardziej lubianych systemów operacyjnych w historii
Windows XP premierę miał 25 października 2001 roku. Stał się jednym z najbardziej popularnych i zarazem najbardziej lubianym systemem operacyjnym Microsoftu.
Dokładnie 25 października 2001 roku miała miejsce premiera nowego systemu Microsoftu – światło dzienne ujrzał Windows XP. To był wielki przełom dla użytkowników platform tej firmy. Oprogramowanie to zdobyło tak wielką popularność, że wsparcie dla niego przedłużono aż do 2014 roku. Dosłownie rok przed ogłoszeniem Windows 10.
Windows XP i wielkie zmiany
W epoce „przed Windows XP”, platformy Microsoftu były w zasadzie mniej lub bardziej rozbudowanymi nakładkami graficznymi na system operacyjny MS-DOS. Przynajmniej tak nazywali Windowsy ich krytycy. Zarówno Windows 95, jak i 98, 98 SE, umożliwiały uruchomienie w formie linii poleceń już przy starcie. Dziedzictwo DOS-u było zarazem plusem (możliwość uruchamiania wiekowych programów DOS), jak i kulą u nogi (niestabilność, powolne działanie).
Jednak już wtedy istniał zupełnie inny system operacyjny Microsoftu, ale nie był dla wszystkich. Windows NT (New Technology) ujrzał światło dzienne w 1993 roku, ale był oprogramowaniem dla stacji roboczych, niezoptymalizowanym dla przeciętnego użytkownika komputera. Bazował on na nowej architekturze mikrojąder, próżno było w nim szukać fundamentów DOS-owych.
W 2001 roku Microsoft zdecydował, że chce połączyć obie, zupełnie odmienne drogi systemów operacyjnych w jednolitą formę. Efektem tej idei było powstanie nowego Windowsa z dopiskiem „XP”, co pochodzi od angielskiego słowa „experience” (doświadczenie). Oprogramowanie to miało połączyć prostotę obsługi zorientowaną na konsumentów z nowoczesnością platformy NT.
Windows XP przejął od NT architekturę i system plików NTFS (New Technology File System). Choć nadal dostępny był tryb linii komend DOS, raczej był to dodatek, a nie fundament systemu. Nowy Windows okazał się wydajny, szybki i nadspodziewanie stabilny. Dodatkowo Microsoft zdecydował się na opracowanie zupełnie nowej nakładki graficznej Luna. Nowoczesność Windows NT była ukryta pod szarością prostych okienek rodem z 98 SE, ale XP od samego uruchomienia wręcz krzyczał – „patrz, jestem przełomowy i ładny”.
Nowe szaty Windows XP
Trywialne, pikselowate efekty pseudo3D kanciastych okienek ustąpiły zaokrągleniom i łagodnym wypukłościom. Przycisk Menu start standardowo był zielony. Domyślna tapeta także zwracała uwagę i stała się wręcz kultowa – zdjęcie zielonego wzgórza w Napa Valley w Kalifornii. Interfejs Luna pozwalał na zmiany „skórek” systemu, a wraz z nim, otrzymywaliśmy trzy kombinacje: niebieski, oliwkowy i srebrny. Możliwe było łatwe zainstalowanie dodatkowych pakietów wizualnych, które zapewniały odmienne kształty elementów interfejsu i kolory.
Oprócz nowych wrażeń wizualnych, GUI systemu oferowało wiele usprawnień. Menu Start od teraz było dwu-rzędowe i posiadało dodatkowe funkcje. Nowy eksplorator plików zyskał miejsce na biblioteki i ostatnio odwiedzane miejsca. Zależnie od wyświetlanej zawartości, mógł wyglądać inaczej i wyświetlić dodatkowe kontrolki. Windows XP umożliwiał szybkie przełączanie użytkowników dzięki nowym panelom logowania.
W nowym tysiącleciu coraz powszechniejsze stawały się monitory LCD i laptopy, co zostało zauważone przez Microsoft. Windows XP posiadał wbudowaną obsługę technologii zasilania akumulatorowego i usypiania systemu w urządzeniach przenośnych. Nowa technologia ClearType zaś wygładzała czcionki ekranowe na matrycach wczesnych ekranów LCD.
System użytkownika już na starcie
Windows XP był także znacznie bardziej kompletny już od momentu instalacji. Posiadał wbudowaną możliwość nagrywania płyt CD-R, programy do odtwarzania multimediów i przeglądarki. Dodatkowo nie potrzebowaliśmy sterowników, aby np. uruchomić pendrive podpięty pod port USB. System został zaopatrzony w obsługę takich pamięci, a funkcja autostart znacznie rozbudowana.
Do tego systemu Microsoft wydał trzy duże zbiory poprawek, które także dodawały nowe funkcje. Nazwane Service Pack-ami, pojawiły się w 2002, 2004 i 2008 roku. Po ich zainstalowaniu Windows XP zyskiwał m.in. Centrum bezpieczeństwa, nową zaporę sieciową, wsparcie dla USB 2.0, a także wiele nowych sterowników. Wydajność i stabilność platformy także została znacznie poprawiona.
Zalety nowego oprogramowania systemowego zostały z czasem tak dobrze przyjęte i docenione przez użytkowników, że niechętnie decydowali się oni na migrację do nowych odsłon, które wydawał Microsoft. Windows 7 dopiero w 2012 roku (po trzech latach od premiery) zdołał wyprzedzić XP pod względem popularności (według niektórych źródeł nastąpiło to w październiku 2011 r.). Windows Vista lepiej pomińmy milczeniem.
Słabe strony Windows XP
Oczywiście nie wszystkie nowości w Windows XP zostały dobrze przyjęte. Był to pierwszy system w historii Microsoftu, który wymagał aktywacji po zainstalowaniu. Mogła być ona wykonana przez Internet lub telefonicznie. Platforma zawierała też usługę Windows Genuine Advantage, która sprawdzała legalność klucza produktu. W ten sposób producent zaczął walczyć z piractwem, co niektórym osobom rzecz jasna mogło się nie spodobać.
Bogactwo aplikacji dostarczonych wraz z systemem nie spodobało się wielu instytucjom. Przez wbudowany Windows Media Player, Microsoft znalazł się na kursie kolizyjnym z Komisją Europejską. Giganta z Redmond posądzano o praktyki monopolistyczne i naruszanie prywatności – obawy wzbudzały np. usługa .NET Passport i Pulpit zdalny.
Choć Microsoft poprzez Windows XP chciał dokonać unifikacji technologii, system ten zapoczątkował tworzenie różnych jego wersji. Wraz z premierą zaprezentowano Windows XP Home Edition dla użytkowników domowych i Windows XP Professional dla firm. Potem dołączyły jeszcze Tablet PC Edition i Media Center Edition. Dla stacji roboczych i centrów danych opracowano następcę Windows NT – Windows Server 2003. Stworzony na bazie Windowsa XP system został przyjęty w branży i doczekał się kolejnych generacji (Windows Server 2008, Windows Server 2012 itd.).
Dalsze losy systemów Windows są zapewne lepiej znane. Windows 7 także okazał się bardzo udaną platformą i nadal bywa spotykana na wielu komputerach. Ale obecnie triumf święci Windows 10 – choć dobrze oceniany, powoli i stopniowo wypierany jest przez Windows 11. Najnowszy system operacyjny Microsoftu budzi kontrowersje ze względu na wysokie wymagania sprzętowe (moduły TPM 2.0) i niektóre rozwiązania interfejsu, podobieństwem przywodzące na myśl produkty Apple. Coraz więcej pojawia się informacji o Windows 12, być może on przyciągnie niezdecydowanych na wersję z numerkiem „11”.
System operacyjny Microsoft Windows 11 na Allegro
Ten materiał nie jest artykułem sponsorowanym. Jego treść jest autorska i powstała bez wpływów z zewnątrz. Część odnośników w materiale to linki afiliacyjne. Klikając w nie, nie ponosisz żadnych dodatkowych kosztów, a jednocześnie wspierasz pracę naszej redakcji. Dziękujemy!
