Recenzja gry Days Gone – Synowie Anarchii kontra Żywe trupy

Harleyowcy kontra zombie

Days Gone zabiera nas do Oregonu, lesistego stanu w północno-zachodniej części USA. Akcja rozpoczyna się dwa lata po wybuchu epidemii, która zmieniła większość ludzi w krwiożerczych świrusów, jak nazywani są w tej grze zombie (która to już gra, film czy serial, gdzie na zombie nie mówi się po prostu zombie...?).

Wcielamy się w postać Deacona St. Jonesa, członka klubu motocyklowego Mongrels, czyli po naszemu „Kundli”. Wraz ze swoim „bratem”, jak określa się ich w slangu, wytatuowanym niczym stały bywalec zakładów karnych Boozerem, Deacon krąży pomiędzy trzema pobliskimi obozami, pełniąc funkcję okolicznego łowcy nagród czy wręcz wiedźmina (bingo, magiczne słowo padło) – w końcu jedną z rzeczy, jakie nasz bohater robi, jest walka z potworami (w skórze ludzkiej lub zombie) i pomoc słabszym. Im lepiej jednak go poznajemy, tym ciekawszą i bardziej złożoną postacią się okazuje. Oczywiście niezależnie od naszych chęci, gdyż wpływu na rozwój fabuły nie mamy żadnego.

Nie trać głowy!

Jest Ameryka, to musza być dinery.

Deacon St. Jones przed dwoma laty stracił kontakt ze swoją żoną. Sarah została ciężko ranna i odleciała śmigłowcem tajemniczej organizacji rządowej NERO do jednego z obozów uchodźców. Nietrudno się domyślić, że poznanie jej dalszych losów (udało się ją tam uratować czy nie?) jest jednym z wątków fabuły. Czy jednak głównym? Tego długo nie wiemy, a opowieść została tak poprowadzona, że przez większość czasu nie miałem zielonego pojęcia, gdzie to wszystko się skończy. Jasne, pewne wątki zmierzają w mniej lub bardziej przewidywalnych kierunkach, ale nawet w połowie gry trudno było mi sobie wyobrazić, co jeszcze może się zdarzyć. Niektórym się to nie spodoba, ale mnie akurat przekonało, bo dzięki temu kilka zwrotów akcji pozytywnie mnie zaskoczyło, a świat gry sprawiał bardziej naturalne wrażenie. Szkoda więc, że w pewnym momencie, gdy już najważniejsze wątki fabularne zaczynają się łączyć i zmierzać ku końcowi (po jakichś 30 godzinach zabawy), to ich finał okazuje się raczej bezpieczny i odstaje pod tym względem od reszty sprawnie i ciekawie prowadzonej opowieści. A kropka nad i, choć niezła, to zostawia z niedosytem. Zresztą sami zobaczycie.

Muuurica.

Niemy bohater gry

Days Gone to plejada interesujących postaci – od Tucker, ciepłej dla Deacona, ale brutalnej dla swoich „podwładnych” szefowej obozu pracy (miejsce w stylu: damy ci bezpieczeństwo i jedzenie, ale haruj od świtu do zmierzchu pod nadzorem uzbrojonych strażników), przez Copelanda, amerykańskiego libertarianina, czyli hejtera rządu w każdej postaci, który wszędzie wietrzy spiski, a że prowadzi radio Wolny Oregon, to ciągle słuchamy jego opinii na różne tematy, aż po kilkoro ciekawych bohaterów – z Rikki i Żelaznym Mikiem na czele – z trzeciego obozu, do którego trafiamy na samym końcu.

Polowanie to czasem śmierdząca sprawa.

Tak, często będziecie karmić motor paliwem.

Cichym bohaterem tej produkcji jest także sam Oregon. Jednym z ważniejszych powodów, dla których fajnie mi się grało w Days Gone, jest właśnie pełen detali świat. Masa rozwalonych samochodów, opuszczonych domostw z przedmiotami do zebrania czy po prostu malowniczych lokacji. Od czasu do czasu natrafiamy też na miejsce, w którym można odpalić „wiedźmińskie” zmysły i przeprowadzić proste śledztwo – bywało, że miałem z tym problem, bo przydałoby się tu jakieś wyraziste zwieńczenie dochodzenia. Przykładowo możemy znaleźć martwego rybaka, którego wędka rozpoczęła nasze poszukiwania. Brakowało mi jednak jakiejkolwiek informacji czy komunikatu – ale gra ma właśnie takie podejście do prezentowania świata. Nie wciska interpretacji w usta NPC czy głównego bohatera – sami sobie dopowiadamy historie. I albo nam się to spodoba, albo nie. Mnie niezbyt to przeszkadzało, bo i tak było wiele znacznie ciekawszych rzeczy do roboty niż latanie za okazjonalnymi pytajnikami widocznymi na mapie.

Świat gry to jej niemy bohater.

Szkoda tylko, że Days Gone niezbyt chętnie nagradza szwendanie się po mapie gry w trakcie kampanii – znajdźki są takie sobie, a zabijanie pojedynczych zombie jedynie frustruje przez świadomość, że tracimy cenne naboje, a w zasadzie nic nie zyskujemy, poza symboliczną liczbą punktów życia. Na szczęście misje fabularne zmuszają do zwiedzania w większości ciekawych miejsc, więc nie odczułem tego jako specjalnej wady gry.

Kto ma większe szanse – 15 krwiożerczych bandytów czy jakiś oberwaniec na motorze?

Days Gone to pozycja, która prezentuje realistyczną wizję postapokalipsy. Nie ma tu miejsca na przefajnowane ubisoftowe postacie (jak ślepa snajperka z Far Crya: New Dawn) czy różowe szaleństwo w stylu Rage’a 2. Pomyślcie raczej o The Walking Dead, bo podobnie jak w tym serialu największym zagrożeniem w świecie Days Gone nie jest wcale gnijący zombiak, a drugi człowiek. Choć zabijamy w trakcie zabawy tysiące (dosłownie tysiące, nie przesadzam) świrusów, wszystko kręci się wokół ludzi – ich okrucieństwa, zagubienia czy niejednoczących decyzji w obliczu wizji zagłady naszego gatunku. Co robić z mordercami w sytuacji niemal całkowitego upadku naszej cywilizacji – należą im się uczciwe sądy czy raczej szybka kula w łeb? Spotykane postacie mają na ten temat różne opinie, a gra wcale nie próbuje przekonywać, która z tych opcji jest lepsza. Każda ma po prostu swoje konsekwencje. Nie żebyśmy mieli na to wpływ, to nie jest żadne RPG, tylko rozbudowana gra akcji. Ważne jednak, że wzbudza to w nas emocje.

Człowiek człowiekowi zombie

Podczas rozgrywki trafiamy do kilku obozów, w których możemy kupić broń, sprzedać trofea w postaci uszu zombiaków czy ulepszyć motocykl. To one są także motorem napędowym fabuły, bo spotykamy w nich postacie, które rozwijają opowiadaną w grze historię czy zlecają nam zadania poboczne. Co ciekawe, nie ma tu jednej waluty. W każdym obozie pracujemy na swoje imię osobno, zyskując kasę do wydania tylko w konkretnych sklepikach. Ładnie to współgra z realistyczną wizją świata, którą wymyślili sobie twórcy. A także z faktem, że mieszkańcy tych bezpiecznych oaz nie przepadają za sobą nawzajem.

A tutaj, proszę państwa, znajduje się doskonały przykład narracji przez otocznie.

Podobało mi się też to, że świat gry sprawia wrażenia żyjącego miejsca. „Sprawia wrażenie” to dobre określenie, bo nie trzeba wcale dużo, by przebić głową czwartą ścianę (spróbujcie zaciągnąć hordę do jednego z obozów – mnie po prostu wyparowała ...), ale przy normalnym graniu klimat jest bardzo fajny. Zdarzało mi się zobaczyć walczących ze sobą zombie i zwierzęta czy bandytów. Od czasu do czasu niemilcy jeżdżą po mapie na motorach i jeśli akurat siedzimy w krzakach, to po prostu przejadą sobie gdzieś dalej, nie zwracając na nas uwagi. Takie miłe detale zawsze cieszą mnie w grach.

Jedynym elementem, który psuł mi odbiór tego świata, była frakcja Wieczystych. To szaleńcy, którzy upodobali sobie... zombie. Widzą w nich spełnienie ludzkich losów, a nawet ich czczą. Do tego brutalnie się okaleczają i biorą narkotyki – trochę za bardzo kojarzyło mi się to z trzecim Mad Maxem, za dużo było w tym taniego szaleństwa, które nie współgrało mi z opisaną wyżej, ponurą i stonowaną wizją końca świata. Trudno, trzeba to jakoś przeżyć, bo ominąć się tego nie da. To jeden z ważnych wątków fabularnych gry.

Trzy obozy? Jak w Gothiku!

Gry często omijają temat zombie dzieci. Days Gone nie ma z tym problemu.

Realizm Days Gone przejawia się też w tym, że jest to gra naturalistyczna i brutalna. Nie brakuje tu mocnych scen, w stylu podrzynania gardeł czy rozwalania czaszek, realistycznych modeli postaci (kobiety nie mają idiotycznych dekoltów, a niektórzy mężczyźni dorobili się brzuszków), a wśród zombiaków spotykamy i zabijamy nastolatków (młodszych dzieci nie ma, co zresztą jest uzasadnione fabularnie – maluchy po prostu nie przetrwały wirusa). Co dla mnie bardzo ważne, tą brutalnością nikt nie epatuje. Nie lubię, gdy ktoś próbuje zrobić na mnie wrażenie, szokując, bo to tania i ostatnio nadużywana sztuczka – i tego w Days Gone nie ma. Jest ostro, są flaki i tryskająca krew, ale taki jest świat, w którym przyszło nam walczyć o przetrwanie. Nikt nie zrobił tego na siłę.

Więcej was matka nie miała?!

Dobrze napisane postaci i niezłe dialogi to siłą Days Gone.

Harley mój

Motocykl, którym przemieszczamy się w grze po mapie, to jeden z najprzyjemniejszych pojazdów, z jakich ostatnio korzystałem w grach. W przeciwieństwie do koni możemy go w sposób logicznie uzasadniony rozwijać, zwiększając nie tylko moc, przyczepność czy wytrzymałość jednośladu, ale przede wszystkim pojemność jego baku. Bo brak paliwa może się okazać w grze – która, jak wielokrotnie już wspominałem, mocno flirtuje z realizmem – jakimś problemem. Możemy wtedy co prawda maszynę wolno popychać, ale przed zombiakami w ten sposób nie uciekniemy. W praktyce zarządzenie paliwem do mnie trafiło. W zasadzie nigdy mi go nie zabrakło, bo po prostu pamiętałem o tym, żeby jadąc na misję, zahaczyć o stację paliw. Dodało to jednak kolejny element quasi-survivalowy, który uwiarygodniał świat przestawiony.

Farming Simulator: Zombie Edition.

Wierzcie też lub nie, ale jeżdżenie motocyklem okazuje się szalenie satysfakcjonujące – twórcy musieli włożyć mnóstwo wysiłku w dopracowanie detali. Trudno się nim zaciąć, rzadko też zachowuje się nierealistycznie czy łamie prawa fizyki. Do tego słychać i czuć, jak maszyna zmienia biegi, a pomruki silnika przyciągają wyczulonych na dźwięki zombie. Szkoda tylko, że do tych częstych motocyklowych eskapad nie dobrano lepszej muzyki – jak na grę o harleyowcach bardzo mało pojawia się w Days Gone licencjonowanych kawałków, a soundtrack jest po prostu poprawny. Główny motyw brzmi odpowiednio ponuro i nostalgicznie, ale pozostałych utworów jakoś nie zapamiętałem. W innej grze machnąłbym na to ręką, jednak w tej zwyczajnie brakowało mi lepszej oprawy muzycznej.

Uwaga, zły zombie!

Oczko mu się zgliczowało, temu zombiu

Realizm Days Gone ma też drugie oblicze. Widać, że gra była ogromna i twórców od czasu do czasu przerastała. Dobry tego przykład stanowią archaiczne rozwiązania zastosowane przy rozpoczynaniu misji. Questy startują o z góry ustalonej porze dnia, więc jeśli przyjedziemy na miejsce za późno lub za wcześnie, kamera ucieknie do góry i czas nagle przyspieszy. Bywa też tak, że w pewnych misjach cut-scenki zaczynają się w innym punkcie niż ten, w którym w danym momencie jesteśmy. Po ich uruchomieniu nagle zostajemy tam przeniesieni – czasem dwa metry dalej, a czasem dwadzieścia. Nie lubię takich rozwiązań, bo psują immersję, tak skrupulatnie budowaną przez wspomniane wcześniej rozwiązania. Czasami drażnią też loadingi owych cut-scenek – zwłaszcza gdy trafia się ich więcej w ciągu paru minut.

Motor można ulepszać. Można też go malować na wiele różnych wzorów.

To jedna z czysto skradankowych misji.

Days Gone czasami przerasta nie tylko twórców, ale i samo PlayStation 4. Z jednej strony to piękna gra – o kapitalnej oprawie graficznej, ostrych teksturach, świetnych efektach pogodowych (koniecznie wybierzcie się na przejażdżkę w czasie śnieżycy), dalekim zasięgu rysowania czy dopracowanych animacjach. Z drugiej dawno już na sprzęcie Sony nie ukazała się tak słabo zoptymalizowana i pełna błędów pozycja na wyłączność. Testowałem ją na podstawowej wersji konsoli i spadki klatek w trakcie jazdy motocyklem były mocno zauważalne. Nie przeszkadzały mi jakoś szczególnie, ale ja w ogóle jestem nieczuły na takie rzeczy (kto grał na słabym sprzęcie w Obliviona, temu nic nie jest już straszne). Niemniej niektórych z Was to zapewne zirytuje.

Witajcie w Biskupinie.

Sandboksy to gry pełne błędów, ale Days Gone i tutaj odstaje od średniej. Od kiedy dostaliśmy dostęp do recenzenckiej wersji gry, twórcy wypuścili do niej trzy aktualizacje, w tym kilkunastogigabajtową łatkę na premierę, więc wydaje się, że bugów i gliczy jest teraz mniej niż na początku. Ostrzegam jednak, że parę razy zawiesiła mi się konsola lub gra, a tekstury regularnie podczas rozgrywki traciły ostrość. Na ten ostatni problem pomagał prosty restart aplikacji, ale ta akurat odpala się tak długo (parę minut!), że nie było to komfortowe rozwiązanie.

Ostatecznie nie miałem poważniejszych błędów, bo głównie gliczowały się zombiaki, psuły tekstury czy menusy. Rozumiem jednak, skąd wzięły się negatywne opinie i recenzje Days Gone – wiele zależy właśnie od podejścia danego gracza i jego tolerancji na opisane tutaj słabości gry. Prosta sprawa – jeśli jesteście wyczuleni na takie rzeczy, to dużo bardziej będą Wam przeszkadzać.

Chwalona przeze mnie historia czy postacie też bywają nierówne. Niektóre sceny wydają się kiczowate, inne po prostu słabiej napisane (szczególnie przemowy, choć i tak lepsze są one od drętwej mowy Kleopatry z Assassin’s Creed Origins). Mam wrażenie, że zespół Bend Studio miał trochę za duże ambicje. W niektórych miejscach gra wypada przez to zauważalnie słabiej niż w zdecydowanej większości innych. I tak ogólnie jestem bardzo pozytywnie zaskoczony skalą projektu i faktem, że nieznane i wcale nie takie duże studio wypuściło wielkiego fabularnego sandboksa, ale szkoda, że twórcy nie mieli trochę więcej czasu lub siły, żeby mocniej dopieścić swoje dzieło.

Są takie odmiany zombiaktów, których zabicie trwa długo.

Gra, która nie robi z nas idiotów

Days Gone to gra, która nie bawi się w ekspozycje. Nie wykłada graczowi kawy na ławę, nie wkłada w usta typowego nauczyciela-z-tutorialu opisu świata. Fabuła zaczyna się gdzieś w samym środku, a zanim poznamy świat i bohaterów, z którymi przecież kierowany przez nas motocyklista jest za pan brat (lub ma z nimi kosę), mija wiele godzin. Takie podejście widać przez całą grę – nieraz sami musimy zinterpretować sobie słowa przyjaciół czy wrogów, bo nikt nam łopatologicznie nie tłumaczy ich intencji. Łatwo np. przegapić wyjaśnienie jednego z ciekawszych questów związanych z Wieczystymi – oglądałem kiedyś Synów Anarchii, więc niektóre zwyczaje amerykańskich bikerów nie były mi obce, ale pewnie sporo osób, które pominą jedno poboczne zadanie, nie pozna kontekstu tej sprawy. Nie wątpię, że i ja przegapiłem to czy owo. I dobrze, bo dość mam już tytułów, które prowadzą nas za rękę i podtykają pod nos wszystkie wyjaśnienia czy motywy.

Z tego powodu Days Gone rozczaruje osoby, które lubią ubisoftowe podejście do gier z otwartymi światami. Zawartości jest tu sporo, ale głównie jest ona fabularna. Po skończeniu kampanii zostaje nam tylko trochę prostych zadań pobocznych oraz oczyszczanie mapy z hord zombie. Czy tych 40 lub 50 godzin to dla Was wystarczający czas, musicie już sobie sami odpowiedzieć. Moim zdaniem to i tak bardzo dużo.

Niestety, kiełbasek nie było...

Jeśli macie wątpliwości, to nic nie stoi na przeszkodzie, by po prostu poczekać na przeceny. Do tego momentu optymalizacja pewnie jeszcze się poprawi, a część błędów zostanie wyeliminowana. Ja dostałem to, co w grach lubię najbardziej – klimat, ciekawe postacie, dużą dawkę realizmu i sprawnie wykonane mechaniki strzelania oraz skradania. Lubię też, nie ukrywam, gry średnie i często spędzam z nimi więcej czasu niż inni. Na mojej szali zalety Days Gone po prostu przeważyły nad wadami – widzę je, ale uważam, że nie psują ogólnego odbioru gry. Czego i Wam życzę. Bo warto poznać te postacie, wsiąść na motor i posłuchać, jak silnik fantastycznie mruczy, gdy dodajemy gazu. I dać się zaskoczyć fabule parę razy.