Seria Ratchet & Clank - seria gier
Ratchet & Clank to cykl wesołych platformówek przeznaczony na konsole firmy Sony. Za proces deweloperski w przypadku większości odsłon odpowiada amerykańskie studio Insomniac Games, doświadczone w produkcji gier zręcznościowych i znane z takich serii jak Spyro czy Resistance. Wydawcą od samego początku jest firma Sony Interactive Entertainment.
Głównymi bohaterami cyklu są Ratchet – przypominający humanoidalnego lisa przedstawiciel rasy Lombax – oraz jego wierny towarzysz Clank, czyli miniaturowy robot o dużych zielonych oczach, posiadający charakterystyczne czerwone światełko ostrzegawcze na głowie. W poszczególnych częściach protagoniści pakują się w różnego rodzaju tarapaty, a w trakcie przygód niejednokrotnie przychodzi im uratować galaktykę przed całą masą typów spod ciemnej gwiazdy. W większości odsłon cyklu kierujemy na zmianę oboma bohaterami, przy czym rozgrywka dla każdego z nich wygląda nieco inaczej – np. Clank, z uwagi na swój niewielki rozmiar, może dostać się w miejsca niedostępne dla Ratcheta.
Akcja serii została osadzona w uniwersum inspirowanym gatunkiem science fiction, jednak z uwagi na komediowy wydźwięk całości przeważają tu elementy fantastyczne, upodabniające świat do typowej space opery. Duża doza humoru i dystansu wobec przedstawianych wydarzeń sprawiają, że wszystkie postacie są mocno przerysowane, a mnogość żartów sytuacyjnych i zabawnych dialogów mogłaby zapełnić niejeden film pełnometrażowy.
Z komediowym charakterem współgra również oprawa graficzna, utrzymana w jaskrawych kolorach i pełna szczegółów. Deweloperzy za każdym razem starali się o stworzenie szeregu niepowtarzalnych lokacji, w związku z czym w trakcie gry przyjdzie nam zwiedzić zarówno futurystyczne metropolie, jak i pełne lawy fabryki, lodowe pustynie czy też dziewicze puszcze.
Jeśli chodzi o mechaniki, seria należy do trójwymiarowych platformówek. Akcja ukazana jest z perspektywy trzeciej osoby (TPP), a rozgrywka sprowadza się do przemierzania świata, pojedynków z rozmaitymi przeciwnikami oraz kolekcjonowania różnego rodzaju „znajdziek”. Walka została przy tym zrealizowana w dość zabawny sposób, bo dzięki charakterystycznym dla cyklu gadżetom gracz może np. zmusić przeciwnika do tańca czy zamienić go w kurczaka.
Pierwsza gra z serii ukazała się w 2002 roku na konsoli PlayStation 2 (do Polski tytuł trafił na początku 2003 roku). Produkcja zawierała szereg oryginalnych elementów, które nie pojawiały się wówczas w konkurencyjnych tytułach z tego gatunku lub nie były tak mocno eksploatowane. W trakcie rozgrywki gracze mogli kupować przedmioty i uzbrojenie, a także zdobywać wymyślne gadżety służące do pokonywania lub omijania przeciwników. Tytuł nie zawierał natomiast wprowadzonych w późniejszych odsłonach punktów doświadczenia i możliwości ulepszania ekwipunku.
Kolejne części wychodziły w mniej więcej rocznych odstępach, a seria szybko stała się jedną z najbardziej charakterystycznych marek firmy Sony. W 2007 roku cykl trafił na konsolę PlayStation 3, rozpoczynając jednocześnie trylogię określaną mianem Future. Jej akcja została w znacznej mierze osadzona w nowej galaktyce – Polaris – co pozwoliło na wprowadzenie wielu unikalnych miejsc i postaci. W tym okresie dodano także możliwość ulepszania ekwipunku w zamian za specjalny surowiec – Raritanium – oraz system rozwijania broni poprzez jej częste używanie.
W 2016 roku na konsoli PlayStation 4 ukazała się gra Ratchet & Clank. Był to swoisty restart cyklu, bazujący w dużej mierze na jego pierwszej odsłonie. Deweloperzy zdecydowali się na zbudowanie wszystkich elementów gry od podstaw, wykorzystując przy tym możliwości technologiczne konsol ósmej generacji i uwzględniając mechaniki z późniejszych części serii. Jednocześnie fabuła została ściśle powiązana z animowaną adaptacją kinową cyklu, która trafiła na ekrany w tym samym roku. Obraz przedstawiał początki przyjaźni zwariowanego duetu, a głos pod tytułowe postacie podłożyli aktorzy pracujący przy konsolowych pierwowzorach. Oprócz tego w obsadzie znalazły się takie gwiazdy jak Sylvester Stallone czy znana z adaptacji serii Sin City Rosario Dawson.
W 2021 roku ukazało się Ratchet & Clank: Rift Apart. Gra została zaprojektowana z myślą o dziewiątej generacji konsol i wydano ją tylko na PlayStation 5. Jej fabuła stanowiła kontynuację wydarzeń znanych z Ratchet & Clank: Into the Nexus, czyli ostatniej pod względem chronologicznym części serii. W trakcie starcia z Doktorem Nefariousem, Ratchet przez przypadek zniszczył urządzenie do podróży międzywymiarowych, co otworzyło portale do alternatywnych rzeczywistości. Bohaterowie wpadli w jeden z nich – taki, który prowadził do dystopii rządzonej przez Doktora Nefariousa. Aby powrócić do domu, Ratchet oraz Clank byli zmuszeni przyłączyć się do ruchu oporu i pomóc jego członkini, Rivet – będącą kolejną grywalną postacią w serii – pokonać szalonego dyktatora.
Tytuł okazał się dużym sukcesem i zdobył dziewięć nominacji do DICE Awards 2022, trafiając m.in. na listę kandydatów do miana gry roku. Szczególnie chwalono oprawę graficzną – odwiedzane przez graczy krainy były nie tylko niesamowicie piękne oraz szczegółowe, ale także tętniły życiem. Moc PS5 pozwalała natomiast na częste i błyskawiczne przeskakiwanie pomiędzy nimi, co w połączeniu z charakterystycznym dla cyklu stylem graficznym, do złudzenia przypominało uczestniczenie w wysokobudżetowej animacji.
Po premierze Ratchet & Clank: Rift Apart seria liczyła szesnaście odsłon: sześć wydano na PlayStation 2, osiem na PlayStation 3, po jednej na PlayStation 4 i 5 – kilka z nich ukazało się także na konsolach przenośnych Sony (PS Vita i PSP).
