Seria Doom - seria gier
Cykl FPS-ów będący jednym z prekursorów gatunku pierwszoosobowych strzelanek. Seria została wykreowana przez studio id Software i ma niejako trzech „ojców” – Johna Carmacka, Johna Romero oraz Toma Halla. Niemniej na przestrzeni lat w jej rozwój były zaangażowane również takie zespoły, jak Midway Games czy Nerve Software. Choć cykl zadebiutował na komputerach osobistych, z czasem zaczął coraz wyraźniej zaznaczać swoją obecność również na konsolach, a także na urządzeniach mobilnych.
Krótka historia serii Doom
Pierwszy Doom ukazał się w 1993 roku. Tytuł zadebiutował na komputerach osobistych z systemem MS-DOS, a globalny sukces zapewniła mu zarówno możliwość poruszania się w trzech wymiarach, jak i cieszący się dużą popularnością tryb multiplayer. Druga część serii, czyli Doom II: Hell of Earth, ukazała się rok później i korzystała ze sprawdzonych rozwiązań znanych z pierwowzoru, powtarzając jego sukces.
Pełnoprawna trzecia odsłona cyklu, czyli Doom 3, pojawiła się na komputerach osobistych w sierpniu 2004 roku, z kolei w kwietniu 2005 roku trafiła na konsolę Xbox. W 2008 roku oficjalnie potwierdzono, że trwają prace nad czwartą główną częścią serii. Niemniej po zamieszaniu związanym z przejęciem id Software przez ZeniMax Media, ostatecznie zdecydowano się anulować ten projekt i rozpocząć pracę nad nim od nowa.
Rezultatem tego przedsięwzięcia okazał się reboot całego cyklu, w postaci wydanej w 2016 roku gry Doom. Pozycja odniosła spektakularny sukces artystyczny i komercyjny, więc kując żelazo póki gorące, studio id Software przygotowało jej kontynuację – wydaną w 2020 roku grę Doom Eternal. W 2024 roku zapowiedziano natomiast trzecią część tej swoistej „nowej trylogii”, czyli będącego jej prequelem Dooma: The Dark Ages.
Serię uzupełniają rozmaite spin-offy, jak Doom 64 (opracowany z myślą o konsoli Nintendo 64), Doom II RPG (mobilna pozycja łącząca drugą część serii z gatunkiem turowych RPG-ów) czy Doom VFR, przygotowany z myślą o zestawach rzeczywistości wirtualnej. Ponadto na przestrzeni lat poszczególne gry otrzymywały dodatki (jak Doom 3: Resurrection of Evil oraz Doom Eternal: The Ancient Gods), a także rozmaite kompletne wydania i odświeżenia (pokroju Dooma 3: BFG Edition z 2012 roku).
Fabuła i gameplay w grach z serii Doom
Wspólnym elementem wszystkich części serii Doom jest postać głównego bohatera. Bezimienny heros, który wcześniej bywał określany jako Doom Guy, natomiast od 2016 roku jest nazywany Doom Slayerem, staje w nich do walki z hordami demonów zagrażających rodzajowi ludzkiemu. Pomimo że fabułę serii uporządkowano i rozwinięto dopiero w grze Doom 3, największej rozbudowie uległa ona od premiery gry Doom z 2016 roku.
W poszczególnych odsłonach cyklu solą rozgrywki są starcia ze sługusami piekieł, których eliminujemy, robiąc użytek z bogatego arsenału obejmującego między innymi legendarną dwururkę i piłę mechaniczną, ale też bardziej wymyślne narzędzia mordu, pokroju futurystycznego karabinu maszynowego czy potężnego BFG. W większości przypadków rozgrywka jest niebywale dynamiczna, a chcąc odnieść sukces, musimy być w ciągłym ruchu, unikać wrogich ataków i prowadzić celny ostrzał. Doom z 2016 roku wprowadził dodatkowe urozmaicenie w postaci ciosów kończących, które pozwalają nam brutalnymi sposobami zabijać wrogów „zmiękczonych” klasycznymi metodami.
Na osobną wzmiankę zasługuje Doom 3, który stanowił śmiałą próbę zbliżenia serii do gatunku survival horrorów. Gra zmuszała nas do ostrożnego stawiania kolejnych kroków i rozglądania się za apteczkami oraz amunicją. Niemniej, już przy okazji czwartej części serii autorzy postanowili powrócić do jej korzeni. Ponadto, choć produkcje spod szyldu Doom stoją przede wszystkim kampaniami dla pojedynczego gracza, znakomita większość z nich oferuje rozmaite tryby multiplayer.
Grafika i engine w grach z serii Doom
Niewątpliwym osiągnięciem debiutanckiej części serii Doom jest ustanowienie grafiki 3D jako standardu w pierwszoosobowych strzelankach. Podczas gdy dwie pierwsze odsłony cyklu korzystały z autorskiej technologii id Tech 1, Doom 3 działał w oparciu o czwartą wersję tego silnika, z kolei Doom z 2016 roku i Doom Eternal wykorzystywały engine id Tech 6.
Adaptacje serii Doom
Doom to nie tylko gry wideo. Marka doczekała się także między innymi własnego komiksu, cyklu powieściowego (pióra Dafydd ab Hugha i Brada Linaweavera), gry planszowej, a nawet ekranizacji (filmu Doom z 2005 roku w reżyserii Andrzeja Bartkowiaka i wypuszczonego w 2019 r. Dooma: Annihilation).