Kto zna się na linuxach? Mam kilka prostych pytań

Kto zna się na linuxach? Mam kilka prostych pytań

1. W windzie programy i gry zapisują swoje ustawieniach w plikach .INI, czasami w rejestrze (obie rzeczy można nazwać w uproszczeniu plikami tekstowymi, budowa typu: nazwa : wartość).
Jak ta sprawa wygląda w linuxie? Tam nie ma rejestru, zgadza się? A co z plikami .ini, jeśli ich nie ma to co je zastępuje? jakiś plik na wzór pliku tekstowego z określoną budową?

2. Na windzie gry i programy trzymają swoje ustawienia (zależy od widzimisię programisty, gdzie chce trzymać je) w katalogu gry, programu lub w rejestrze lub w folderze TEMP, w moich dokumentach lub gdzieś w %APPDATA%. A linuxowe programy i gry gdzie trzymają swoje ustawienia? W katalogu z programem, czy w jakimś specyficznym miejscu do tego przeznaczonym, coś na wzór %appdata% w windzie?

3. Czy istnieje jakiś firewall na linuxa, który wykrywa, że program xxx chce uzyskać dostęp do netu i mamy tu opcje zezwolenia lub zabronienia? Nie obchodzą mnie rzeczy, gdzie ręcznie mam sobie tworzyć listę programów i gier i zezwalać/blokować im dostęp do netu, bo wygodniej jest jak w dowolnym firewallu na windzie, gdzie program zapyta mnie co zrobić i tyle.

Z góry dzięki za odpowiedzi.