Definicja gry komputerowej. Klasyfikacja gier (część pierwsza)

Definicja gry komputerowej

Głównym wyznacznikiem, który przyjąłem dla niniejszej klasyfikacji gier jest źródło ich grywalności. Mniej lub bardziej świadomie tak właśnie od zawsze gry między sobą odróżniamy. Gry zręcznościowe zmuszają do wykazania zręczności, strategiczne do myślenia strategicznego, a symulacyjne bawią tym, że symulują wycinek rzeczywistości. O ile jednak wyróżnienie podstawowych ośmiu rodzajów gier nie przedstawia problemów, o tyle istniejące w ich ramach poszczególne gatunki bywają znacznie bardziej krnąbrne. Dla przykładu: czy godsimy są grami strategicznymi, czy symulacyjnymi? W takich przypadkach starałem się za wytyczną przyjąć ten element gry, który najbardziej angażuje myślenie gracza. Stąd godsimy, wbrew swojej nazwie, znalazły się w grach strategicznych, gdyż wymagają przede wszystkim strategicznego planowania, a nie tylko wyuczenia się mechanizmów rządzących symulacją.

Z tego samego względu nie mieszam do swojej klasyfikacji podziałów opartych na technice obrazowania świata gry (2D, 3D, izometria, FPP, TPP), ani na upływie czasu (czas rzeczywisty, podział na tury). Nie mają one bowiem wpływu na pochodzenie grywalności, a co więcej: dają się często przełączać między sobą w jednej i tej samej grze. Jest tu jednak jeden wyjątek – musi istnieć rozróżnienie na klasyczne gry turowe oraz strategie czasu rzeczywistego, gdyż w tym przypadku pociąga ono za sobą zauważalnie odmienny styl gry.

Osobny problem stwarzają wspomniane już gry akcji. Z jednej strony bezsensem jest 90 procentom powstających gier przylepiać tę niewiele mówiącą etykietkę, z drugiej strony wszyscy mamy pewne wyobrażenie na temat tego, czym gra akcji jest. Z grubsza rzecz ujmując jest to gra zręcznościowa z wyraźnie zarysowaną fabułą. Pojawia się jednak w mojej klasyfikacji gatunek gier przygodowo-zręcznościowych, co może się wydać dziwne, zważywszy że właśnie określiłem gry akcji jako gry zręcznościowo-przygodowe. :-) Zmuszony byłem jednak tak zrobić z przyczyn historycznych. „Relentless Twinsen’s Adventure” z całą pewnością jest grą przygodowo-zręcznościową, ale czy można go wkładać do szufladki pt. „gry akcji”, jeśli zerka stamtąd „Mafia” lub GTA?

I na koniec: zdaję sobie sprawę z tego, iż moja klasyfikacja ma charakter otwarty. Gry komputerowe stale się rozwijają. Co więcej wierzę, że znajdują się wciąż bliżej wieku niemowlęcego, niż jakiegokolwiek późniejszego. Dlatego wszystko, co starałem się zrobić, to ujęcie w pewne ramy gatunków, które były i które są, a także omówienie zachodzących wśród nich zmian oraz ich pochodzenie. Dlatego starałem się nie wymądrzać, ani nie tworzyć bytów ponad potrzebę. Swojej pracy nie zacząłem od wytyczenia podziałów, lecz od przejrzenia tytułów kilku tysięcy gier pochodzących z ostatnich dwudziestu lat i poszczególne szufladki zbijałem dla wcześniej rozpoznanych gatunków.

Wszystkim osobom, które zechciały się ze mną podzielić uwagami na temat zaproponowanej przeze mnie klasyfikacji gier komputerowych serdecznie dziękuję. Szczególne podziękowania składam na ręce dra Pawła Płanety oraz mgra Tomasza Dymacza, których spostrzeżenia miały znaczący wpływ na kształt niniejszego opracowania.

Wbrew pozorom nie dla wszystkich jest to jasne, czym jest gra komputerowa, a nawet gra w ogóle. Aby więc uniknąć nieporozumień oraz pytań typu: czy gra na giełdzie za pośrednictwem Internetu jest grą komputerową postaram się niniejszym wyjaśnić, jak rozumiem pojęcie gry komputerowej:

Gra komputerowa jest to program komputerowy wraz z dołączonymi do niego danymi (grafika, muzyka, dźwięk), którego głównym celem jest dostarczanie rozrywki. Każda gra posiada określone reguły oraz warunki osiągnięcia wygranej lub polepszania statusu gracza względem początkowego.

Nie jest zatem grą komputerową ani program sieciowy służący do obstawiania wyników dowolnego rodzaju zakładów, ani klient chata, ani nią nie jest przeglądarka zdjęć pornograficznych (a Strip Poker już nią jest). Nie odmawiam jednak grze komputerowej walorów poznawczych czy edukacyjnych.